Përktheu: Sonila Backa-abcnews.al
Për të tretën herë në 20 vitet e fundit, një kandidat i së djathtës ka kaluar në balotazh të zgjedhjeve presidenciale të Francës, një zhvillim që ka shkaktuar shumë ankth në qarqet liberale në të gjithë Europën dhe më gjerë.
Francezët nuk kanë shumë simpati për presidentët e tyre, dhe shpesh i shohin zgjedhjet si një mundësi për t’i dhënë një goditje të mirë presidentit aktual. Vetëm dy janë rizgjedhur që nga viti 1965. Duke pasur parasysh këtë, numri i votave të Emmanuel Macron më 10 prill ishte afër një triumfi, raporton abcnews.al.
Me 27.9%, ishte rezultati më i lartë në raundin e parë i arritur nga çdo zyrtar aktual që nga viti 1988 dhe pothuajse 4% më shumë se ai në 2017. Kjo është dëshmi e kompetencës me të cilën ai ka qeverisur, duke rritur punësimin dhe produktivitetin dhe duke përmirësuar trajnimin dhe edukimin duke shmangur fatkeqësitë e mëdha, pavarësisht pandemisë.
Ashtu si në vitin 2017, Macron do të përballet me Marine Le Pen në balotazh. Le Pen e fokusoi fushatën e saj në çështjet si çmimet e energjisë dhe emigracioni. Pas disfatës së saj të mëparshme, ajo ndryshoi emrin e partisë së saj nga Balli Kombëtar, të cilin e kishte trashëguar nga babai i saj, në Tubimi Kombëtar. Megjithatë, në raundin e parë ajo mori 23.2%. të votave.
Macron ka më shumë mundësi për të fituar një mandat të dytë. Presidenti duhet të marrë shumicën e votave të kandidatëve kryesorë të eliminuar; Le Pen duhet të rrëmbejë votat e ekstremit të djathtë Eric Zemmour.
Pra, zgjedhjet do të përcaktohen nga votat e Jean-Luc Mélenchon, i cili mori një 22% të votave. Mélenchon u ka thënë mbështetësve të tij se “asnjë” nga votat e tij nuk do të shkojë për Le Pen. Shumica do ta kritikojë atë për shkak të urrejtjes së tyre ndaj ish-bankierit në Elysee dhe zemërimit ndaj privimit të zonave rurale të mbetura të Francës, qyteteve post-industriale dhe lagjeve të varfra urbane, raporton abcnews.al.
Por Le Pen duhet të marrë pjesën më të madhe të votave të Mélenchon për të fituar, dhe kjo do të jetë e vështirë. Megjithatë, sondazhet e The Economist tregojnë për një garë të ngushtë në 53-47%. Bazuar në këtë, modeli ynë elektoral i jep Le Pen një në pesë shans për të fituar, pothuajse të njëjta me atë që u përball Donald Trump sipas disa vlerësimeve në zgjedhjet e vitit 2016 në Amerikë.
Macron duhet të bëjë fushatë të fortë për të minimizuar gjasat që diçka tronditëse të ndodhë në Francë më 24 prill. Votuesit francezë nuk duhet të kenë asnjë dyshim: fitorja e Le Pen do të ishte një fatkeqësi për Francën dhe Europën.
Le Pen në të kaluarën ka shprehur mbështetjen për Trump dhe Vladimir Putin dhe ende mbështet Viktor Orbanin autokratikin e Hungarisë. Ajo dëshiron të largojë Francën nga struktura e integruar e komandës së NATO-s dhe të ndalojë veshjen e muslimaneve (hixhab).
Ajo ka hequr dorë nga thirrja e saj që Franca të largohet nga euro, por do të përpiqet t’u japë përparësi qytetarëve francezë në fondet dhe punët e qeverisë, dhe t’i japë përparësi ligjit francez. Një fitore e Le Pen-it do t’i jepte zemër edhe të djathtës gjetkë në Europë, veçanërisht në Itali, e cila do të mbajë zgjedhjet vitin e ardhshëm.
BE-ja do të përballet me një krizë të rëndë. Protestat e mëdha, ndoshta të dhunshme, mund të mbushin rrugët e Francës. Çfarëdo që të ndodhë në raundin e dytë, fakti që më 10 prill një rekord prej 58% votuan për ekstremet e djathtë dhe të majtë është një shenjë se Franca është e përçarë dhe e pakënaqur.
Në politikën presidenciale, dy partitë kryesore të së majtës dhe të djathtës që formuan pothuajse të gjitha qeveritë e saj që nga viti 1958 janë “zhdukur”– kandidatët e tyre morën më pak se 7% mes tyre.
Nëse shansi katër në pesë i jep vërtet Macron mandatin e tij të dytë, ai duhet ta përdorë atë për të trajtuar shkaqet rrënjësore të kësaj ndarjeje dhe pakënaqësie. Ruleta ruse nuk është një lojë që luhet vazhdimisht.
/abcnews.al
