Nga Michael Martin Richter, euobserver
Anëtarësimi në BE shihet si një moment historik në rrugën e Kievit drejt Europës. Dhe, siç tregon përvoja e vendeve të tjera kandidate aktuale, anëtarësimi në këtë të ashtuquajtur ‘dhomë pritjeje të Europës’ mund të çojë në pritje të gjata, nga të dyja palët.
Kjo, nga ana tjetër, shpesh ka çuar në probleme të dyfishta: euroskepticizëm në vendet kandidate dhe ‘lodhje nga zgjerimi’ në shtetet anëtare ekzistuese.
Për të thyer këtë reaksion zinxhir të pasojave të padëshiruara, Brukseli duhet të përqafojë një perspektivë ‘idealiste’ në ndërveprimet e tij me udhëheqjen e Kievit, me anë të së cilës reformat janë prioriteti kryesor.
Deri më tani, një paradoks i caktuar është i dukshëm në ndërveprimin e Brukselit me vendet kandidate (potenciale), jo më pak me Ukrainën.
Përderisa reformat e brendshme të vendeve kandidate formalisht vendosen shumë lart në axhendë, ato në realitet mbizotërohen nga interesat konkurruese, qoftë gjeopolitike apo komerciale, raporton abcnews.al.
Brenda Brukselit, një kamp realistësh konkurron kundër një kampi idealistësh.
Faktori gjeopolitik simbolizon dallimet thelbësore në perceptim dhe rezultate: realistët e perceptojnë Rusinë si një arsye për për të treguar kujdes dhe përmbajtje në vlerësimin e reformave të Ukrainës, nga frika se çdo kritikë ndaj korrupsionit ose varfërisë së rrënjosur të Ukrainës mund të forcojë pa dashje propagandën ruse.
Në të kundërt, idealistët parashtrojnë se suksesi i reformës së brendshme të Ukrainës është arma e saj më e fuqishme kundër Moskës.
Megjithatë, dominimi i kampit realist në burokracinë e Brukselit shpjegon sjelljen e kaluar dhe aktuale të BE-së ndaj Ukrainës, në të cilën mangësitë dhe dështimet e reformës rrallë përmenden hapur.
Për shkak të këtij kujdesi në Bruksel, shansi për të nxitur presionin e brendshëm shoqëror brenda vetë Ukrainës për reforma, pasi popullsia e sheh rrugën drejt BE-së si prioritetin e saj kryesor, humbet vazhdimisht.
Dhe kështu lodhja për të përmbushur të gjitha kriteret për anëtarësimi në bllok është rezultati. Në një botë ideale, ky presion nga shoqëria ukrainase nuk do të ishte i nevojshëm dhe gjoja politikanët reformistë në vendet kandidate do të vepronin sipas fjalimeve të tyre pro-europiane, raporton abcnews.al.
Megjithatë, duke e ditur se Brukseli shpesh i jep përparësi faktorëve të tjerë mbi reformat në këto shtete, elitat e tyre politike e përdorin atë për të shmangur ndryshimet e dhimbshme të brendshme.
Jo më pak, si në fushën e anti-korrupsionit.
Në këtë lojë, mbështetja e një të ardhmeje europiane/BE, si në Ukrainë, u shërben të dy aktorëve, por progresi aktual drejt këtij qëllimi, duke kryer reforma të dhimbshme dhe të gjera, si në fushën e antikorrupsionit, gëzon një nivel shumë më të ulët prioriteti.
Ky pretendim çon në një profeci vetë-përmbushëse: duke dështuar në thirrjen e hapur për reforma të pretenduara, mungon një faktor i rëndësishëm në lehtësimin e ndryshimit të thellë dhe gjithëpërfshirës politik në Ukrainë, i cili, nga ana tjetër, do ta shtyjë Brukselin të mbajë mbyllur derën aktuale drejt BE-së për Kievin, pasi një vend i pa reformuar do të ishte një barrë e madhe brenda dhe për BE-në.
Prandaj është e qartë se në botën reale, ku aktorët e të dyja palëve u japin përparësi çështjeve më të lehta më sipërfaqësore sesa reformave të thella, negociatat e anëtarësimit janë kryesisht një akt.
Politikanët mund të ndryshojnë ndërsa Brukseli negocion me Kievin, Beogradin ose Ankaranë, por rezultati tashmë do të jetë i parashikueshëm.
Për ta kapërcyer këtë, Brukseli duhet të luajë një lojë afatgjatë. Në sferën ushtarake, BE-ja tashmë ka filluar të veprojë në përputhje me rrethanat duke bërë të qartë se Kievi do të mbështetet për aq kohë sa të jetë e nevojshme për të zmbrapsur agresionin rus.
Megjithatë, reformat e brendshme duhet të ndjekin logjikën e kundërt të mbështetjes ushtarake: ato duhet të jenë sa më të shpejta.
Kjo shpjegon ndërkohë që sistemi ukrainas ka ruajtur kryesisht tiparet e tij kryesore që nga viti 1991 dhe rënies së Bashkimit Sovjetik.
Tani, vrulli për të ndryshuar veset sistematike si nivelet e larta të korrupsionit mund të përdoret nga një theks i ri në negociatat e anëtarësimit për prioritizimin e reformave mbi kriteret e tjera, raporton abcnews.al.
Me fjalë të tjera, është koha për të përqafuar një perspektivë idealiste në Bruksel tani. Është koha për të thirrur reforma të rreme në mënyrë që të katalizohet presioni shoqëror i nevojshëm brenda Ukrainës për të penguar politikëbërësit që të përjetësojnë një status quo.
Por Brukseli gjithashtu duhet t’i japë përparësi suksesit demokratik dhe afatgjatë të Ukrainës për hir të tejkalimit të lodhjes së saj të anëtarësimit dhe për ta kthyer dhomën e pritjes të BE-së në një shkollë përgatitore për “nxënësit” e ardhshëm të BE-së.
Duke qenë idealist, Brukseli mund t’i ketë të dyja në të ardhmen: reforma në vendet kandidate dhe fuqi gjeopolitike në rritje.
Duke qenë realist, ka të ngjarë të mos ketë asnjërin.
/abcnews.al
