Nga Ayeshea Perera, BBC
Safoora Zargar ishte më shumë se tre muaj shtatzënë kur u arrestua në kryeqytetin indian të Delhit për pjesëmarrje në një protestë.
Ishte data 10 prill dhe pandemia sapo kishte filluar të përhapej në Indi. Këshilltarët e qeverisë deklaruan se gratë shtatzëna ishin më të rrezikuara nga koronavirusi por për më shumë se dy muaj ajo qëndroi në burgun e mbipopulluar të Tiharitit.
“Ata i kërkuan të burgosurve të tjerë të mos flisnin me mua. Sipas tyre unë isha një terroriste që kisha vrarë Hindu. Këta njerëz nuk dinin asgjë për protestat, ata nuk e dinin që unë isha i burgosur për këtë arsye”, tha Geeta Pandey pas lirimit të saj.
Krimi i saj ishte se kishte marrë pjesë në protesta masive kundër ligjit që sipas kritikëve synonin komunitetin mysliman. Demonstratat kishin tërhequr vëmendjen globale.
Por nuk kishte protesta në rrugë duke kërkuar lirimin e saj.
Nuk mund të kishte: India ishte nën një nga bllokimet më të rrepta në botë, me njerëz të izoluar në shtëpitë e tyre. Arrestimi i saj ishte një nga shumë të tjerë që ndodhi gjatë asaj periudhe.
Dhe nuk ishte vetëm India. Aktivistët thonë se qeveri të shumta në të gjithë Azinë përdorën mantelin e koronavirusit për të zbatuar ligjet, për të kryer arrestime, ose për të vënë në zbatim skemat e diskutueshme të cilat në situata të tjera do të kishin shkaktuar një reagim të ashpër, brenda dhe jashtë vendit.
Por në vend të një reagimi të ashpër, shumë qeveri kanë parë që popullariteti i tyre është rritur ndërsa njerëzit kanë gjetur zgjidhje te ata gjatë krizës.
Në të vërtetë, raporti i fundit i Civicusit, “Sulmi ndaj pushtetit të njerëzve”, thotë se rajoni i Azi-Paqësorit ka parë “përpjekje nga qeveri të shumta duke censuruar raportet e abuzimeve të shtetit, përfshirë në lidhje me trajtimin e tyre të pandemisë”.
Ai citon rritjen e mbikëqyrjes dhe gjurmimit – që përdoret aktualisht për gjurmimin e kontakteve si dhe vendosjen e ligjeve të rrepta që synojnë të zbehin çdo kritikë të asaj që po ndodh. Duke qenë se shumë prej këtyre masave janë prezantuar si përgjigje ndaj pandemisë, nuk ka pasur rezistencë.
Sipas raportit të tij të paktën 26 vende në rajon kanë zbatuar legjislacion të ashpër, ndërsa 16 të tjerë kanë zbatuar ndjekje penale të mbrojtësve të të drejtave të njeriut.
‘Një mesazh tronditës’
Në Indi, përveç Safoora, mbrojtës dhe aktivistë të tjerë të të drejtave të njeriut – përfshirë një prift Jezuit 83-vjeçar me Parkinson janë akuzuar dhe arrestuar për kryengritje, shpifje dhe anti-terrorizëm.
Situata ka shtyrë disa organizata të ngrenë alarmin. Pesë të deleguar të posaçëm të Kombeve të Bashkuara shprehën shqetësimin duke thënë se arrestimet dukeshin “qartë të krijuara për t’i dërguar një mesazh tronditës shoqërisë civile të gjallë të Indisë”.
Maitreyi Gupta, këshilltar ligjor indian për Komisionin Ndërkombëtar të Juristëve (ICJ), pohoi se ata i kishin bërë thirrje vazhdimisht qeverisë që të lirojë të burgosurit politikë.
Sidoqoftë, përkundër presionit ndërkombëtar, arrestimet kanë vazhduar.
Qeveria ka cituar vazhdimisht se ata që janë arrestuar kanë vepruar kundër interesave të vendit. Në Filipine, arrestimi i aktivistes 62-vjeçare Teresita Naul – e cila vuante nga një sëmundje e zemrës dhe astmës çoi në një protestë të dhunshme.
Por Naul, i cili u quajt nga mediat si një “udhëheqës komunist” i lartë, ishte vetëm një nga më shumë se 400 personat e akuzuar për këto krime, kryesisht aktivistë dhe gazetarë. Të tjerët, si Zara Alvarez dhe Randall Echanis, janë sulmuar dhe vrarë.
Ndërkohë, mbyllja e detyruar e rrjetit më të madh mediatik të vendit ABS-CBN në maj gjithashtu privoi shumë prej aksesit në informacionin thelbësor gjatë pandemisë.
E megjithatë, popullariteti i presidentit, Rodrigo Duterte mbetet i lartë. Bangladeshi ka mbyllur gjithashtu disa uebfaqe kritike ndaj qeverisë për përhapjen e “keqinformimit” rreth i COVID-19.
Dhe në Nepal, Bidya Shreshta, një aktivist nga komuniteti indigjen Newar, tha se qeveria ka përdorur pandeminë si një mjet për të përndjekur grupin. Gjatë pandemisë, zyrtarët shkelën një urdhër të Gjykatës së Lartë duke shembur 46 shtëpi në vendbanimet tradicionale të Newar në luginën e Kathmandu, për të ndërtuar një rrugë të re.
Zyrtarët e injoruan protestën, disa prej të cilave u shpërndanë me forcë. Qeveria thotë se vendasit duhet të tregojnë shqetësimet e tyre përmes “kanaleve të duhura” dhe është zotuar se ndërtimi i autostradës do të vazhdojë sepse është për “të mirën publike”.
Raporti i Civicusit citon gjithashtu se Kamboxhia, Tailanda, Sri Lanka dhe Vietnami kanë përdorur koronavirusin për të ndëshkuar shumë prej të cilëve përhapën informacioneve të rreme në lidhje me pandeminë.
Dhe vende si Mianmar janë kritikuar për përdorimin e “terrorizmit” si një justifikim për të kufizuar lirinë e shprehjes. Megjithatë, veprimi i qeverisë nuk është i lidhur drejtpërdrejt me pandeminë.
Në Hong Kong, miratimi i ligjit të sigurisë kombëtare në qershor – pasi virusi praktikisht i dha fund protestave ka pasur një efekt tronditës në lëvizjen e tij pro-demokracisë.
Teknologjitë e mbikëqyrjes në vende si Koreja e Jugut, Singapori, Tajvani dhe Hong Kong, kanë rezultuar jashtëzakonisht efektive në kontrollin e virusit, por ICJ ka shprehur shqetësimin se ato mund të vazhdojnë të përdoren edhe kur të mbarojë pandemia.
Benedict mendon se në shumë prej këtyre vendeve, organizatat e shoqërisë civile janë rritur për të mbushur boshllëqet e krijuara nga qeveria. Sidoqoftë, ndikimi i ligjeve të miratuara nga qeveria në kohë pandemie dhe arrestimet e bëra këtë vit ka të ngjarë të zgjasin edhe pasi të mbaroja Covid-19./abcnews.al
