Një studim nga shkencëtarët e universitetit të Monash ka zbuluar se një tokë e rrallë ndikon në reagimin kryesor të mineralizimit të bakrit, arit, argjendit dhe uraniumit.
Puna është pjesë e projektit “Diga Olimpike në një provëz”, ku studiuesit u përpoqën të riprodhonin proceset që rezultuan në përqendrim të metaleve me vlerë më shumë se një trilion dollarë në Digën Olimpike në Australinë e Jugut në laborator.
Studimi, i botuar në Nature Communications, zbuloi se ceriumi, i cili bën pjesë në grupin e elementeve të quajtur ‘toka të rralla’ përshpejton reagimet e rëndësishme dhe luan role të tjera të rëndësishme.
“Mendimi i mëparshëm ishte se Cerium sapo erdhi së bashku për udhëtim, domethënë, lëngjet e xeheve morën ca cerium gjatë rrugës për në Digën Olimpike,” tha autori i studimit Profesor Joël Brugger, nga Shkolla Monash e Tokës, Atmosferës dhe Mjedisit.
“Por rezultatet tona e vendosin Ceriumin në vendin e shoferit, pasi prania e Cerium ndikon në fatin e një prej reaksioneve kryesore që lidhen me mineralizimin e bakrit, arit, argjendit dhe uraniumit në Olimpik digë”, tha ai.
“Studimi përcakton faktin se elementët gjurmë mund të kenë një efekt të rëndësishëm, por ende të vështirë për t’u parashikuar, në bashkimin midis rrjedhës së lëngut, krijimin e porozitetit dhe shpërbërjen e mineraleve dhe reshjet, që kontrollon lëvizshmërinë e elementeve në shkallë të gjerë dhe reologjinë në koren e Tokës”.
Depozitat e mineralev gjigante janë mrekulli natyrore, ku grumbullohen sasi të mëdha metalesh.
Ato përfaqësojnë një pjesë të rëndësishme të pasurisë Australiane dhe janë thelbësore për burimet e një ekonomie pa karbon, i cili kërkon sasi të mëdha metalesh tradicionale si bakri, si dhe metale të teknologjisë së lartë si elementë të rrallë të tokës (deri më tani përdoren vetëm në ndonjë vend aplikimet).
“Për të zbuluar depozita të reja gjigande dhe për të minuar në mënyrë efikase ato ekzistuese, ne kemi nevojë për një kuptim mekanik të proceseve që formojnë dhe transformojnë mineralet që strehojnë metale të vlefshme”, tha profesor Brugger.
Ekipi hulumtues zbuloi se ceriumi luan një rol aktiv gjatë zëvendësimit të magnetitit nga hematiti: ai vepron si katalizator që shpejton reagimin; siguron hapësirë për reshjet e mineraleve me vlerë; dhe promovon një reagim pozitiv midis reagimit dhe rrjedhës së lëngut, që kontribuon në rritjen e pajisjes metalike të depozitës.
Studimi potencialisht ka implikime të gjera për sektorin e materialeve dhe industrinë.
“Edhe pse më shumë riciklim është një pjesë e rëndësishme e së ardhmes së lëndëve të para, ne kemi nevojë për më shumë metale sesa shuma e atyre të minuara deri më sot për të buruar kalimin në një ekonomi pa karbon”, tha profesor Brugger.
“Depozitat gjigande janë tërheqëse sepse ato mund të prodhojnë për dekada, duke siguruar siguri afatgjatë të furnizimit dhe duke justifikuar investime të mëdha për të siguruar miniera të qëndrueshme.” l.k/abcnews.al
