Tentativa për vrasjen e ish-presidentit amerikan dhe kandidatit republikan, Donald Trump, është ngjarje tronditëse, e cila nxjerr në pah mjedisin e brishtë politik në këtë vend.
Megjithatë, një fitore e Trump do të përbënte rreziqe për Ukrainën, tregtinë globale dhe planetin.
Zgjedhjet e fundit në Francë, Parlamentin Europian dhe Mbretërinë e Bashkuar kanë stabilizuar pjesërisht Evuopën Perëndimore. Franca do të mbetet një shtyllë e qëndrueshme e Bashkimit Europian për momentin pasi Tubimi Kombëtar i ekstremit të djathtë nuk arriti të fitojë zgjedhjet.
Partitë pro-europiane të qendrës në Parlamentin Europian ruajtën shumicën e tyre, megjithëse humbën terren ndaj formacioneve nacionaliste. Dhe në Mbretërinë e Bashkuar, qeveria e re laburiste dëshiron të bashkëpunojë me BE-në.
Sidoqoftë, e ardhmja e Ukrainës, tregtia globale, ndryshimet klimatike dhe marrëdhëniet midis superfuqive të Shteteve të Bashkuara dhe Kinës varen shumë nga fitorja e Trump.
Aktualisht Joe Biden mbështet NATO-n, beson në punën me aleatët për të kundërshtuar liderin rus Vladimir Putin dhe presidentin kinez Xi Jinping dhe është i përkushtuar për të luftuar ndryshimet klimatike.
Asgjë nga këto nuk mund të thuhet për Trump. Nëse ai fiton mund ta detyrojë Ukrainën të nënshkruajë një marrëveshje paqeje me Rusinë, e cila do të ishte një fitore për Putinin.
Për më tepër, kandidati republikan tha se ai do të “inkurajojë Rusinë të bëjë çfarë të duan dreqin” me anëtarët e NATO-s që nuk shpenzojnë mjaftueshëm për mbrojtjen.
Vendet europiane do të luftonin për të mbrojtur Ukrainën më vete. Për më tepër, rreziqet e një qasjeje të dobët ndaj Rusisë shtrihen përtej Ukrainës. Pekini është aleati kryesor i Moskës, duke e furnizuar atë me pjesë armësh, pajisje dhe lëndë të para.
Nëse Trump i bën presion Ukrainës që t’i japë terren Putinit, Xi mund të inkurajojë dhe të tregojë fuqinë në Azi, veçanërisht në Tajvan dhe Detin e Kinës Jugore.
Në nivelin e tregtisë globale, duhet theksuar se Biden nuk është një mbështetës i tregtisë së hapur. Ai ka subvencionuar shumë industrinë e gjysmëpërçuesve dhe teknologjisë së gjelbër.
Kandidati republikan ka propozuar tarifa 10% për importet nga kudo dhe një taksë prej të paktën 60% për të gjitha mallrat nga Kina. Kjo do të shkaktonte kërdi në sistemin global të tregtisë. Do të kishte gjithashtu një ndryshim të mprehtë mendimesh për ndryshimin e klimës.
Temperaturat globale mund të arrijnë një rekord të ri këtë vit dhe njerëzit mund të vdesin nga nxehtësia ekstreme në mbarë botën nga Shtetet e Bashkuara dhe India në Kinë dhe Arabinë Saudite.
Planet ambicioze të Biden për të luftuar ngrohjen globale kanë zënë vend pas pushtimit rus të Ukrainës.
Por nëse demokratët fitojnë mund të ketë një shtysë të re për idetë si forcimi i Bankës Botërore për të luftuar ndryshimet klimatike dhe mobilizimi i kapitalit privat për të investuar në burimet e rinovueshme në vendet në zhvillim.
Mund të ketë edhe bazën për një marrëveshje midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, ndotësve më të mëdhenj në botë, për të frenuar më shpejt emetimet.
/abcnews.al
