Rivali i presidentit Rexhep Tajip Erdogan për zgjedhjet e muajit të ardhshëm ka sfiduar një tabu politike në Turqi duke folur për prejardhjen e tij si anëtar i sektit të pakicës islamike alevite. Siç njofton korrespondenti i Zërit të Amerikës Dorian Jones nga Stambolli, për shekuj me radhë, grupi ka qenë objekt i diskriminimit dhe dhunës.
Duke iu drejtuar në YouTube atyre që do të votojnë për herë të parë, kandidati presidencial Kemal Kiliçdaroglu deklaroi identitetin e tij fetar alevit. Pohime të tilla janë të rralla në politikën turke, pasi alevizmi ka vuajtur prej paragjykimeve dhe diskriminimeve nga shumica suni për shekuj me radhë.
“Është një interpretim i ndryshëm i Islamit nga ai suni. Ritualet janë të ndryshme. Interpretimi është i ndryshëm. Filozofia është e ndryshme. Pra, sunitët ekstremë e perceptojnë atë si një interpretim heretik”, i tha Zërit të Amerikës Istar Gozaydin, eksperte për marrëdhëniet e shtetit me fenë.
Alevitët shkojnë në Cemevi dhe jo në xhami, duke u falur përmes vallëzimit. Ndryshe nga shumica e interpretimeve të Islamit, nuk ka ndarje të burrave dhe grave në lutje, dhe gratë nuk janë të detyruara të mbulojnë kokën.
Alevitët në mënyrë të përsëritur kanë qenë viktima të dhunës sektare.
Në vitin 1993, një turmë fetare dogji një hotel ku pritej të mbahej një festival kulturor i alevitëve, duke vrarë 37 persona.
Dhuna vazhdon edhe sot e kësaj dite. Selami Saritas, kreu i Cemevi Kartalit të Stambollit u sulmua vitin e kaluar nga një turmë sektare.
Ai e mirëpriti videon e kandidatit Kiliçdaroglu.
“Kjo video ka sjellë shumë lehtësim në shoqërinë tonë. Të paktën tani, kemi arritur në pikën ku njerëzit mund të flasin më hapur për identitetin e tyre alevit. Ne duam që fëmijët tanë të jetojnë në këtë vend të sigurt; ne duam që fëmijët tanë të jetojnë të barabartë në këtë vend”, thotë Selami Saritas.
Por zoti Kiliçdaroglu është sulmuar dhe kërcënuar në rrjetet sociale, duke u akuzuar për ndarje të vendit.
Presidenti Rexhep Tajip Erdogan shpesh bën sulme thuajse të- hapura ndaj identitetit alevit të zotit Kiliçdaroglu.
Deri tani, identiteti fetar i zotit Kiliçdaroglu konsiderohej gjerësisht si një pengesë elektorale në mesin e shumë votuesve. Megjithatë, ndërsa ai kryeson një aleancë të partive fetare dhe nacionaliste, disa vëzhgues thonë se shoqëria turke po ndryshon.
“Dikur ishte shumë e rëndësishme. Por në ditët e sotme, nëse shikoni aleancën e opozitës, islamistët dhe nacionalistët, laikët, alevitët dhe sunitët janë të gjithë bashkë, dhe kjo do të thotë se nuk është aq e rëndësishme sa ishte ndoshta 10 vjet më parë.
Videoja e Kiliçdaroglusë shihet si një bast politik, por me më shumë se 100 milionë klikime, ka pasur ndikim“, thotë Osman Sert me firmën PanoramaTR Research.
“Duke menduar për stigmat me të cilat është përballur shoqëria alevite deri në këtë kohë, ky është një hap shumë, shumë i guximshëm dhe shumë i rëndësishëm”.
Në një garë zgjedhore gjithnjë e më të ngushtë, mbetet e paqartë nëse fushata e kandidatit Kiliçdaroglu do të shpërblehet. Por pavarësisht nëse fiton apo humbet, disa vëzhgues thonë se ai tashmë ka ndryshuar relievin politik të vendit./VOA
