Ekziston një perspektivë e dukshme e kthimit të Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë në nëntor, për më tepër nga deklaratat e tij të fundit nxitëse për NATO-n.
Ekziston gjithashtu frika se Rusia mund të testojë fuqinë e klauzolës së mbrojtjes kolektive të nenit 5 të aleancës nga ana tjetër. Me luftën në Ukrainë që hyn në vitin e tretë, Europa është në “kaos”.
Në sfondin e një skene ndërkombëtare gjithnjë e më të rrezikshme, përpjekjet për të ringjallur “Trekëndëshin e Vajmarit” po intensifikohen, në prag të zgjedhjeve europiane të qershorit, raporton abcnews.al
Në këtë drejtim, kryeministri i sapozgjedhur i Polonisë dhe ish-presidenti i Këshillit Europian, Donald Tusk, shkoi në Paris dhe Berlin më 12 shkurt për të biseduar me presidentin francez Emmanuel Macron dhe kancelarin gjerman Olaf Scholz.
Dhe ministrat e jashtëm të tre vendeve zhvilluan një takim pune në periferi të kryeqytetit francez në të njëjtën ditë. Në axhendë ishin çështjet e sigurisë dhe mbrojtjes, sovraniteti europian, solidariteti aleat dhe rritja e mbështetjes kolektive ushtarake për Ukrainën.
Në qendër të këtij ‘karuseli’ kontaktesh dhe konsultimesh ishte ‘Trekëndëshi i Vajmar’.
Është një grup bashkëpunimi rajonal i vjetër, por joaktiv vitet e fundit, midis Francës, Gjermanisë dhe Polonisë, që u krijua si një platformë për bashkëpunim politik midis tre shteteve në gusht 1991, në mes të shpërbërjes së BRSS dhe një ndryshimi “faqe” në Poloni.
Synimi, përtej zgjerimit të bashkëpunimit ndërkufitar, ishte promovimi i procesit të integrimit europian, me anëtarësimin e Polonisë në NATO (1999) dhe BE (2004) si momente historike që atëherë, raporton abcnews.al.
Megjithatë, marrëveshja trepalëshe praktikisht u “ngri” në tetë vitet midis 2016 dhe marrjes së pushtetit në Varshavë nga partia nacionaliste euroskeptike Ligji dhe Drejtësia (PiS).
Tani, me rikthimin e Donald Tusk në kryeministër polak, situate po merr një vrull të ri.
Nga Parisi, kryeministri polak zgjodhi t’i referohej librit të Alexandre Dumas “Tre musketierët” për të nënvizuar përpjekjet për të ringjallur bashkëpunimin trepalësh si një pikë kryesore për të ardhmen e Europës.
“Filozofia mbi të cilën bazohen BE dhe NATO është një për të gjithë, të gjithë për një”, theksoi ai, duke iu kundërvënë kërcënimeve parazgjedhore të Trump.
Të njëjtën moto ka përsëritur kancelari gjerman edhe në takimin e tij me kryeministrin polak në Berlin.
“Premtimi i NATO-s për mbrojtje është i vlefshëm pa kufizime, të gjithë për një, një për të gjithë”, theksoi Olaf Scholz.
Nëntë muaj para zgjedhjeve presidenciale jo-përfundimtare, përpjekjet e administratës Biden për të miratuar një paketë të re ndihme për Kievin po përballen me një “mur” republikan, në fakt Trumpian, në Kongresin e SHBA.
Në të kundërt, drejtuesit e “27” miratuan 50 miliardë euro për Ukrainën, në kredi dhe grante, për të mbështetur ekonominë e saj në kolaps dhe për të promovuar reformat strukturore si pjesë e rrugës së saj të anëtarësimit në BE, raporton abcnews.al.
Megjithatë, mekanizmi europian i financimit për të përmbushur nevojat e Ukrainës për armë po lëkundet. Angazhimet për dërgimin e një milion predhave artilerie në Kiev deri në fund të marsit tani janë zgjatur nga BE deri në fund të vitit.
Propozimet për “eurobonot e mbrojtjes” për financimin e investimeve në mbrojtjen dhe sigurinë europiane janë pjesë e diskutimeve tashmë.
“Ne duhet të përgatitemi për të gjithë skenarët,” tha ministri i jashtëm francez Stephane Cezournet.
“Çdo minutë ka rëndësi në përgatitjen e europianëve për tu përgatitur për një skenar të përshkruar shume mirë nga Donald Trump”.
Qeveria e re pro-europiane e Polonisë nën drejtimin e Donald Tusk është në konflikt të hapur politik me presidentin konservator Duda, ndërsa në marrëdhëniet me Berlinin po “humb” çështjen e reparacioneve gjermane nga epoka e Luftës së Dytë Botërore.
Koalicioni qeverisës në Gjermani, ndërkohë, po lëkundet mes konflikteve të brendshme, vështirësive në ekonominë më të madhe të eurozonës dhe një rritje galopante të sondazheve për të djathtën ekstreme.
As qeveria e pakicës në Francë nuk është pa probleme të mëdha. Jo rastësisht, e djathta ekstreme Le Pen po përgatitet për përqindje rekord në zgjedhjet europiane, raporton abcnews.al.
Ndërsa Europa po kërkon një arkitekturë të re sigurie, nën hijen e agresionit rus dhe luftës në Ukrainë, largimi me SHBA-në po thellohet.
Nuk është vetëm perspektiva e një shkëputjeje amerikane nga Europa nën një presidencë të re Trump, kësaj i shtohet edhe mbështetja që vazhdon t’i ofrojë Izraelit, ashtu si liderët europianë për luftën në Gaza, e cila denoncohet gjerësisht si gjenocid.
Konflikti Izrael-Palestinë zbulon kontradiktat e natyrshme në qëndrimin e Perëndimit si garantues i rendit ndërkombëtar. Udhëheqësit perëndimorë duhet të mendojnë me shumë kujdes për këtë moment historik dhe atë që mund të vijë më pas.
/abcnews.al
