Për dy dekada, motori i kërkimit i Google ka qenë “dritare drejt internetit” për shumicën e përdoruesve në mbarë botën dhe “rruga drejt përdoruesve” për shumicën e reklamuesve.
Çdo sekondë që kalon, Google përpunon rreth 100,000 kërkime në internet dhe, falë algoritmit të tij të zgjuar, jep përgjigje shumë të rëndësishme. Në të njëjtën kohë, ai ofron miliarda mundësi reklamimi çdo ditë, sa herë që u përgjigjet pyetjeve të përdoruesve. Saktësia e rezultateve fiton besimin e përdoruesve që kthehen në faqe sa herë që kërkojnë diçka. Ky është edhe problemi i madh për konkurrentët e Google, pasi të gjithë motorët e tjerë të kërkimit së bashku trajtojnë vetëm një të dhjetën e kërkimeve ditore në internet në mbarë botën.
Reklamuesit paguajnë shumë për aksesin te përdoruesit e Google dhe zakonisht tarifohen vetëm kur dikush viziton faqen e tyre. Që nga viti 2011, të ardhurat e kompanisë mëmë të Google, Alphabet, janë rritur mesatarisht me 20% në vit. Ndërkohë kompania ka grumbulluar mbi 300 miliardë dollarë, dhe shumica e tyre është nga shërbimi i kërkimit.
Vlera e tij është më shumë se trefishuar, duke arritur tashmë në 1.3 trilion dollarë. Është kompania e katërt më e vlefshme në botë dhe, ndryshe nga Apple dhe Microsoft, nuk është përballur kurrë me ndonjë nevojë reale për të rishpikur karakterin dhe përmbajtjen e aktiviteteve të saj. Por tani duket se gjërat kanë ndryshuar.
Çfarë ndryshoi
Arsyeja e lëvizjes së fundit në Google është zhvillimi i shpejtë i sistemit të inteligjencës artificiale ChatGPT nga startup OpenAI, në të cilin Microsoft po investon miliarda. Mjeti i ri është i aftë, ndër të tjera, të bisedojë fjalë për fjalë me përdoruesit, të shkruajë detyra të personalizuara, analiza dhe poezi, si dhe kode.
UBS vlerëson se që nga debutimi publik (dhe falas) i ChatGPT në nëntor, chatbot ka arritur tashmë 100 milionë përdorues aktivë, një moment historik që edhe TikTok (platformës së mediave sociale me rritjen më të shpejtë) iu deshën nëntë muaj për të arritur.
Sisteme të tjera të inteligjencës mund të vizatojnë, kompozojnë muzikë dhe këndojnë. Bill Gates, bashkëthemelues i Microsoft, e quajti këtë zhvillim teknologjik “po aq të rëndësishëm sa ai i kompjuterit personal dhe internetit”.
Miku artificial i njeriut, armiku natyror i Google
Për Eric Schmidt, ish-drejtor i Google, ChatGPT është shembulli i parë karakteristik dhe i përhapur i një sistemi AI “mik” i njerëzve në internet.
Në të kundërt, për Google, sistemi konkurrues i AI është kërcënimi i parë i dukshëm për dominimin e shërbimeve të kërkimit në internet, sipas Economist, dhe kjo “sepse Chatgpt mund t’u përgjigjet llojeve të pyetjeve që njerëzit mund të bëjnë në Google”.
OpenAI tani po punon me Microsoft, i cili po ia kalon fitimeve të Google. Vetëm 24 orë më parë, Microsoft njoftoi se rezultatet në motorin e tij të kërkimit, Bing, tani do të shoqërohen me një përmbledhje të të dhënave, të shkruara nga një sistem inteligjence artificiale.
Microsoft prezantoi veçori të reja, të tilla si krijimi i një liste të detajuar të blerjeve bazuar sipas një plani për javën.
Baidu, motori kryesor i kërkimit në Kinë (ku Google është i ndaluar), do të lançojë shërbimin e tij të kërkimit të fuqizuar nga AI në mars.
Alphabet hedh ‘Bardin’ në lojë, por investitorëve nuk u bën përshtypje
Në një veprim “kundërsulmi”, Alphabet prezantoi këtë javë chatbotin e vet, Bard, dhe thuhet se ka investuar 300 milionë dollarë në Anthropic, një startup i inteligjencës artificiale. Në një prezantim të 8 shkurtit, kompania u zotua se Bard do të integrohej në motorin e kërkimit brenda disa javësh, por “investitorët nuk ishin të impresionuar pasi çmimi i aksioneve të Alphabet ra 8% pas njoftimit,” vëren Economist, duke komentuar se “beteja e robotëve” po vjen dhe do të transformojë mënyrën se si njerëzit kërkojnë dhe gjejnë gjëra në internet.
