Kryetarja e Bordit Mbikëqyrës të Bankës Qendrore Europiane, SSM, Claudia Buch bëri një rekomandim për bankat europiane që të jenë të matura në planet dhe investimet e tyre kapitale, pas rritjes së përfitueshmërisë së tyre nga rritja e normave të interesit të Bankës Qendrore Europiane.
Siç theksoi ajo, forcimi i qëndrueshmërisë së bankave duhet të jetë prioritet tani, pasi sfidat janë në rritje, ku cilësia e aktiveve tashmë ka filluar të përkeqësohet që nga viti i kaluar.
Në veçanti, Buch nënvizoi se industria bankare po përballet me rritje të pasigurisë. Mjedisi i ri makroekonomik, rreziqet gjeopolitike, ndryshimet klimatike dhe rreziku i kërcënimeve kibernetike janë të gjitha sfida shumë të rëndësishme për bankat.
Bankat europiane tani janë të kapitalizuara më mirë, vuri në dukje ajo, që sigurisht është ‘lajm i mirë’, por ka ende mangësi në qeverisjen e brendshme dhe kontrollet e rrezikut dhe, në këtë mjedis të ri, këto duhet të adresohen.
Në një peizazh rreziku që ndryshon me shpejtësi, menaxhimi efektiv i rreziqeve financiare dhe jofinanciare është i rëndësishëm.
“Kemi zbuluar se disa banka nuk po shqyrtojnë në mënyrë adekuate rreziqe të reja në praktikat e tyre të provizionimit,” tha Buch, duke shtuar se SSM do të vazhdojë të fokusohet në praktikat e provizionimit, veçanërisht në lidhje me portofolet e cënueshme.
Mjedisi i ri makroekonomik, rreziqet gjeopolitike, ndryshimet klimatike dhe rreziku i kërcënimeve kibernetike janë të gjitha sfida shumë të rëndësishme për bankat.
Kreu i SSM theksoi gjithashtu se falimentimet e korporatave janë në rritje në shumë vende. Falimentimet ishin mjaft të ulëta deri vonë dhe madje u ulën gjatë pandemisë, edhe për shkak të mbështetjes fiskale që morën shumë biznese.
Kjo sigurisht që ishte e nevojshme për të shmangur plagët e përhershme, por e bën më të vështirë matjen e rrezikut, komentoi Buch.
“Të dhënat e kaluara mund të mos tregojnë korrelacionin tipik midis rënies ekonomike, rritjes së paaftësisë paguese dhe humbjeve nga kreditë,” vuri në dukje ajo.
Dhe rezultati është se cilësia e aktiveve të bankave europiane tashmë ka filluar të përkeqësohet.
“Deri në fund të vitit 2022, kemi pasur 32 tremujorë pothuajse të pandërprerë të rënies së kredive me probleme.
Por që atëherë ky trend është përmbysur. Numri i NPE-ve(kredi me problem) është rritur që nga viti i kaluar, ndërkohë që po rritet edhe përqindja e kredive me vetëdije, por me rrezik të lartë (nënperformancë), veçanërisht kreditë konsumatore”, tha kreu i SSM. Megjithatë, kostoja e rrezikut të raportuar nga shumë banka, me fjalë të tjera, parashikimet e tyre për humbjen e kredisë si përqindje e totalit të kredive mbetet relativisht e ulët dhe e qëndrueshme.
Kjo, sipas Buch, sugjeron se vlerësimet në frontin e rrezikut nga vetë bankat janë të gabuara dhe nuk marrin parasysh realisht rreziqet e shfaqura.
Prandaj, bankat duhet të jenë shumë të kujdesshme kur bëhet fjalë për menaxhimin e rrezikut të kredisë.
Ata duhet të forcojnë aftësinë e tyre për t’u marrë me huamarrësit dhe duhet të monitorojnë nga afër rrezikun e kredisë, veçanërisht në lidhje me portofolet e pasurive të paluajtshme, kompanitë e prekura nga tranzicioni i energjisë dhe ato të ekspozuara ndaj dobësive në zinxhirët e furnizimit global, shpjegoi ajo.
“Duke pasur parasysh pasigurinë e madhe me të cilën ballafaqohemi, mund t’u bëj thirrje të gjitha bankave që të jenë sa më të matura me investimet dhe planifikimin e kapitalit të tyre”, theksoi ajo.
Fitimet e bankave janë rritur në të gjithë botën, falë edhe rritjes së ndjeshme të normave të interesit, dhe kjo u jep atyre një mundësi të shkëlqyer për të krijuar rezerva ndaj goditjeve të ardhshme dhe për të investuar në sistemet e IT.
Dhe kjo, përfundimisht do të hapë rrugën për përfitim të qëndrueshëm në të ardhmen, duke forcuar gjithashtu elasticitetin e tyre në kohë presioni të shtuar.
/abcnews.al
