Një deklaratë mbresëlënëse i ka bërë vëzhguesit e hapësirës të mendohen: pohimi se njerëzit mund të zbarkojnë në Mars brenda katër viteve dhe të jenë duke jetuar atje në një qytet të vetëqëndrueshëm në 20 vjet të tjera.
Agjencia hapësinore e qeverisë amerikane, NASA, e cila po bashkëpunon me SpaceX për njohuri dhe teknologji për të çuar astronautët në planetin e kuq, beson se një ulje e parë me ekuipazh deri në vitin 2040 do të ishte “e guximshme”.
Por, nuk është hera e parë që miliarderi enigmatik Elon Musk ka paraqitur një plan të tillë. Në vitin 2016 ai tha se besonte se nisjet e para me ekuipazh në Mars mund të ndodhin brenda gjashtë viteve, edhe pse një raketë e rëndë për t’i fluturuar ato ishte ende në fazën e konceptit.
Nëse një vendbanim në Mars me një milion njerëz në dy dekada është një qëllim i pamundur, perspektiva e fluturimeve të rregullta të anijeve nga Toka në bordin e raketave Starship të gjeneratës së ardhshme të SpaceX, që transportojnë ngarkesa dhe eksploruesit e parë njerëzorë, është absolutisht e arritshme, thonë ata.
“Nëse do të diagnostikoja pse tani për të vendosur këtë afat kohor shumë agresiv për Marsin, është pjesërisht për të treguar se SpaceX nuk po ngadalësohet, dhe është ende startup-i inovativ”, tha Matthew Weinzierl, profesor i administrimit të biznesit në Shkollën e Biznesit të Harvardit, i specializuar në ekonominë e hapësirës.
Weinzierl vuri në dukje se të ardhurat nga operacionet e tjera të hapësirës komerciale të Musk, veçanërisht sistemi i internetit satelitor Starlink dhe rrjeti i tij simotër i militarizuar Starshield, janë thelbësore për financimin e objektivave të tij, shkruan the Guardian
Por, ngjashëm me raketat e riciklueshme Falcon dhe kapsulat Dragon që e kanë bërë transportin me kosto të ulët të astronautëve në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës pothuajse rutinë, modeli i rinovimit dhe ripërdorimit të SpaceX mund të funksionojë edhe për Marsin.
“Është gjithmonë e vështirë të dihet saktësisht se si SpaceX po i llogarit këto gjëra sepse është private, por mund ta imagjinoni se si ata e mendojnë këtë si diçka që mund ta financojnë në mënyrë të pavarur me të ardhurat nga këto linja biznesi, të cilat ata do të përpiqen të vazhdojnë t’i rrisin me fonde shtesë nga investitorët dhe mbështetësit e tyre të shumtë, dhe potencialisht më shumë financime publike”, shtoi Weinzierl.
“Por vendosja e një milion njerëzve në Mars? Kjo është një pyetje krejtësisht tjetër”, vazhdoi ai.
Pushtimi i sfidave praktike dhe teknike të një sipërmarrjeje të tillë është një tjetër pengesë, duke qenë se Starship ka kryer vetëm katër fluturime testuese, ku dy të parat kanë përfunduar me shpërthime të zjarrta.
Një fluturim i pestë i planifikuar eksperimental u ndalua këtë javë të paktën deri në nëntor për shkak të shqetësimeve mjedisore.
Për më tepër, një anije kozmike cisternë ende e pazhvilluar do të nevojitet për të furnizuar me karburant Starship në orbitë, në mënyrë që të mund të mbajë një ngarkesë prej 100 tonësh, ose ekuipazhe prej 100 personash në një kohë, në udhëtimin për në Mars.
“Ju po flisni për një kohë të konsiderueshme zhvillimi. Ndonëse nuk është e pamundur që kjo të mund të bëhet në kohë për një nisje dy vjet nga tani, është paksa e zgjatur”, tha Robert Zubrin, autor i Bota e Re në Mars: Çfarë mund të krijojmë në Planetin e Kuq.
“Starship do të bëhet funksional, unë mendoj se ai ka arritur aq larg sa të jetë i sigurt për ta thënë këtë”, tha Zubrin.
Weinzierl, ndërkohë, thotë se SpaceX është rritur si kompani deri në pikën që, nëse Musk nuk do të drejtonte më operacionet, mund të mos kishte rëndësi.
“Ata thjesht kanë një aftësi të jashtëzakonshme për të tërhequr talente dhe kjo flet për një kulturë që ata kanë ndërtuar dhe mirëmbajtur shumë qartë, e cila mund t’i detyrohet shumë, të paktën fillimisht, Elon Musk. Nuk ka dyshim se ai është një forcë unike në firmë dhe në shoqëri”, tha Weinzierl.