“Dhe në këtë kontekst, kjo mund të ndryshojë lojën për biznesin fitimprurës të shërbimeve të kërkimit.”
Shumë konkurrentë
Vitet e fundit disa kompani kanë konkurruar për një pjesë të tregut. Startups si Neeva, i cili ofron paketa abonimi për kërkim pa reklama, por edhe gjigantë të teknologjisë si Amazon, në platformën e të cilit blerësit kërkojnë produkte drejtpërdrejt, pa kërkuar në Google.
Pjesa e Amazon në tregun e reklamave të kërkimit në SHBA është rritur nga 3% në 2016 në 23% sot. Sa i përket Apple, tani ka 7% të tregut amerikan falë kërkimeve të aplikacioneve iPhone. Disa vite më parë, Apple kishte një normë zero.
Hulumtimi i vetë Google tregon se 20% e 18-24-vjeçarëve i drejtohen Instagramit ose TikTok-ut kur kërkojnë një restorant aty pranë, në vend të Google Maps.
Si rezultat i gjithë këtij fermentimi, pjesa e Google e të ardhurave nga reklamat e kërkimit në tregun amerikan ra në 54% këtë vit, nga 67% në 2016, sipas firmës kërkimore eMarketer.
Por këta pretendentë deri më tani nuk e kanë kërcënuar primatin e Google.
“Nuk mund të thuhet e njëjta gjë për kërkimin bisedor të ndihmuar nga chatbot,” vëren Economist. Pas lançimit të ChatGPT, CEO i Alphabet, Sunder Pichai thuhet se shpalli një “alarm të kuq”.
Pse Google ka frikë nga chatbots?
Arsyeja pse Google ka “frikë” nga chatbot-et ka të bëjë me teknologjinë e tyre. ChatGPT mund të parashikojë fjalën tjetër në një fjali, e cila është një përgjigje për një pyetje. Parashikimet bazohen në një model të madh gjuhësor, i cili është produkt i analizës paraprake të miliona teksteve nga interneti. Pasi të jetë trajnuar në gjuhën natyrore, chatbot-i, kur pyetet nga përdoruesit, mund të shkruajë rrjedhshëm një përgjigje për pyetjen e tyre, në vend që të paraqesë një listë të thjeshtë lidhjesh me faqet e tjera të internetit.
Ndryshimi i mënyrës se si njerëzit kërkojnë gjëra në internet do të ndryshojë gjithashtu përmbajtjen e kërkimit, i cili mund të bëhet më kompleks dhe multifaktorial.
Kërcënimi më serioz për Google vjen nga Microsoft-i, i cili tashmë ka infrastrukturën e nevojshme teknologjike, si fuqinë masive kompjuterike, bazat e të dhënave dhe “ushtritë” e programeve që zvarriten në ueb që mbledhin vazhdimisht informacion nga interneti. Ndërtimi i gjithë kësaj infrastrukture “nga e para” për një kompani që donte të konkurronte me Google do të kushtonte 10 deri në 30 miliardë dollarë, sipas një vlerësimi nga Autoriteti Britanik i Konkurrencës.
Aktualisht, pjesa e Bing në tregun e reklamave të kërkimit në SHBA është “vetëm” 5%. Microsoft shpreson se manovrat e tij strategjike do të ndryshojnë peizazhin dhe gjigandi duket se ka rregulluar disa nga dobësitë e ChatGPT.
Google është kudo
Avantazhi tjetër i Google është udhëheqja e saj e vendosur. Është motori i parazgjedhur i kërkimit në Chrome, shfletuesi i Alphabet, i përdorur nga dy nga tre përdorues të internetit, sipas firmës kërkimore StatCounter. Është gjithashtu motori i kërkimit që përdoret në më shumë se 95% të telefonave inteligjentë në Amerikë. Dhe kompania i paguan Apple rreth 15 miliardë dollarë në vit për ta bërë motorin e kërkimit të paracaktuar në pajisjet Apple dhe Safari, i cili ka një përqindje prej 19 përqind të shfletuesve të instaluar në kompjuterë dhe pajisje të tjera.
Megjithatë, ky pozicion i pushtetit ka edhe disavantazhe. Është e vështirë për Alphabet të reagojë shpejt, me rregullatorët që janë nën presion mbi praktikat e supozuara monopolistike dhe raportet e dezinformatave në platformat e saj të ndryshme.
Mund të jetë edhe më e vështirë për kompaninë që të braktisë teknologjinë dhe modelin e biznesit që ka qenë fitimprurës për 20 vjet. Pichai mund të gjejë një mënyrë më të mirë për të zgjidhur këtë “dilemë të inovacionit”.
