Për shumë njerëz Krishtlindjet janë një kohë e këndshme për ta kaluar me të dashurit, për të ngrënë ushqime dhe për të shkëmbyer dhurata – por disa grupe po i thonë jo Krishtlindjeve, duke e quajtur atë “katastrofën më të madhe vjetore mjedisore në botë”.
Krishtlindjet festohen në të gjithë kontinentin në shumë forma të ndryshme: Në Suedi festimet fillojnë në 13 dhjetor në Santa Lucia ndërsa në Spanjë Krishtlindjet fillojnë me llotarinë El Gordo.
Familja mesatare në tetë vende evropiane të anketuara shpenzoi 445 € në 2017 për ushqim dhe pije, si dhe dhurata – me SH.B.A-të në krye të listës me 639 €, ndërsa holandezët shpenzuan të paktën 341 €.
Këtu janë pesë mënyra se si Krishtlindjet po shkatërrojnë planetin.
1.Një mal me mbeturina
Në çdo Krishtlindje, sasia e mbeturinave të prodhuara në M.B rritet me 30 përqind, sipas një studimi të ndërmarrjes së administrimit të mbeturinave Biffa. Kjo përfshin një vlerësim prej 365,000 kilometrash letër ambalazhi të pa ricikueshme – të mjaftueshme për tu rrotullaur rreth ekuatorit nëntë herë – dhe 1 miliardë letra që përfundojnë në kosh.
E njejta gjë me rrobat të cilat blihen për ato ditë festash dhe vishen vetëm një herë.
Përveç shtimit të niveleve të mëdha të mbeturinave, hulumtimi i Hubbub gjithashtu theksoi se shumica e trikove përmbanin plastikë. Analiza e saj për 108 veshje në shitje këtë vit nga 11 shitës me pakicë zbuloi se 95 përqind e trikove janë bërë tërësisht ose pjesërisht nga materiale plastike.
2.Pemët më të diskutueshme për Krishtlindje
Sipas Carbon Trust, një pemë e vërtetë e Krishtëlindjes ka gjurmë karboni ” më të ulët” sesa një pemë artificiale. Organizata llogariti se një pemë e Krishtlindjes natyrore 2 metra e gjatë, përmban rreth 16 kilogramë CO2, falë emetimeve të metanit.
Një pemë e Krishtlindjes artificiale 2 metra nga ana tjetër, përmban 40 kg CO2 për shkak të proceseve energjetike të prodhimit, ndërsa një pishë ose bredh i vërtetë thith natyrisht CO2 dhe lëshon oksigjenin para se të copëtohet . Kjo do të thotë që pronarët e një peme artificiale duhet ta përdorin atë për të paktën një dekadë, në mënyrë që ndikimi i tij në mjedis të jetë i barabartë me atë të pemëve natyrale.
3.Dhurata të rrezikshme
Shumica e lodrave që dhurohen për Krishtlindje janë bërë në Kinë.
Në vitin 2017, BE importoi gati 7.4 miliardë euro lodra, ndërsa eksportonte vetëm rreth 1.4 miliardë euro. Sipas Eurostat, 86 përqind e këtyre lodrave vinin nga Kina.
Sidoqoftë, disa nga këto produkte mund të përmbajnë nivele të pasigurta të kimikateve të ndaluara. Zyrtarët kombëtarë kanë bllokuar 248 lloje të lodrave nga shitja në BE këtë vit (që arrijnë në dhjetëra miliona njësi) pasi testet gjetën nivele të paligjshme të kimikateve toksike.
Shumica e këtyre problemeve (88 përqind) erdhën nga Kina, sipas një vlerësimi të të dhënave nga sistemi paralajmërues i BE-së Rapex i botuar nga Byroja Evropiane e Mjedisit (EEB), OJQ. Pesëdhjetë e një përqind e produkteve përmbajnë fhalate, një shtesë plastike që klasifikohet si një kimikat i ndaluar.
Vitin e kaluar, Agjensia Suedeze e Kimikateve testoi 106 produkte nga shitësit në internet jo të BE-së dhe gjeti substanca të ndaluara, të tilla si plumbi, ftalate dhe kadmium, në 40 prej tyre.
4.Konsumimi i gjelit të detit
Ndikimi më i madh në mjedis nga Krishtëlindjet vjen nga mishi, sipas Christian Reynolds.
Një studim i Universitetit të Mançesterit zbuloi se një darkë mesatare e Krishtlindjeve në Turqi ka një gjurmë karboni prej 20 kg CO2.
Përafërsisht 2 milion gjela, 74 milion byrekë dhe 17.2 milion lakër e Brukselit gatuhen në SHBA çdo Krishtëlindje, sipas një studimi nga Biffa.
5.Udhëtimet për Krishtlindje
Mbi 250 milion evropianë udhëtojnë gjatë festave për të vizituar familjen dhe miqtë, sipas hulumtimit nga MasterCard. Një mesatare evropiane udhëton 516 kilometra, rreth distancës nga Parisi në Amsterdam.
Gjurma e karbonit në aviacion është rritur me 20 përqind në Evropë që nga 2005, dhe vazhdon të rritet me një mesatare prej 4 përqind në vit. Aktualisht ajo përbën rreth 2.5 përqind të emetimeve të gazrave në botë. Nëse do të ishte një vend, aviacioni do të ishte ndotësi më i madh i karbonit në botë./abcnews.al
