Nga Zulekha Nathoo – BBC
Shumica prej nesh e njeh ndjenjën zhgënjyese ndërsa shohin një “të dështuar”, duke kapur majat në karrierë.
Rezulton se lejimi i punonjësve të dështojnë nuk është domosdoshmërish i keq dhe ndonjëherë mund të japë udhëheqje të talentuar, elastike. Por ajo që është shqetësuese thonë ekspertët, është hendeku mes atyre që dështojnë dhe nuk ndëshkohen dhe atyre që nuk e kanë këtë shans, gjatë rritjes në karrierë.
Një nga arsyet e këtij fenomeni, thotë Tomas Chamorro-Premuzic, një profesor i psikologjisë së biznesit në Universitetin Columbia në New York City, është sesi punësimi i menaxherëve, vendimmarrësve mund të i bën punëdhënësit të joshen lehtësisht nga karakteristikat e papajtueshme me udhëheqjen e mirë, siç është vetëbesimi i tepërt.
Një hulumtim i botuar në 2019, në Leadership Quarterly tregoi se menaxherët e punësimit shihnin potencialin e lidershipit tek ata që treguan besim të tepërt në aftësitë e tyre. Dhe, burrat e shfaqin më shumë sesa gratë këtë besim, duke bërë që shpesh të bien ndesh me kompetencat aktuale. Në qarqet e psikologjisë sociale, njihet si efekti Dunning-Kruger, informon abcnews.al.
Edhe nëse arroganca nuk fiton mbi një menaxher punësimi, ngjashmëritë në racë, gjini, vetë-prezantim dhe përvojat personale mund të rrisin shanset e një punonjësi për sukses. Kërkimi i botuar në Revistën Sociologjike Amerikane thotë se “përputhja kulturore” mund të ketë një efekt të rëndësishëm në vlerësimet e aplikantëve dhe “shpesh tejkalojnë shqetësimet në lidhje me produktivitetin absolut”.
Sapo një individ të promovohet, ata bëhen më të dukshëm për menaxhmentin, rekrutuesit dhe drejtuesit e tjerë; përvoja në një rezyme fillon të mbajë më shumë vlerë sesa rezultati aktual i performancës. Dhe ndoshta më e rëndësishmja, sapo një punonjës të promovohet, shefat investohen në suksesin e atij personi sepse bëhet pasqyrim i gjykimit të tyre. Dështimet minimizohen dhe humbjet ndahen në fitore. “Është shumë e lehtë të qëndrosh injorant strategjikisht për gabimet”, thotë Chamorro-Premuzic.
Ndërsa njerëzit vazhdojnë të ngjiten lart, ai thotë se ne jemi të kushtëzuar të besojmë se pozicionet e tyre janë rezultat i meritës, dhe rrallë bëjmë pyetje sesi kanë arritur atje, informon abcnews.al.
Privilegji i dështimit
Sidoqoftë, kur i bëjmë ato pyetje, roli i privilegjit bëhet më i dukshëm.
Në një panel të mbajtur gjatë Festivalit të Filmit në Austin 2019, bashkë-krijuesit dhe bashkë-shkrimtarët pas serisë dramatike fituese të Çmimit Emmy “Game of Thrones” shpjeguan se ndërsa ishin të dy shkrimtarë, asnjëri nuk kishte ndonjë përvojë televizive kur filloi shfaqja. David Benioff dhe DB Weiss thanë se ata u lejuan të ndërmerrnin disa rreziqe edhe pse ishte hera e tyre e parë që drejtonin një prodhim.
Komentet në festival nxitën një bisedë më të madhe në mediat sociale se kush, saktësisht, lejohet të dështojë në vendet e punës dhe ende të marrë mbështetje, një shans tjetër dhe, si në këtë rast, të gjejnë rrugën e tyre drejt suksesit.
“Në shumë organizata, njerëzit që lejohen të dështojnë dhe u jepet mundësia të mësojnë nga gabimey, janë shumica meshkuj dhe njerëz të bardhë”, thotë Ruchika Tulshyan, themelues i firmës Candor.
Një artikull kërkimor i vitit 2020 nga Universiteti Shtetëror i Utah zbulon gratë dhe punonjësit e BIPOC në rolet elitare të udhëheqjes të cilët bëjnë gabime të vogla në punë, nga kodi i veshjes te shfaqja e emocioneve, mund të gjykohet shumë më ashpër sesa burrat, informon abcnews.al.
Raporti që hulumton problemet e racizmit dhe paragjykimit, arrin gjithashtu në përfundimin se liderët gjinorë ose racorë shpesh shiheshin si “të huaj” dhe madje shiheshin si kërcënues për status quo-në e një vendi të punës.
Si i ndikojmë ndryshimet?
Dështimi në punë, kur vjen si rezultat i një hapi të gabuar profesional dhe jo moral, për shembull si ngacmimi seksual, racizmi ose në përgjithësi duke ulur punonjësit tuaj, është i domosdoshëm dhe mund të jetë kritik për një udhëheqje të mirë në të ardhmen. Njerëzit shpesh mund të marrin mësimet më të mira nga detyrimi për të rimarrë veten pas një performance të dobët, sfide të vështirë ose gabimi në punë.
Ndryshimi i vendit të punës në mënyrë që të gjithë punonjësit të njihen për sukseset e tyre dhe të mbështeten përmes dështimeve të tyre, është thelbësore për ndërtimin e një mjedisi më meritokratik, informon abcnews.al.
Kompanitë mund të shkojnë një hap më tej duke përdorur dështimin si një mundësi mësimi në takime ose salla bordi për çdo punonjës. Normalizimi i dështimit mund të inkurajojë njerëzit të ndërmarrin më shumë rreziqe dhe të mendojnë jashtë kornizës, gjë që mund të barazojë fushën e lojës dhe të lejojë rritjen e talenteve bazuar në inovacione dhe ide sesa kush është më i pashëm.
Chamorro-Premuzic, i cili ka studiuar kryqëzimin e personalitetit dhe udhëheqjes për dekada, thotë se njerëzit e përfshirë në proceset e punësimit gjithashtu duhet të fillojnë të përqendrohen në karakteristika më kuptimplota për pozicionet drejtuese, të tilla si ndjeshmëria, përulësia dhe integriteti, në vend se t’u jepet një pasim falas atyre me vetëbesim ekstrem ose që duket se përshtaten më mirë./Përshtati nga BBC, e.b-abcnews.al
