Semaforët rrugorë kanë tre ngjyra bazë që rregullojnë trafikun me përjashtim të një rasti që është përjashtim nga rregulli. Rëndësia e ngjyrës së kuqe dhe jeshile në lidhje me përdorimin e saj në rregullimin e qarkullimit është e njohur për njeriun që në fëmijërinë e tij.
E gjelbërta do të thotë “lëviz” dhe e kuqja “ndal” dhe kjo vlen si për automjetet ashtu edhe për këmbësorët dhe përdoruesit e tjerë të rrugës, ndërsa ngjyra e verdhë është gjithashtu ajo që paralajmëron dhe/ose detyron, në varësi të kohëzgjatjes dhe shpeshtësisë së funksionimit.
Me rrënjët e tyre në rregullimin e trafikut të trenave, semaforët rrugorë u shfaqën për herë të parë në SHBA. 10 vjetori i vitit 1910. Në vitin 1920 u vendosën semaforët e parë elektrikë me tre ngjyra dhe disa vite më vonë, në vitin 1923, filluan të shfaqen në tokën evropiane.
Vendosja e semaforëve natyrisht kishte për qëllim lehtësimin e rregullimit të trafikut të automjeteve në rrugë dhe përmirësimin e nivelit të sigurisë pasi që numri i automjeteve në qarkullim ishte rritur në atë masë saqë përdorimi i semaforëve ishte i detyrueshëm.
Ngjyrat e përdorura në semaforë përcaktohen nga Konventa ndërkombëtare e Vjenës e vitit 1968, e cila është nënshkruar nga gjithsej 71 vende.
Ndër vendet që kanë nënshkruar nuk është Japonia, e cila është përjashtim nga rregulli që përmendëm në fillim, ku ngjyra e gjelbër në semaforët e gjetur në rrugët e vendit paraqitet më shumë si blu ose jeshile-blu për arsye që vështirë se mund të jenë besuar në fillim një evropian.
Pra, arsyeja pse Japonia përdor gjithashtu blu ose jeshile-blu në vend të gjelbër në semaforët e saj, megjithëse në përgjithësi konvergon me standardet e Konventës së Vjenës, ishte mungesa e një fjale të veçantë në gjuhën japoneze për ngjyrën e gjelbër me japonezët, duke përdorur të njëjtën fjalë
(ao) për blu dhe jeshile!
Edhe fjala “midori” që u shfaq me shkrim në fund të mijëvjeçarit të parë të erës sonë për të përshkruar ngjyrën e gjelbër në të vërtetë i referohej një nuance tjetër të blusë. Sot, natyrisht, për shumë gjëra dhe objekte me ngjyrë të gjelbër përdoret ende fjala “ao”, siç është për shembull për mollët fjalë për fjalë jeshile… “blu” (ao-ringo).
Fjala “ao” është përdorur edhe në dokumentet zyrtare të qeverisë japoneze për specifikimet e semaforëve dhe për këtë arsye duhet të zbatohet edhe në praktikë. Pra, fenerët japonezë përdorën blunë për shumë vite në vend të gjelbër.
Megjithatë, përpjekja e Land of the Rising Sun për t’iu afruar standardeve ndërkombëtare ka filluar të ndryshojë ngjyrën e semaforëve duke shtuar gjithnjë e më shumë ngjyrën e gjelbër.
Pas mosmarrëveshjeve midis gjuhëtarëve në vitin 1973, për fjalën e gabuar të përdorur në dokumentet zyrtare shtetërore, qeveria japoneze dha një zgjidhje në mënyrën më joortodokse. Në vend të zëvendësimit të fjalës “ao” me fjalën “midori”, për t’i dhënë fund njëherë e mirë kësaj çështjeje, me një dekret përkatës u vendos që semaforët të jenë të gjelbër, të përmbajnë edhe blunë e mundur.
Pra, edhe pse semaforët në Japoni duken blu në shumë raste, ato në fakt janë gjithashtu jeshile dhe kanë saktësisht të njëjtin kuptim si një semafor jeshil në Evropë./abcnews.al
