Nga Foreign Policy
Një çështje e gjatë mosmarrëveshjesh politike, për trajtimin e ndryshimit të klimës po bëhet gjithnjë e më shumë një çështje ligjore. Së fundmi, më 29 mars, Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara votoi për të kërkuar një opinion ligjor nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (ICJ) për këtë çështje.
Deri më sot, ligji ndërkombëtar u ka ofruar atyre që përballen me vështirësitë më të mëdha nga ndryshimet klimatike pak mjete ligjore për të paditur ndotësit ose për të marrë fonde për të ndihmuar në përshtatjen me ndryshimet kërcënuese të motit.
Një traktat i panjohur i OKB-së nga vitet 1970 mund të ndryshojë potencialisht gjithçka. Rezoluta e fundit e OKB-së u parashtrua nga një kombi i një ishulli në Paqësor, Vanuatu dhe bashkë-sponsorizuar nga më shumë se 130 vende.
Vanuatu po kërkon kompensim nga shtetet më përgjegjëse për ndryshimin e klimës për ciklonet gjithnjë e më të fuqishëm që kanë goditur arkipelagun vitet e fundit, raporton abcnews.al.
Rezoluta e OKB-së kërkon nga GJND-ja, e quajtur ndonjëherë Gjykata Botërore, të nxjerrë një raport mbi detyrimet e shteteve “në lidhje me ndryshimin e klimës”.
Ndryshe nga Gjykata Ndërkombëtare Penale, e cila heton krimet e supozuara nga individë, GJND-ja është një gjykatë civile që gjykon mosmarrëveshjet midis vendeve.
Ndërsa ndryshimet klimatike intensifikohen, aktivistët, studiuesit, organizatat joqeveritare dhe shtetet e vogla ishullore janë të etur për një strategji ligjore përmes së cilës ata mund të kërkojnë kompensim për humbjet dhe dëmet.
Pika e qartë e fillimit është Konventa e OKB-së për Ndryshimet Klimatike (UNFCCC), pika kryesore e përpjekjeve globale për të adresuar ndryshimet klimatike dhe korniza organizative për marrëveshje më të detajuara, siç është marrëveshja e Parisit e 2015-ës.
Por UNFCCC thekson se çdo mosmarrëveshje duhet të zgjidhet me negociata, përveç nëse vendet janë angazhuar ndaj juridiksionit të GJND-së. Vetëm dy, Kuba dhe Holandae kanë bërë këtë.
Një marrëveshje pak e njohur e OKB-së për mosmarrëveshjet klimatike mund të sigurojë juridiksionin e GJND-së mbi një grup shumë më të madh vendesh.
Kur OBT-ja u krijua në 1995, për shembull, Uashingtoni këmbënguli që të kishte një proces të fortë dhe ligjor të zgjidhjes së mosmarrëveshjeve, sepse zyrtarët amerikanë prisnin që Shtetet e Bashkuara të fitonin shumicën e rasteve të saj.
Por Shtetet e Bashkuara kanë humbur shpesh në OBT. Në secilin rast, Uashingtonit i është dashur ose të ndryshojë politikat e tij ose të përballet me tarifa më të larta për disa eksporte.
/abcnews.al
