Kina ishte në qendër të takimit të G7 që po zhvillohej në Itali. Në lidhje me kërcënimin që Kina paraqet për sigurinë kolektive ekonomike, në veçanti, europianët dhe amerikanët ndajnë gjerësisht një diagnozë të rreziqeve.
Por përtej diagnozës, ata ende nuk bien dakord për një zgjidhje të përbashkët të politikës.
Së pari lajmi i mirë. Një diagnozë kolektive për t’u përballur me kërcënimet ekonomike dhe të sigurisë kombëtare nga Kina është ndërtuar prej disa vitesh, por ndoshta nuk ka qenë kurrë aq e gjallë sa në deklaratën e liderëve.
Nga mbështetja e saj industriale për Rusinë dhe mbi kapacitetet e saj tregtare deri te shfaqja e saj e forcës në Detin e Kinës Jugore, goditjen e saj ndaj Hong Kong dhe praktikat e saj të huadhënies për vendet në zhvillim, udhëheqësit e G7 ishin më të hapur se kurrë.
Eropianët kanë pësuar një transformim të rëndësishëm në kuptimin e kërcënimeve të sigurisë ekonomike. Shkalla, shpejtësia dhe stili i përparimit tekno-industrial të Kinës po i lënë edhe tregtarët e lirë evuropianë të kuptojnë se prosperiteti dhe siguria janë privilegje komplekse dhe se disa transaksione ekonomike dhe teknologjike kërkojnë një qasje më të menaxhuar.
Me strategjinë e sigurisë ekonomike të vitit 2023, europianët i kanë siguruar vetes një kornizë për veprim: promovoni, mbroni, partneri është mantra.
Megjithëse SHBA nuk ka ende një strategji formale të sigurisë ekonomike, fjalimet e këshilltarit të sigurisë kombëtare Jake Sullivan dhe zyrtarëve të tjerë të lartë dhe veprimet e politikave tregojnë një lidhje të ngushtë në qasje.
Prandaj, europianët dhe amerikanët nuk janë aq të ndryshëm në fushën e sigurisë ekonomike. Por pavarësisht diagnozës së përbashkët, mbeten tre pengesa për një bashkëpunim më të ngushtë.
Europianët vendosin një vijë midis sigurisë kombëtare dhe sigurisë ekonomike.
Partnerët transatlantikë kanë dallime të mëdha në një pyetje themelore: çfarë është një çështje e sigurisë kombëtare dhe çfarë jo?
Europianët janë të prirur të bëjnë dallimin midis kërcënimeve ekonomike (si strategjia e Kinës për të dominuar industritë kryesore përmes praktikave të padrejta tregtare) dhe atyre të sigurisë kombëtare (të tilla si teknologjia e ndjeshme që bie në duart e ushtrisë).
Ata pretendojnë se siguria kombëtare duhet të mbetet një çështje e ngushtë dhe e saktë. Ndërkohë, Uashingtoni ka adoptuar një pikëpamje më të gjerë të sigurisë kombëtare që tenton të minojë pjesë shumë më të mëdha të transaksioneve ekonomike dhe teknologjike.
Ky ndryshim ka rëndësi sepse qasja më e hapur e Amerikës për sigurinë kombëtare e vendos Europën në një vend të vështirë për një nga interesat e saj thelbësore, që është ruajtja e pamjes së një rendi tregtar ndërkombëtar që lejon masat e sigurisë kombëtare si përjashtime të ngushta që nuk gëlltitin të gjitha rregullat.
Prandaj, arritja në bazat e asaj që përcakton objektivat e përbashkëta të sigurisë do të jetë vendimtare për aleancën transatlantike.
Amerikanët duhet të japin një motiv më të detajuar se cilat transaksione janë në thelb të të menduarit të tyre për sigurinë kombëtare dhe cilat transaksione qëndrojnë jashtë këtij bërthama.
Ndërkohë, europianët duhet të zgjerojnë fokusin e tyre të sigurisë kombëtare përtej kërcënimeve tradicionale ushtarake, për shembull duke sjellë më shumë ekspertizë të huaj dhe të sigurisë në vendimmarrjen e tyre ekonomike.
Europianët duan të ndërtojnë pikat e forta, jo vetëm kufizimet.
Partnerët transatlantikë kanë miratuar përafërsisht të njëjtën paketë për zgjidhjen e rrezikut: promovo, mbro. Megjithatë, europianët janë të shqetësuar se Uashingtoni po thekson tepër elementin mbrojtës të kësaj mantre, si kontrolli i eksportit të gjysmëpërçuesve (dhe gjërat për t’i bërë ata), investimet dalëse ose transferimet e të dhënave.
Përpjekjet për të ndërtuar një treg më të fuqishëm transatlantik, duke ecur më shpejt së bashku, në gjuhën e Jake Sullivan, duket se kanë më pak peshë politike.
Ky është një problem sepse Bashkimi Europian, i cili është skeptik në lidhje me gatishmërinë e Uashingtonit për të zhvilluar një dizajn të përbashkët dhe reciprokisht të dobishëm për një bazë aleate tekno-industriale, ka më pak gjasa të mbështesë axhendën kufizuese më të prirur përpara të Amerikës.
Në të ardhmen, ndërtimi i pikave të forta të përbashkëta mund të shkojë më tej, madje edhe në mungesë të një marrëveshjeje të madhe tregtare, për shembull duke i dhënë njëri-tjetrit akses më të mirë të ndërsjellë në mundësitë e prokurimit publik.
Për evropianët, siguria ekonomike nuk ka të bëjë vetëm me Kinën.
Kina është në mendjen e të gjithëve, siç u dëshmua në samitin e G7. Por synimi i Amerikës për të ndërtuar një front të sigurisë ekonomike me qendër në Kinë mbetet e vështirë për t’u pranuar për shumë europianë.
Për këtë qëllim, BE-ja po përpiqet të përcaktojë standarde të reja, të tilla si vendosja e kufijve për burimet nga vende të veçanta, në vend që të synojë drejtpërdrejt furnizuesit kinezë.
Aleatët transatlantikë tani kanë një shans për të avancuar një strategji të përbashkët për menaxhimin e shqetësimeve të sigurisë ekonomike dhe kombëtare në ekonominë globale në diskutimin mbi “parimet mbi zinxhirët e furnizimit elastik dhe të besueshëm” që po marrin formë në G7 (që përfshijnë transparencën, diversifikimin, sigurinë, qëndrueshmërinë dhe besueshmërinë).
Plotësimi i këtyre standardeve do të jetë jetik për të çuar axhendën e sigurisë ekonomike transatlantike në nivelin tjetër.
/abcnews.al
