Ndonjëherë speciet e reja të luleve fshihen aty ku shkencëtarët më së paku presin t’i shohin ato, në parqe, kopshte dhe madje edhe në ballkone.
Studiuesit në Japoni identifikuan kohët e fundit një specie të re orkideje, me lulet e saj rozë dhe të bardhë aq delikate dhe të brishta sa duken sikur të ishin prej qelqi.
Lulja e përshkruar është e ngjashme me një specieje orkide e cila është e zakonshme në Japoni. Zbulimi është një kujtesë e rëndësishme se speciet e panjohura shpesh jetojnë nën hundët tona, raportuan shkencëtarët të premten në Journal of Plant Research.
“Diversiteti i jashtëzakonshëm i familjes së orkideve, Orchidaceae, është vërtet befasues dhe zbulimet e reja si kjo Spiranthes përforcojnë urgjencën për të studiuar dhe mbrojtur këto xhevahire botanike,” i tha CNN në një email Justin Kondrat, hortikulturist kryesor për Koleksionin e Orkideve Smithsonian Gardens.
Orkide Spiranthes, quhen ndryshe “kacurrelet e zonjave” për ngjashmërinë e tyre me flokët me onde. Spirantet kanë një kërcell qendror, rreth të cilit rriten një spirale ngjitëse me lule të vogla në formë zile, të cilat mund të jenë të bardha, rozë, vjollcë ose të verdhë.
Ka rreth 50 lloje të Spiranthes që gjenden në Euroazi, Australi dhe Amerikë, zakonisht në rajone të buta ose tropikale, dhe këto lule janë të njohura në Japoni për qindra vjet, sipas studimit.
Popullatat me lule u zbuluan në prefekturën e Tokios pranë ishullit Hachijo, duke frymëzuar emrin e species Spiranthes hachijoensis. Para këtij zbulimi, tre lloje të orkideve Spiranthes u gjetën në Japoni: S. australis, S. sinensis dhe S. hongkongensis, dhe vetëm S. australis mendohej se rritej në kontinentin japonez.
Megjithatë, gjatë një sondazhi në Japoninë kontinentale mbi një dekadë më parë, autori kryesor i studimit Kenji Suetsugu, një profesor në Divizionin e Biodiversitetit, Ekologjisë dhe Speciacionit të Universitetit Kobe, gjeti diçka të pazakontë: lulet që supozohet të jenë S. australis, por me kërcell të lëmuar, S. australis zakonisht ka kërcell me gjemba.
Popullatat pa gjemba gjithashtu lulëzuan rreth një muaj më herët se zakonisht S. australis, një tjetër tregues që këto orkide mashtruese mund të mos jenë S. australis, tha Suetsugu për CNN në një email.
“Kjo na bëri të hetojmë më tej,” tha Suetsugu.
Nga viti 2012 deri në vitin 2022, ai dhe kolegët e tij kërkuan për orkide me kërcell të lëmuar dhe analizuan tiparet fizike të bimëve, gjenetikën dhe mjetet e riprodhimit. Për shkak se speciet e Spiranthes shpesh mbivendosen gjeografikisht dhe mund të duken njësoj, “është e rëndësishme të kemi një kuptim gjithëpërfshirës të shpërndarjes dhe ekologjisë së specieve të lidhura për të dalluar tiparet unike të një specie të re,” tha ai.
Ngjyrat e lulëzimit të S. hachijoensis ndryshonin “nga vjollca-rozë në të bardhë”, me petale me gjatësi rreth 3 deri në 4 milimetra, raportuan studiuesit.
S. hachijoensis kishte lule më të vogla me baza më të gjera dhe petale qendrore më të drejta se speciet e tjera Spiranthes; i mungonte gjithashtu një strukturë për vetëpllenim. Morfologjikisht, ishte një afrimitet me S. hongkongensis dhe S. nivea, por dallimet e vogla fizike dhe analizat gjenetike konfirmuan se ishte unike. Përveç popullsisë së Tokios, autorët e studimit gjetën S. hachijoensis në distriktin Kanto dhe në rrethet Kyushu, Shikoku dhe Chubu.
“Ne ishim të emocionuar që kemi identifikuar një specie të re të Spiranthes,” tha Suetsugu. “Spiranthes është orkideja më e njohur në Japoni dhe prej shekujsh të gjithë e duan”, tha ai, duke shtuar se lulja përmendet në antologjinë më të vjetër të poezisë japoneze që daton në vitin 759.
Identifikimi i specieve të reja bimore në Japoni është një ngjarje e pazakontë, me florën e vendit të dokumentuar dhe studiuar gjerësisht. Ky zbulim ka të ngjarë të ngjall interes për lulen, e cila është shumë më e rrallë se S. australis, shtoi ai.
“Ky zbulim i specieve të reja të fshehura në zona të zakonshme nënvizon domosdoshmërinë e eksplorimit të vazhdueshëm, madje edhe në mjedise në dukje të jashtëzakonshme!” tha Suetsugu përmes emailit. Ai gjithashtu thekson nevojën e vazhdueshme për kërkime taksonomike dhe gjenetike për të vlerësuar me saktësi diversitetin e specieve.
Bukuria e brishtë e “kacurreleve të zonjave” të sapogjetura është një shenjë dalluese e orkideve, por po ashtu është edhe cenueshmëria. Në mbarë botën njihen rreth 28,000 lloje orkidesh. Megjithatë, humbja e habitatit ka rrezikuar shumë specie dhe popullariteti i luleve nuk do t’i shpëtojë ato nëse nuk mbrohen.
“Orkidetë kanë lidhje të ndërthurura ngushtë brenda kaq shumë ekosistemeve, si dhe aspekte të ndryshme të shkencës dhe kulturës,” tha Kondrat. “Njerëzit nuk mund të mos magjepsen nga format dhe ngjyrat e tyre të shumta. Është kjo përgjigje emocionale që shpresojmë që inkurajon dhe frymëzon njerëzit të ndërmarrin veprime për t’i mbrojtur ata.” /abcnews.al
