Europianët po plaken dhe kjo do të sjellë një ndryshim të rëndësishëm në përbërjen dhe nevojat përkatëse të shoqërive të tyre, si dhe implikime serioze për ekonomitë europiane.
Deri në vitin 2100, pothuajse 10% e popullsisë së përgjithshme në Bashkimin Europian do të jetë mbi 85 vjeç, sipas hulumtimit të Institutit Bruegel, në Bruksel.
Dalja graduale në pension e gjeneratës së të ashtuquajturve “baby boomers”, pra të atyre që kanë lindur mes viteve 1946 dhe 1964, do të ketë ndikim edhe në politikat europiane.
Për shembull, objektivat e deklaruara të BE-së. për tranzicionin e gjelbër dhe atë dixhital nuk do të arrihet nëse nuk merret parasysh plakja e popullsisë dhe ndryshimi pasues i popullsisë në moshë pune.
Autorët e raportit pranojnë, megjithatë, se rritja e jetëgjatësisë është një sukses i politikave të kaluara europiane, i kombinuar me faktorë të tjerë, por theksojnë sfidat që krijohen, veçanërisht për sistemet e pensioneve.
Sipas të dhënave të sondazhit, numri i personave të moshës mbi 65 vjeç (mosha mesatare e daljes në pension në BE) parashikohet të rritet nga 36% në 2022 në 55% në 2050 dhe 65% në 2100.
Për shembull, ndërsa në 2022 ka ishin rreth 2.7 punëtorë, për person të moshuar në BE, ky numër do të ulet në 1.5 në vitin 2100.
Tre faktorë e shpjegojnë këtë prirje: rritja e jetëgjatësisë, tkurrja e ndjeshme e popullsisë në moshë pune midis 2022 dhe 2070, ndërsa nën normat e lindjeve do të rriten dhe së treti, flukset e parashikuara të migracionit nuk do të kompensojnë më trendin e plakjes së popullsisë.
“Hendeku” mes vendeve të veriut dhe jugut europian shkakton një ndjesi të veçantë.
“Ekziston me të vërtetë një hendek midis vendeve të Europës Jugore dhe Veriore për sa i përket plakjes së shoqërive.
Tashmë sot ka më shumë njerëz të moshës mbi 85 në krahasim me popullsinë në moshë pune në Jug të Europës sesa në Veri.
Greqia, në fakt, regjistron disa nga normat më të larta të përgjithshme. Sipas të dhënave, në Greqi në vitin 2022 përqindja e grupmoshës 65-74 ishte 19.21%, përkatësisht 75-84 në 13.18% dhe mbi 84 në 6.35%.
Në periudhën 2022-2100 përqindja e atyre mbi 84 vjeç do të arrijë në 14,5% të popullsisë së përgjithshme, grupmosha 75-84 do të jetë 8,77%, ndërsa grupi 65-74 do të arrijë vetëm 3,43%.
Në disa shtete anëtare, megjithatë, sistemi i pensioneve parësore funksionon mbi bazën “pay-as-you-go”, që do të thotë se kontributet e pensioneve të punëtorëve përdoren për të financuar pensionet e pensionistëve aktualë.
Ndryshimet demografike sugjerojnë se një fuqi punëtore relativisht më e vogël do të marrë mbështetjen e një popullsie më të madhe pensionistësh.
Komisioni parashikon një rritje të shpenzimeve mesatare të pensioneve publike të BE-së. nga 11.4% e PBB-së në 2022 në 12.1% deri në 2045, e ndjekur nga një rënie në 11.8% të PBB-së në 2070.
/abcnews.al
