Në skenën gjeopolitike globale, situatat dhe rrethanat ndryshojnë vazhdimisht. Liderët e Rusisë dhe Kinës u takuan në Pekin dhe presidenti i SHBA zbarkoi në Izrael, ndërsa luftimet në Gaza dhe Ukrainë përshkallëzohen.
Për presidentin kinez Xi Jinping dhe homologun e tij rus Vladimir Putin, aleanca e Biden me Izraelin shihet si një mundësi për të shfrytëzuar zemërimin popullor në Lindjen e Mesme për ngjarjet në Gaza dhe për të konsoliduar pozicionin e tyre në botën në zhvillim.
Zyrtarët rusë dhe kinezë dënuan Izraelin për tejkalimin e kufijve të nevojshëm për mbrojtjen e tij, ndërsa fajësuan Uashingtonin si për luftën e papritur ashtu edhe për tensionet më të gjera në rajon.
Biden ka tejkaluar çdo lider tjetër të fundit amerikan në shprehjen e mbështetjes për Izraelin, si nga ana ushtarake dhe diplomatike që nga 7 tetori kur Hamasi filloi sulmin e papritur nga Rripi i Gazës, duke shkaktuar qindra viktima, raporton abcnews.al.
Por në të njëjtën kohë, administrata Biden shpreson të shfaqet si forca që e mban shtetin hebre nga një qasje edhe më agresive dhe po investon në një demostrim të fuqisë masive ushtarake amerikane për të parandaluar aleatin e Iranit, Hezbollahun, të pushtojë Izraelin.
Mbetet e paqartë se deri në çfarë mase mund të arrihet ndonjë nga këto synime por nëse Shtetet e Bashkuara mund të arrijnë një marrëveshje për të stabilizuar rajonin, ose të paktën të parandalojnë përshkallëzimin e mëtejshëm, kjo do të ndihmojë Biden që të rizgjidhet sërish dhe të rrisë prestigjin e SHBA-së.
Megjithatë, më gjerësisht, e mërkura tregoi se Biden, Putin dhe Xi po luftojnë për të treguar veten në një botë shumë-polare gjithnjë e më të paparashikueshme, të përçarë dhe të dhunshme, ku pak nga planet e tyre po funksionojnë siç kishin shpresuar.
Nëse kjo është e mjaftueshme për të larguar Uashingtonin dhe Pekinin nga qasja e tyre gjithnjë e më konkurruese ndaj njëri-tjetrit, kjo është një çështje tjetër.
Vitin e kaluar ka pasur spekulime të shumta se Kina do të pushtojë Tajvanin dhe kjo do të çonte në një konflikt të më të gjerë, duke shkaktuar një rënie dramatike të marrëdhënieve tregtare SHBA-Kinë.
Duke iu drejtuar përfaqësuesve të më shumë se 100 vendeve në Pekin, përfshirë Talibanët në pushtet në Afganistan , Xi e cilësoi Kinën si një mbrojtëse dhe udhëheqëse në zhvillim të sistemit shumë-polar, duke kritikuar përpjekjet për të “shkëputur” ekonominë kineze nga ajo e SHBA-së dhe aleatëve të saj.
Ndërkohë, shumë vende në zhvillim po bëjnë çmos për të shmangur një zgjedhje jopublike midis Uashingtonit dhe Pekinit, ato po përpiqen për të mbajtur marrëdhënie të mira me të dyja palët
Lufta në Gaza tani po e nxit këtë dinamikë. Muaj më parë, Kina ndërmjetësoi një marrëveshje midis Arabisë Saudite dhe Iranit, ndërsa SHBA promovoi marrëveshjen e saj midis Arabisë Saudite dhe Izraelit. Deri në sulmin në Gaza, ky i fundit dukej se ishte marrëveshja më serioze e të dyve. Tani kjo po vihet në dyshim, raporton abcnews.al.
Megjithatë, Moska dhe Pekini kanë interesa të ndryshme në luftën aktuale të Lindjes së Mesme.
Të zhytur në luftën në Ukrainë, analistët e Kremlinit kanë shprehur hapur kënaqësinë e tyre me ngjarjet në Lindjen e Mesme, me shpresën se kjo do të zvogëlojë një oreks tashmë të plagosur perëndimor për mbështetje për Kievin.
Nervozizmi në tregun e energjisë dhe rritja e çmimeve do të jenë gjithashtu një lajm pozitiv për ekonominë ruse të shkatërruar nga sanksionet.
