Rezultatet e hulumtimit të shpallura të hënën konfirmojnë se ilaçi donanemab, i vlerësuar si një pikë kthese në luftën kundër Alzheimerit, ngadalëson rënien njohëse me rreth një të tretën. Një burrë 80-vjeçar, Mike Colley, është një nga pacientët në Mbretërinë e Bashkuar që mori pjesë në testin global, i cili tani është publikuar në revistën JAMA.
I moshuari merr injeksione çdo muaj në një klinikë në Londër dhe thotë se është “një nga njerëzit më me fat që do të takosh ndonjëherë”. Në të njëjtën kohë, terapia me antitrupa ndihmon në fazat e hershme të sëmundjes. Kjo sepse është krijuar për të hequr një nga tiparet kryesore të sëmundjes Alzheimer – një substancë e quajtur amiloid që krijohet në hapësirat midis qelizave të trurit.
Donanemab, i prodhuar nga Eli Lilly, funksionon në të njëjtën mënyrë si lecanemab – i zhvilluar nga kompanitë Eisai dhe Biogen – dhe bëri zhurmë në mbarë botën kur u tregua se ngadalëson sëmundjen. Megjithatë, edhe pse jashtëzakonisht premtuese, këto barna nuk janë trajtime të sigurta.
Ënjtja e trurit ishte një efekt anësor i zakonshëm në deri në një të tretën e pacientëve në provën e donanemabit. Për shumicën, kjo u zgjidh pa shkaktuar simptoma.
Vihet re se dy vullnetarë, dhe ndoshta një i tretë, vdiqën si pasojë e ënjtjes së rrezikshme të trurit. Një tjetër ilaç i Alzheimerit me antitrupa, i quajtur aducanumab, u refuzua kohët e fundit nga rregullatorët evropianë për shkak të shqetësimeve të sigurisë dhe mungesës së provave se ishte mjaftueshëm efektiv për pacientët.
Në provën e donanemabit, studiuesit testuan 1,736 njerëz të moshës 60 deri në 85 vjeç me sëmundjen e Alzheimerit në fazën e hershme. Gjysma e tyre morën një infuzion mujor të trajtimit dhe gjysmës tjetër iu dha një placebo për 18 muaj.
Gjetjet tregojnë se:
* Droga duket të ketë përfitime të rëndësishme, të paktën për disa pacientë
* Ata me sëmundje të hershme dhe më pak amiloid të trurit në fillim kishin përfitim më të madh, për sa i përket pastrimit të parë në skanimet e trurit PET
* Ata që morën drogën gjithashtu zhvilluan më shumë nga rutinat e tyre të përditshme, të tilla si aftësia për të diskutuar ngjarjet aktuale, për t’iu përgjigjur telefonit ose për t’u angazhuar në hobi.
* Shkalla e sëmundjes, e gjykuar nga ajo që njerëzit ende mund të bënin çdo ditë, u ngadalësua me rreth 20-30% në përgjithësi – dhe me 30-40% në një grup pacientësh që studiuesit mendonin se kishin më shumë gjasa të përgjigjeshin
* Kishte efekte anësore të rëndësishme dhe pacientët duhet të jenë të vetëdijshëm për rreziqet e trajtimit.
* Gjysma e pacientëve që morën medikamentin ishin në gjendje ta ndërprisnin trajtimin pas një viti, sepse ai kishte pastruar mjaftueshëm depozita në trurin e tyre.
Amiloidi është vetëm një pjesë e tablosë komplekse të Alzheimerit dhe është e paqartë nëse trajtimi do të vazhdojë të bëjë ndryshim me kalimin e kohës, paralajmërojnë ekspertët.
Edhe pse efektet e ilaçit mund të jenë modeste, por rezultatet japin konfirmim të mëtejshëm se heqja e amiloidit nga truri mund të ndryshojë rrjedhën e Alzheimerit dhe të ndihmojë njerëzit e prekur nga kjo sëmundje shkatërruese nëse trajtohen në kohën e duhur.
