Nga Matthew Karnitsching, Politico.eu
Vetëm disa javë para zgjedhjeve në Gjermani, kancelari i vendit, duke injoruar protestat e Europës Lindore, fitoi një marrëveshje historike për një tubacion gazi që do të forcojë edhe më shumë ndikimin e udhëheqësit dinak të Rusisë mbi sigurinë e energjisë në Europë.
Nëse kjo tingëllon si një përshkrim i mesit të korrikut 2021, diçka e tillë ka ndodhur edhe më parë sepse në botën e politikës gjermane të energjisë, historia po përsëritet.
Skena e mësipërme ka ndodhur edhe në fillim të shtatorit 2005; Kancelari gjerman Gerhard Schröder ishte në prag të humbjes së pushtetit nga një grua e lindur në Gjermaninë Lindore me emrin Angela Merkel kur ai priti në një ceremoni Presidentin rus Vladimir Putin në Berlin për të nënshkruar një marrëveshje të një tubacioni që do të njihej si Nord Stream.
Putini nuk ishte në Berlin javën e kaluar për të festuar marrëveshjen midis Merkel dhe Presidentit të SHBA-së Joe Biden për të lejuar që faza e dytë e projektit – Nord Stream 2 – të vazhdojë përpara, raporton abcnews.al
Megjithatë, Merkel e ftoi Putinin.
“Presidenti rus vlerësoi besnikërinë e palës gjermane në lidhje me përfundimin e këtij projekti tregtar që është krijuar për të forcuar sigurinë e energjisë të Gjermanisë,” tha Kremlini në një deklaratë.
Ndërsa projekti i tubacionit ende po përballet me kundërshtime të forta në Kongresin e SHBA -së dhe në pjesën më të madhe të BE-së, marrëveshja politike midis Merkel dhe Biden ka gjasa ti sjellë projektit vrullin e duhur për të përfunduar ndërtimin.
Ashtu si tubacioni origjinal Nord Stream, i cili përfundoi në 2011, Nord Stream 2 do të nisë rreth 1.200 kilometra nën Balltik, nga Shën Petersburg dhe duke përfunduar në bregdetin verior të Gjermanisë, raporton abcnews.al
Me një kapacitet vjetor prej rreth 110 miliardë metra kub gaz, tubacionet binjake do të lejojnë Rusinë të anashkalojë rrugët tokësore përmes Ukrainës, duke ulur pragun për ndërhyrje të mëtejshme nga Moska në rajon, sipas kritikëve, të tilla si aneksimi i saj i Krimesë dhe lufta e vazhdueshme në lindje të vendit. Ajo që nuk është në diskutim (të paktën jashtë Gjermanisë) është se projekti do të rrisë mbështetjen e Gjermanisë dhe Europës në gazin rus.
Berlini ka hedhur poshtë shqetësime të tilla për vite me radhë, duke argumentuar se nuk bën asnjë ndryshim nëse një molekulë ruse e gazit arrin në Gjermani përmes Ukrainës ose nën Balltik. E megjithatë, nuk duhet një Ph.D. në fizikë (asnjë shkelje ndaj Merkel) të dijë se distanca më e shkurtër midis dy pikave është një vijë e drejtë.
Diferenca midis tubacioneve Nord Stream dhe infrastrukturës ekzistuese, të paqëndrueshme përmes Ukrainës, e cila ka një kapacitet teorik prej 160 miliardë metra kub, është pak a shumë si ajo midis kabllove me fibra optike dhe tela bakri.
Pas pesë dekadash përdorimi, tubacioni ukrainas është aq i rrjedhshëm sa që analistët thonë se do të duheshin rreth 6 miliardë euro për t’u rregulluar. Për krahasim, tubacionet Nord Stream, të cilat së bashku kanë kushtuar të paktën 17.5 miliardë euro, janë niveli më i mirë i artit.
Gazprom pronë e shtetit rus mund të dërgojë gaz në Gjermani me një kosto më të ulët. (Gazprom ka rënë dakord të paguajë tarifat e tranzitit në Ukrainë, të cilat kanë arritur gjithsej rreth 2 miliard dollarë në vit në vitet e fundit, deri në vitin 2024).
Industria gjermane, e cila ka shumë nevojë për burime të lira dhe të besueshme të energjisë, e ka miratuar. Vitin e ardhshëm, Gjermania do të fikë reaktorin e saj të fundit bërthamor dhe ka në plan të ndalojë prodhimin e energjisë elektrike me qymyr deri në vitin 2038. Megjithëse pjesa e energjisë së rinovueshme në përzierjen e energjisë elektrike të Gjermanisë po rritet, ajo është akoma më pak se 50 përqind e totalit, raporton abcnews.al
Kjo do të thotë se vendi ka një boshllëk të madh të energjisë elektrike për të mbushur dhe ka nevojë për gaz natyror, i cili ndot më pak sesa qymyri. (Gazi përdoret gjithashtu për ngrohje në 45 përqind të familjeve gjermane.)
