Europa po shkon drejt dyfishimit të normave të interesit dhe inflacionit në krahasim me atë që do të kishte mbizotëruar në ekonomi nëse nuk do të kishte shpërthyer lufta katastrofike në Ukrainë.
Nëse do të kishte shpërthyer lufta, inflacioni i Europës do të ishte rreth 5% më i ulët se nivelet prej më shumë se 10% që arriti. Gjithashtu ndërsa dollari amerikan ka përfituar nga statusi i “strehës së sigurt”, euro ka ndjerë presionin për shkak të konfliktit.
Nëse çmimet e naftës dhe inflacioni do të kishin mbetur të qëndrueshëm dhe euro nuk do të kishte humbur vlerën ndaj dollarit, inflacioni do të ishte 5% më i ulët. Energjia kontribuoi më shumë në goditjen e inflacionit në vitin 2022, jo kërkesa.
Inflacioni më i ulët do të lejonte që BQE të ishte më pak agresive, duke çuar në një rritje të normës prej vetëm 250% në vend të 450 nga viti 2022 e deri më tani. Sipas llogaritjeve nga Allianz Research, shtegu dukshëm më i ulët i inflacionit në një skenar pa luftë do të kishte çuar në më pak presion ndaj BQE-së për të shtrënguar politikën monetare.
Në vend që të rritet norma e depozitave nga -0.5% në 4% midis korrikut 2022 dhe shtatorit 2023, rritja e saj në 2% do të mjaftonte për të arritur normalizimin e politikës.
Në të njëjtën kohë, megjithatë, ndikimi pozitiv i një BQE më pak agresive në rritjen ekonomike do të ishte më i ulët, pasi normat reale të interesit do të mbeten më të larta për disa tremujorë në skenarin pa luftë për shkak të normave dukshëm më të ulëta të inflacionit.
Fatura e energjisë është rritur mesatarisht me 673 euro dhe ajo e ushqimeve me 1316 euro.
Lufta ka vënë gjithashtu në presion më të madh në financat publike të Europës, megjithëse një rritje e inflacionit ka ndihmuar në uljen e raportit të borxhit ndaj PBB-së.
Pas përpjekjeve të mëdha të bëra nga qeveritë europiane gjatë pandemisë, pritej një rikthim gradual në tendencat fiskale para COVID-19 (dhe si rrjedhojë një ulje e deficiteve fiskale).
Megjithatë, politikëbërësve u është dashur të rrisin sërish përpjekjet e tyre për të neutralizuar efektet negative të krizës energjetike të shkaktuar nga lufta. Për më tepër, dinamika e borxhit publik ndaj PBB-së do të kishte trajektore dhe drejtime të ndryshme.
Përveç efektit të emëruesit të rishikuar (GDP), një nxitës kryesor i rënies së raporteve të borxhit ishte diferenca midis interesit të paguar për borxhin dhe rritjes nominale dhe ky ishte rezultati i rritjes së inflacionit.
Pavarësisht tronditjes fillestare, fitimet e korporatave u rikuperuan mjaft shpejt, falë fuqisë së çmimeve dhe kërkesës elastike. Disa sektorë, si transporti, nafta dhe gazi, përfituan më shumë se të tjerët, por përfitimi i përgjithshëm në Europë mbeti i fortë.
Megjithatë, sfidat reale qëndrojnë përpara pasi kërkesa dobësohet, kostot më të larta të financimit janë të rënda dhe çmimet e larta të energjisë do të vazhdojnë të ulin konkurrencën e bizneseve europiane.
Për familjet, fatura e energjisë është rritur mesatarisht me 673 euro dhe ajo e ushqimeve me 1316 euro.
Në përgjithësi, rritja e çmimeve të energjisë ka zbritur mesatarisht 0.8% nga rritja e PBB-së gjatë dy viteve të fundit, ndërkohë që një reagim i shpejtë i politikës fiskale ka parandaluar humbje të mëtejshme të rëndësishme.
Nëse qeveritë nuk do të kishin subvencionuar masivisht çmimet e energjisë me një total prej 4% të PBB-së në BE dhe në Mbretërinë e Bashkuar, qoftë nëpërmjet mbështetjes së drejtpërdrejtë ose nëpërmjet uljes së taksave, rritja mesatare e PBB-së në 2022-2023 mund të ishte deri në 2% më e ulët.
/abcnews,al
