Shkencëtarët kanë gjetur një “kapitull të fshehur” të humbur prej kohësh të tekstit biblik gati 1500 vjet pasi u shkrua për herë të parë.
Pjesa e humbur përfaqëson një nga përkthimet më të hershme të Ungjijve, sipas studimit të botuar së fundmi në revistën New Testament Studies.
Fotografia ultraviolet u përdor për të gjetur kapitullin e fshehur nën tre shtresa teksti nga studiues, duke përfshirë Grigory Kessel nga Akademia Austriake e Shkencave.
Njëra prej tyre është në Bibliotekën Britanike në Londër dhe një tjetër u zbulua në Manastirin e Shën Katerinës në malin Sinai.
Studiuesit thanë se teksti i sapo zbuluar është një interpretim i kapitullit 12 të Mateut të Biblës, i cili fillimisht u përkthye si pjesë e përkthimeve të Sirisë së Vjetër rreth 1500 vjet më parë.
Ata thanë se fragmenti është deri tani e vetmja mbetje e njohur e dorëshkrimit të katërt që dëshmon versionin e vjetër sirian, duke ofruar një “portë unike” në fazën e hershme të historisë së transmetimit tekstual të ungjijve.
Teksti ofron gjithashtu njohuri të reja mbi ndryshimet në informacionin që përmbahen në përkthime.
Për shembull, ndërsa greqishtja origjinale e Mateut, kapitulli 12, vargu 1 thotë: “Në atë kohë Jezusi kaloi nëpër arat e grurit të shtunën; dhe dishepujt e tij patën uri dhe filluan të mbledhin kallinj dhe të hanin, thotë përkthimi në gjuhën siriane…, filluan të mbledhin kallinj, t’i fërkojnë në duar dhe t’i hanë.
“Për sa i përket datimit të librit të Ungjillit, nuk mund të ketë asnjë dyshim se ai është prodhuar jo më vonë se shekulli i gjashtë”, shkruan shkencëtarët në studim.
“Megjithë një numër të kufizuar dorëshkrimesh të datuara nga kjo periudhë, krahasimi me dorëshkrimet siriane të datuara na lejon të ngushtojmë një kornizë të mundshme kohore në gjysmën e parë të shekullit të gjashtë,” shtuan ata.
Për shkak të mungesës së pergamenës në rajon rreth 1300 vjet më parë, faqet u ripërdorën shpesh, kryesisht duke fshirë tekstin e mëparshëm biblik./abcnews.al
