Pse Radoiçiçi nuk është më pronar i kompanive miliona dollarëshe në Serbi?

Partnerët e biznesit nën sanksionet e SHBA-së

Edhe para sulmit ndaj policisë së Kosovës më 24 shtator, i cili u cilësua si akt terrorist në Prishtinë, autoritetet kosovare e lidhën Millan Radoiçiçin me aktivitete kriminale.

Zvonko Vesellinoviç ndërlidhet me krimin në Kosovë.

Por as Serbia, e cila nuk e njeh pavarësinë e Kosovës, nuk i njeh as akuzat e autoriteteve të Kosovës.

Sulmi në Banjskë nuk trajtohet si terrorizëm dhe Radoiçiçi nuk akuzohet për vrasjen e policit Afrim Bunjaku në procedurë para Prokurorisë së Lartë Publike në Beograd.

Ndër krimet e dyshuara janë shkaktimi i rrezikut publik dhe posedimi dhe mbajtja pa leje e armëve.

Edhe Beogradi zyrtar ka vendosur që të mos zbatohen sanksionet e Shteteve të Bashkuara të Amerikës ndaj Radoiçiçit dhe vëllezërve Vesellinoviç, sepse për këtë nuk ka detyrime ndërkombëtare.

Ata u futën në listën e zezë të SHBA-së në dhjetor 2021 për shkak të dyshimeve për krim të organizuar dhe korrupsion.

Një vit më vonë, Britania e Madhe vendosi sanksione ndaj Zvonko Vesellinoviçit dhe Millan Radoiçiçit nën akuzat për korrupsion.

Çfarë bën “Inkop”?

Ndër kompanitë të cilat i zotëronte Radoiçiqi, më së shumti para ka sjellë “Inkop”, makineritë e së cilës kanë ndërtuar rrugë në disa lokacione në Serbi.

“Inkop” fitoi rreth 17.4 milionë euro në vitin 2022.

Sipas raporteve financiare të analizuara nga REL-i, pasuritë e paluajtshme dhe pajisjet e “Inkop” vitin e kaluar kapin vlerën e rreth 10 milionë eurove.

Kjo kompani, së bashku me pronarët e saj, u vendos nën sanksionet e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në vitin 2021.

Por, meqenëse nuk janë të detyrueshme për Serbinë, “Inkop” funksionon pa pengesa.

Ndër punët e hetuara më parë nga REL-i, spikat ndërtimi i një rruge me shpejtësi të madhe nga Pozharevci në Golupac në Serbinë lindore.

Aty, në shkurt të vitit 2022, shteti dha pëlqimin që “Inkop” të ishte një nga nënkontraktorët e kompanisë kineze Shandong, për të cilën REL-i ka shkruar më parë.

Në Serbi, si kompani amë, “Inkop” ka edhe katër degë – kompanitë e ndërtimit “Novi Pazar-put” dhe “Betonjerka” nga Aleksinac, kompania hoteliere “Dolly Bell” dhe kompania e transportit rrugor “Velmotrans” nga Quprija.

Redaktori i NIN, Millan Çulibrk, thekson se “Inkop” dhe kompanitë e lidhura me të “brenda natës” e gjetën veten në listën e fitimtarëve më të mëdhenj në Serbi.

“A është rezultat i ‘aftësive dhe sensit të biznesit’, apo pasojë e kombinimeve të ndryshme me shtetin, sepse më së shumti bëjnë punë, faturat e të cilave i paguajnë qytetarët e Serbisë përmes buxhetit”, pyeti ai.

I pyetur nëse për shkak të reputacionit ndërkombëtar, Serbisë i shkon për shtat edhe një ndryshim në “Inkop”, sepse nuk ka më Radoiçiq, i cili u identifikua si organizator i sulmit në Banjska, Çulibrk përgjigjet:

“Asgjë nuk mund ta ‘lajë’ shtetin. Fytyra e tij u njollos në momentin që u lidhën marrëveshjet me ato kompani, pa tenderë, por përmes marrëveshjeve të drejtpërdrejta, dhe pronarët ishin në listën e zezë të SHBA-së. Falë kësaj, ato kompani u bënë kaq të fuqishme, dhe pronarët e tyre ndër njerëzit më të pasur në Serbi”.