Kina, nga ana tjetër, është e dëshpëruar për të shmangur një tjetër tronditje ekonomike tani që duket se po rimëkëmbet nga një rënie në tregun e pronave dhe efektet e paqëndrueshmërisë tregtare.
Shpërthimi në spitalin e Gazës
Ndërsa vizitoi Pekinin javën e kaluar, kryetari i Senatit Chuck Schumer dhe një delegacion dypartiak i senatorëve amerikanë i kërkuan Xi të përdorte ndikimin e tij për të shmangur përshkallëzimin e konfliktit.
Zyrtarët amerikanë kanë bërë përpjekje të mëdha për të kontaktuar me homologët e tyre kinezë gjatë vitit të kaluar, por është shumë herët për të thënë nëse shqetësimet e tyre të përbashkëta për Lindjen e Mesme mund të ofrojnë një bazë më të madhe të përbashkët.
Çmimet e naftës tashmë janë rritur me gati 10% që nga sulmi i Hamasit, dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar vlerëson se rritjet e vazhdueshme zakonisht zvogëlojnë 0.15% nga rritja globale, raporton abcnews.al.
Dhe si me rritjet e çmimeve të ushqimeve të luftës në Ukrainë, pasojat do të jenë më të dhimbshme për vendet më të varfra. Vizita e Biden në Izrael në mes të konfliktit të dhunshëm është vizita e tij e dytë në një zonë lufte në vitin 2023, pas një vizite të papritur 24-orëshe në Ukrainë në shkurt.
Vizita e tij tregon problemib me të cilin po përballen Shtetet e Bashkuara për t’u ngritur në këmbë nga kaosi që mbizotëron.
Shpërthimi i së martës në spitalin e Gazës me viktima masive thuhet se shkaktoi komplikime shtesë. Ditën e djeshme, Biden mbështeti qëndrimin izraelit për ngjarjet, sipas të cilit shpërthimi duket se është shkaktuar dështimi i raketës të lëshuar nga Xhihadi Islamik.
Megjithatë, në Lindjen e Mesme dhe në botë, shumë do të vazhdojnë të besojnë informacionin fillestar nga pala palestineze se raketa u lëshua nga Izraeli.
Shpërthimi shkaktoi anulimin e takimit të Bidenit me liderët e Jordanisë, Egjiptit dhe Autoritetit Palestinez dhe në një fazë u duk se mund të çonte në anulimin e vetë vizitës së presidentit amerikan, raporton abcnews.al.
Beteja e rrëfimeve
Udhëheqësit e botës arabe vazhdojnë edhe sot e kësaj dite të fajësojnë Izraelin për shpërthimin e spitalit. Kremlini ka investuar shumë në përhapjen e gjuhës arabe në Lindjen e Mesme dhe Afrikë. Dhe këto rrjete ruse promovojnë me këmbëngulje narrativa pro-palestineze.
Dezinformata të tjera që qarkullojnë në internet, duke përfshirë një raport të papërpunuar në gjuhën angleze që pretendohet se vjen nga BBC pretendon se Kievi i ka dërguar armë perëndimore Hamasit.
Putin u përball me një moment sikleti me mbërritjen e tij në Kinë, për shkak të sulmeve në dukje shumë të suksesshme ukrainase me raketa me rreze të gjatë në një seri bazash ajrore ruse.
Koha e këtyre sulmeve nuk ka gjasa të jetë një rastësi.
Megjithatë, ka shqetësime në rritje, veçanërisht në Europë, se lufta në Gaza po shkakton tashmë dëme katastrofike në përpjekjet perëndimore për të mbajtur koherent “Jugun Global”, veçanërisht mbi regjimin e sanksioneve kundër Rusisë për shkak të luftës në Ukrainë.
Për momentin, Izraeli ruan kryesisht simpatinë e Perëndimit, kryesisht të Shteteve të Bashkuara. Kjo është gjithashtu e vërtetë në shumë pak pjesë të tjera të botës si nacionalistët hindu në Indi.
Por më gjerësisht, mbështetja në vendet në zhvillim ka qenë gjithmonë e prirur drejt palestinezëve.
Kjo do të rritet pasi numri i të vdekurve palestinezë të shkojë në nivele shumë më të mëdha se numri i të vdekurve izraelitë nga sulmi i Hamasit ndaj Izraelit. Pasojat më të gjera të luftës në Lindjen e Mesme nuk mund të parashikohen, por ato do ta transformojnë botën.
/abcnews.al
