Në Angli, “E marta e shenjtë” nuk ka simbolizuar vetëm festën, agjërimin dhe familjen, por gjithashtu trazira dhe rebelim.
Të Martën e Shenjtë në 1270, murgjit e Beaulieu Abbey shpërblyen punëtorët e tyre me petulla, ndërsa punonjësve më të rinj iu shërbye fileto viçi dhe djath.
Kjo është prova më e hershme e petullave nga e marta e shenjtë në Angli.
Origjina kësaj tradite është e njohur: Europianët mesjetarë konsumonin mishin dhe produktet e qumështit në pritje të agjërimit të Kreshmës duke zhvilluar një festival dhe gjithashtu lojëra të ndryshme.
Megjithatë, praktikat e kësaj ditë të shenjtë kishin edhe një simbolikë tjetër: fuqinë për të informuar shoqërinë, për ti dhënë disa privilegje anëtarëve të shoqërisë pre-moderne dhe madje simbolizimin e një veprimi radikal, përcjell abcnews.al.
Në shekullin e 14-të, pronarët e Sherborne Manor në Dorset u siguruan bujqve të tyre gjellë me mish, ndërsa stafit të London Bridge të shekullit të 15-të iu servirën pije. Studentëve më të vegjël të Kolegjit Merton, Oxford iu shpërndanë karamele për të organizuar dyluftime në ditën e shenjtë të së martës, (duke e kombinuar përgatitjen e ushqimit me sportin e gjakosur).
Personat që përfitonin në këtë ditë ishin kryesisht të rinjtë ose punëtorët. Ka pak prova që shërbëtorët dhe punonjësit morën shpërblime. Të paktën në Angli, dhuratat e së Martës së Shenjtë kishin një simbolikë moderne.
Në fillim të shekullit të 13-të, Gervase i Tilbury shkruajti se festivali ishte një provë e mikpritjes.
Familjarët iu dhanë ushqime personave me pamundësi ekonomike si një dhuratë, teorikisht në këmbim të përfitimit shpirtëror. Kjo ishte një kontratë shoqërore moderne dhe petulla një simbol i saj.
Çdo e martë e shenjtë është cilësuar si viti Jubileut.
Nga frika e turmave të trazuara, autoritetet urdhëruan pronarët e shtëpive të ‘mos lejonin asnjë nga shërbëtorët ose nxënësit e tyre të endeshin ose të shkonin jashtë vendit gjatë të martës së shenjtë.
Gjatë shekullit të 17-të, trazirat u bënë një traditë vjetore, veçanërisht në Londër. Turma zanatçinjsh, shërbëtorësh dhe nxënësish paraqitën gjatë festës, qëllimet dhe motivet e tyre duke filluar nga dëbimet e qiramarrësve të padëshiruar deri në komplotet politike kundër Parlamentit.
John Taylor shkroi në 1620, se petullat kishin truke magjike, gjë që i bënte njerëzit “të çmendeshin”. Në fund të shekullit të 17-të, protestat e të martës së shenjtë ishin zbehur.
Gjatë shekullit të 19-të, disa fermerë vazhduan të festonin me punëtorët e tyre. E marta e shenjtë mbetet në thelb një festë familjare në Angli, pavarësisht se ka ndryshuar koncepti familjar.
Tani është një festë private, e ndarë nga vendi i punës dhe e ndërtuar rreth bërthamës familjare./abcnews.al