“Hetimi do të përcaktojë se nga kanë ardhur paratë për armët pa leje”

Pasurinë e Radoiçiçit e ka komentuar edhe presidenti serb, Aleksandar Vuçiç.

Më 11 tetor, ai deklaroi se në hetimin për sulmin e armatosur në Banjskë dhe rolin e Radoiçiçit, do të shqyrtohen të gjitha aspektet, përfshirë këtu edhe nga kanë ardhur paratë për blerjen e armëve në tregun e zi.

Policia e Kosovës pas sulmit në Banjskë ka konfiskuar një arsenal armësh dhe municioni.

Vuçiq shtoi se “nuk është prokuror që të flasë për këtë”, por në të njëjtën kohë shprehu mendimin e tij se disa politikanë opozitarë në Serbi “kanë më shumë para” se Radoiçiçi.

Ndër pronat e fundit të Radoiçiçit në Serbi ishte hoteli luksoz “Grey” në Kopaonik.

Autoritetet e Kosovës pretendojnë se Radoiçiçi dhe një grup i armatosur e kanë shfrytëzuar atë hotel para sulmit në Banjskë, dhe si dëshmi e këtij pretendimi kanë publikuar pamjet nga një dron, i cili dyshohet se është sekuestruar në një operacion policor.

Në atë kohë, Kosova publikoi gjithashtu pretendime se Radoiçiçi përdorte objektet e Ushtrisë Serbe për trajnimin e sulmuesve, të cilat autoritetet në Beograd i mohuan.

Megjithatë, ata nuk i komentuan pretendimet për grupin e armatosur në pronën e Radoiçiçit.

“Ajo që Radoiçiç bën në pronën private nuk është punë e Forcave të Armatosura të Serbisë”, tha shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura të Serbisë, Millan Mojsilloviç, më 2 tetor.

Kontratë me shtetin pas sulmit në Banjskë

Tri ditë pas sulmit ndaj policisë së Kosovës në Banjskë, kompania “Novi Pazar-put” mori punë nga shteti.

Në kohën e dhënies së kontratës, më 27 shtator, pronarët e fundit të kompanisë ishin Millan Radoiçiç dhe vëllezërit Vesellinoviç.

Ndërmarrja publike “Rrugët e Serbisë” ia besoi asaj kompanie ndërtimin e urës në Adrane afër Kralevës, me vlerë rreth një milion euro.

REL-i ka pyetur kompaninë “Rrugët e Serbisë” se pse “Novi Pazar-put” ka marrë vendin e punës dhe nëse vendimi është rishqyrtuar pas sulmit të armatosur në Banjskë të organizuar nga Radoiçiqi.

Ata u përgjigjën se Ligji për Prokurimin Publik “nuk parasheh rishikimin e vendimit për dhënie të kontratës” në atë rast.

Ata shtuan se “nuk ka rëndësi se kush është pronari i kompanisë që merr pjesë në prokurimin publik”.

Qeveria e Serbisë dhe ministria kompetente nuk u janë përgjigjur pyetjeve të REL-it se në çfarë bazë kanë fituar tenderët kompanitë e ndërtimit në pronësi të Vesellinoviqit dhe Radoiçiqit.

Pyetja se a ndërpritet bashkëpunimi i shtetit me ato kompani, pasi Radoiçiqi u identifikua si organizator i sulmit në Banjskë, mbeti pa përgjigje.

Kush janë Radoiçiçi dhe Vesellinoviçi?

Në publikun serb, Radoiçiçi dhe Vesellinoviçi prezantohen si partnerë biznesi, biznesmenë me origjinë nga Kosova.

Deri në sulmin e armatosur ndaj policisë së Kosovës, Radoiçiçi ka qenë nënkryetar i Listës Serbe, partia udhëheqëse e serbëve nga Kosova, e cila gëzon mbështetjen e Beogradit zyrtar.