Holanda, e cila zë rreth 30 përqind të furnizimit me gaz të Gjermanisë (Rusia dhe Norvegjia secila përbën rreth një të tretën e furnizimit gjerman, burimet e brendshme për pjesën tjetër), planifikon të ndërpresë furnizimin deri në 2030, duke e bërë Nord Stream edhe më të rëndësishëm.
Kritikët e projektit tregojnë se ka shumë mënyra të tjera që Gjermania të marrë gaz natyror, qoftë nga rruga ekzistuese lindore në të gjithë Ukrainën apo përmes Bjellorusisë dhe Polonisë; nga jugu, përmes Turqisë; ose nga perëndimi, në formën e gazit natyror të lëngshëm, që është dërguar në anije nga SHBA-ja.
Por, në sytë gjermanë, asnjë nga ato opsione nuk premton thjeshtësinë dhe besueshmërinë e Nord Stream. Shumë kanë folur për tërheqjen mistike që Rusia ka mbi elitën gjermane, të ashtuquajturit Russlandversteher , ose “simpatizantët e Rusisë”. Megjithatë, kur bëhet fjalë për Schröder dhe Merkel, më shumë faktorë prozaikë janë në lojë.
Brenda disa javësh nga largimi në 2005, Schröder u emërua kryetar i Nord Stream, një angazhim që me kalimin e viteve e ka bërë Social Demokratin një njeri të pasur. Në sytë e kritikëve të tij, Schröder sakrifikoi reputacionin e tij duke pranuar të ishte pjesë e shërbimit të Putinit. Sidoqoftë, angazhimi i ka dhënë atij, nëse asgjë tjetër, një pension shumë të favorshëm.
Megjithëse Polonia dhe Ukraina protestuan për marrëveshjen në atë kohë, rezistenca ndaj saj nuk ishte askund afër asaj që është sot. Në vitin 2005, shumica në Perëndim ende e shihnin Putinin si një partner.
Ai ende nuk kishte akuzuar SHBA-në për përpjekjen e frikësimit të Rusisë me NATO-n dhe do të kalonin vetëm disa vite para se ai të luftonte kundër Gjeorgjisë dhe të aneksonte Krimenë. Për Gjermaninë, Nord Stream ishte jokontestues.
Për dekada me radhë gjatë Luftës së Ftohtë, Gjermania kishte blerë gaz rus (shpesh kundër kundërshtimeve të SHBA). Dhe përveç kësaj, Lufta e Ftohtë kishte kohë që kishte mbaruar.
Motivimi i Merkel për mbështetjen e Nord Stream është më i ndërlikuar. Atë vit, në prag të katastrofës bërthamore të Japonisë, Fukushima, Merkel vendosi të ndryshojë vendimin e saj të mëparshëm për të zgjatur funksionimin e reaktorëve bërthamorë të Gjermanisë. Gjermania ishte në mes të të ashtuquajturës Energieewende , kalimi në energjinë e rinovueshme.
Gjermanët u tronditën aq shumë nga Fukushima dhe Merkel pranoi të fikte reaktorin e fundit të vendit në 2022. Në atë kohë, energjia bërthamore përbënte rreth një të pestën e gjenerimit të energjisë elektrike në Gjermani.
Anulimi ka çuar në skenarin që Merkel dhe industria gjermane paralajmëruan një dekadë më parë: një mungesë opsionesh të përballueshme energjie për industrinë. Kostot e energjisë elektrike për industrinë në Gjermani (tashmë ndër më të shtrenjtat në botë) janë në nivelin më të lartë në një dekadë.
“Energjia elektrike duhet të bëhet më e lirë në Gjermani në mënyrë kompanitë tona mund të konkurrojnë ndërkombëtarisht”, tha Ministri i Financave Olaf Scholz, kandidati i socialdemokratëve për kancelar,” në një fjalim muajin e kaluar.
Nuk ka asnjë dashuri të humbur midis Merkel dhe Putin; të dy kanë pasur konflikte vazhdimisht gjatë viteve për agresionet e udhëheqësit rus në territorin fqinj dhe çështje të tjera. Por Merkel është e bindur se gazi rus është thelbësor për t’i shërbyer nevojave të Gjermanisë për energji.
Në të vërtetë, shpjegimi i vetëm i besueshëm për gatishmërinë e kancelares për të përmirësuar marrëdhënien e Berlinit me Uashingtonin mbi projektin është se ajo e konsideron atë të një rëndësie jetike strategjike.
Javën e kaluar, Merkel u pyet nga një gazetar nëse ishte penduar për vendimin e saj për t’u tërhequr nga energjia bërthamore. Ajo këmbënguli se nuk ishte penduar, por shtoi se si pasojë e lëvizjes, Gjermania do të duhet të mbështetet te gazi për të ardhmen.
“Ne nuk mund – siç kanë kërkuar disa – të heqim dorë nga energjia bërthamore dhe qymyri dhe më pas të tërhiqemi nga gazi natyror sa më shpejt të jetë e mundur,” tha ajo. “Kjo nuk do të jetë e mundur.”
/abcnews.al
