Shkrirja e akullit në Norvegji zbulon një shigjete 3000-vjeçare

schedule19:22 - 25 Shtator, 2023

schedule 19:22 - 25 Shtator, 2023

Arkeologu Espen Finstad po kalonte nëpër baltë në malet e Norvegjisë lindore këtë muaj kur pa një shigjetë prej druri me një majë të mprehtë kuarciti. Ishte ruajtur aq mirë sa dukej sikur e kishte humbur dikush kohët e fundit.

Gjetja, për të cilën Finstad dhe kolegët e tij besojnë se i përkiste një gjuetari të renëve të vonë të epokës së gurit ose të bronzit të hershëm, është midis mijëra objekteve dhe mbetjeve që janë zbuluar nga shkrirja e akullit në vitet e fundit për shkak të ndryshimeve klimatike.

Muajin e kaluar, temperatura e sipërfaqes globale ishte 1.25 gradë Celsius mbi mesataren e shekullit të 20-të, duke e bërë gushtin muajin më të nxehtë të regjistruar në planet, sipas Administratës Kombëtare të Oqeanit dhe Atmosferës. Kjo temperaturë po shkrin me shpejtësi akullin, duke filluar nga Perëndimi Amerikan në Kilimanjaro, Dolomitet dhe malet Himalaja.

Ndodhi të ngjashme janë duke u zhvilluar pranë Anchorage, Alaska, si dhe në Siberinë verilindore dhe Mongoli.

Për një dekadë, ekipi i Finstad, i cili drejton programin Secrets of the Ice, ka vëzhguar rrugët malore në të gjithë vendin. Projekti, një bashkëpunim midis Bashkisë së Qarkut Innlandet dhe Muzeut të Historisë Kulturore të Universitetit të Oslos, filloi në 2011.

Ndër gjetjet më emocionuese ishin Yuka, një mamuth 39,000-vjeçar i gjetur në Siberi në vitin 2010 dhe një fosil peme 280 milionë-vjeçare e gjetur në Antarktidë në 2016. Gjetja më e famshme nga të gjitha, megjithatë, ishte një Njeriu i ngrirë i cili besohet të jetë 5300 vjeç, i cili u gjet në vitin 1991 nga alpinistët në kufirin verior italian me Austrinë.