Presidenti amerikan Joe Biden prezantoi sot propozimin për buxhetin fiskal të administratës së tij për vitin 2024. Ky dokument është në thelb një “listë dëshirash” e Shtëpisë së Bardhë, duke qenë se Kongresi është i ndarë. Megjithatë, prioritetet e shpenzimeve dhe të ardhurave të presidentit demokrat do të jenë faktorë kyç në negociatat e ardhshme me republikanët për rritjen e tavanit të borxhit.
Biden premton mirëqenie dhe taksa ndaj të pasurve, duke shpallur në thelb platformën e tij të fushatës për zgjedhjet presidenciale të vitit 2024. Por analistët theksojnë se shumë nga këto masa nuk kanë asnjë shans për t’u miratuar nga Kongresi.
Buxheti i vitit 2024 parashikon uljen e borxhit me afërsisht 3 trilionë dollarë në 10 vjet, siç njoftoi Shtëpia e Bardhë. Për ta bërë këtë, presidenti amerikan dëshiron të vendosë një taksë minimale prej 25% për miliarderët, pra për 0.01% më të pasur të amerikanëve. Ai propozon gjithashtu rritjen e normës së taksës së korporatave në 28%, nga 21% sot. Megjithatë, kjo përqindje mbetet më e ulët se 35% që ishte norma tatimore deri në reformën tatimore të Donald Trump në 2017.
Në të njëjtën kohë, Biden dëshiron të reduktojë në mënyrë drastike disa shpenzime “të kota”, veçanërisht duke synuar Big Pharma, d.m.th. sektorin farmaceutik, dhe Big Oil, industria e naftës.
“Buxheti do të kërkojë që të pasurit të paguajnë pjesën e tyre, në mënyrë që miliona punëtorë që ndihmuan në krijimin e kësaj pasurie, të mund të dalin në pension me sigurimin shëndetësor për të cilin kanë paguar”, tha vetë Biden në një postim në Twitter.
Presidenti 80-vjeçar, i cili ende nuk e ka shpallur zyrtarisht kandidaturën e tij për vitin 2024, por duket se është tashmë në fushatë, do të paraqesë propozimin e tij në Filadelfia, Pensilvani, një shtet kritik zgjedhor.
Buxheti parashikon shpenzime në vlerën 6,883 trilionë. dollarë dhe të ardhura prej 5.036 trilionë për vitin fiskal 2024, i cili fillon më 1 tetor. Kjo do të thotë se deficiti do të rritet në 1.846 trilionë. Gjithashtu parashikohet që deficiti vjetor të kalojë 1 trilion dollarë çdo vit deri në vitin 2033.
Shtëpia e Bardhë kërkon gjithashtu 842 miliardë dollarë në buxhetin e mbrojtjes, nga 816 miliardë dollarë këtë vit. Mbrojtja e kufirit kërkon një rritje prej afro 800 milionë dollarësh në buxhetin e Emigracionit dhe Zbatimit të Doganave, duke e çuar financimin total në 25 miliardë dollarë.
Si pjesë e përpjekjes për të ulur kostot, qeveria thotë se do të vazhdojë me iniciativa për të luftuar mashtrimin në shpenzimet për programet e zbatuara gjatë pandemisë dhe të tjera. Biden dëshiron gjithashtu të rrisë gjobat për kompanitë që shkelin ligjet e punës.
Presidenti amerikan beson se mund të sigurojë edhe për 25 vite të tjera financimin e sistemit të sigurimeve shëndetësore që përfitojnë amerikanët mbi 65 vjeç. Ai gjithashtu planifikon të rrisë pagat e punonjësve federalë me 5 për qind.
Megjithatë, Biden nuk duhet të ketë iluzione për aftësinë e tij për të zbatuar propozimet e tij: që nga fillimi i vitit, ai nuk kontrollon më Dhomën e Përfaqësuesve dhe republikanët thonë se janë të vendosur të mos miratojnë asnjë rritje të taksave.
Konfrontimi tjetër mes demokratëve dhe republikanëve është më urgjent dhe ka të bëjë me rritjen e kufirit të borxhit. SHBA është e vetmja superfuqi industriale në botë që është e detyruar të kërkojë miratimin e Kongresit të saj për të lejuar qeverinë të rrisë borxhin e saj. Ky votim ishte për një kohë të gjatë diçka formale, por vitet e fundit është politizuar shumë. Kreu i Dhomës së Përfaqësuesve, republikani Kevin McCarthy, siguron se partia e tij nuk do të miratojë një rritje të kufirit të borxhit për sa kohë që Biden nuk frenon shpenzimet publike.
Presidenti demokrat aktualisht nuk pranon të negociojë, duke besuar se borxhi i grumbulluar ndër vite është përgjegjësi e të dyja palëve.
Aksionet nuk janë të parëndësishme, nëse bra-de-fer zgjatet, SHBA do të përballet me kërcënimin e një falimentimi nga korriku, diçka që nuk ka ndodhur kurrë më parë.
Borxhi i ekonomisë më të madhe në botë arriti në 31.4 trilion më 19 janar dollarë dhe Sekretarja e Thesarit Janet Yellen njoftoi më pas se ajo po aktivizonte masat e përkohshme emergjente për të mbajtur shërbimet qeveritare në funksion deri në korrik.
