Shkencëtarët që po studiojnë koronavirusin janë të pasigurt se temperaturat e ngrohta të pranverës do të ngadalësojnë përhapjen e virusit. Është shumë herët për të kuptuar nëse edhe ky virus do të zbehet me përfundimin e sezonit të gripit.
Familja e koronaviruseve përbëhet nga dymbëdhjetë viruse, por vetëm shtatë prekin njerëzit. Katër shkaktojnë ftohje, ndërsa të tjerët janë të rinj, vdekjeprurës dhe mendohet se janë marrë nga lakuriqët e natës dhe gamilet. Virusi i ri është etiketuar si SARS-CoV-2 dhe sëmundja që shkakton, COVID-19 shkruan National Geographic.
Ideja se vera mund të parandalojë një pandemi ka ngjalluar shpresë tek të gjithë. Viruset që shkaktojnë grip ose ftohje kanë tendencën të zbuten gjatë muajve të ngrohtë. Sidoqoftë, nuk dihet me siguri nëse SARS-CoV-2 do të reagojë në të njëjtën mënyrë. Ata që po studiojnë sëmundjen thonë se studimi është ende në fazat e hershme për të kuptuar në virusi do t’i përgjigjet ngrohjes së motit.
“Shpresoj të ketë sezonalitet, por vështirë të thuhet me siguri,” tha Stuart Weston, studiues në Universitetin e Maryland, ku virusi po studiohet çdo ditë.
Deri më tani janë konfirmuar 80 mijë të infektuar në 34 shtete. Ekspertët thonë se me shumë mundësi, sëmundja do të vijojë të përhapet.
Studiuesit e shpjegojnë përmes disa teorive kohëzgjatjen e sezonit të gripit nga tetori në prill ose mars. Disa mendojnë se është si pasojë e hapësirave të mbyllura – për të luftuar të ftohtin, njerëzit mbyllen brenda dhe transmetimi nga njeriu në njeri bëhet më i thjeshtë.
Gjithashtu, gjatë dimrit, ajri i thatë i ndihmon viruset të udhëtojnë më gjatë dhe të mos dëmtohen teksa kalojnë nga një njeri te tjetri. Gjithashtu, ajri i thatë than mukozën e hundës që bëhet më pak efektiv në pengimin e viruseve.
Ian Lipkin, drejtor i Qëndrës për Infeksion në universitetin e Kolumbisë thotë se drita e diellit, që është më e pakët në dimër, ndihmon në shpërbërjen e viruseve mbi sipërfaqje. “Drita ultravioletë shpërbën acidin nukleik. Në një farë mënyre i sterilizon sipërfaqet,” thotë ai.
Çfarë na tregojnë këto të dhëna për koronavirusin?
Edhe pse koronavirusi dhe gripi janë të dy infeksione respiratore, nuk dihet ende mjaftueshëm mbi SARS-CoV-2 për të parashikuar në do të ketë sezonalitet.
Për të marrë më shumë informacion, studiuesit po analizojnë viruse të ngjashme si SARS dhe MERS. SARS, që nisi të shpërhapej në fund të 2002-shit, ka ADN 90% të ngjashme me virusin e tanishëm. Përhapja e SARS nisi në nëntor dhe zgjati deri në korrik. Mund të ketë qenë sezonal, por edhe mund të jetë ndaluar në korrik si rrjedhim i përpjekjeve njerëzore.
MERS nisi të përhapej në shtator të 2012-s në Arabinë Saudite, ku temperaturat janë në përgjithësi të larta. Në dallim nga SARS, MERS nuk u vu kurrë tërësisht nën kontroll dhe raportohen shumë pak raste të reja. Tek MERS nuk vihen re prova të pakundërshtueshme sezonaliteti.
Weston, nga University of Maryland, thotë se laboratori i tyre po punon për krijimin e një vaksine. Sidoqoftë, vaksina mund të jetë gati për përdorim të gjerë pas një viti ose më shumë.
Çfarë vjen pas kësaj?
Sidoqoftë, epidemiologu nga Harvard, Marc Lipsitch është i mendimit se ngrohja e temperaturave nuk do ta ngadalsojë përhapjen e koronavirusit. Raste me COVID-19 janë dokumentuar në gjithë botën dhe nëse virusi është si një virus tipik gripi, do të përkeqësohet në hemisferën jugore, ku vjeshta është në ditët e para.
Sipas Qendrave për Kontrollin e Sëmundjeve (CDC), njerëzit janë më ngjitës kur shfaqin simptoma.
“Ne po shohim vetëm rastet më të rënda,” thotë Weston. “Mund të ketë ndonjë infeksion tjetër që po ndodh dhe nuk është zbuluar ende .”
Për të parandaluar përhapjen e sëmundjes nga ndonjë virus, Organizata Botërore e Shëndetit rekomandon që t’i lajmë duart shpesh, të shmangim kontaktin e ngushtë me ata që kanë simptoma si kollitja ose teshtitja, dhe të kërkojmë trajtim nëse jemi sëmurë./abcnews.al
