Nga Thomas Balcerski, CNN
Zgjedhjet presidenciale të vitit 2020 janë tashmë pjesë e historisë. Pas një fushate të gjatë në një pandemi globale, duket se ish nënpresidenti Joe Biden ka mundur presidentin e tanishëm Donald Trump me një diferencë të madhe në votave popullore dhe një numër vendimtar në Kolegjin Zgjedhor.
Sidoqoftë, Trump deri më tani ka refuzuar të pranojë zgjedhjet, duke vënë në pikëpyetje nëse do të ketë një tranzicion të qetë të pushtetit nga një president në tjetrin. Sipas amendamentit 20 të kushtetutës amerikane, mandati i një presidenti në ikje skadon në mesditën e 20 janarit. Por Trump nuk ka treguar ende nëse do të marrë pjesë në inaugurimin e pasardhësit të tij.
Historia na tregon se si mund të jetë Dita e Inagurimit 2021. Në të kaluarën, tre presidentë në largim – John Adams në 1801, John Quincy Adams në 1829 dhe Andrew Johnson në 1869 – refuzuan të merrnin pjesë në inaugurimin e pasardhësve të tyre. Të gjithë ata ofrojnë një shembull për atë që mund të pasojë në klimën e sotme të politikës.
Në kohë shumë të polarizuara, në të cilat rezultatet e një zgjedhjeve vihen në dyshim, refuzimi i një presidenti në largim për të marrë pjesë në inaugurimin e presidentit të ri ka dhënë rezultate çuditërisht të dobishme për vendin. Në të tre rastet, presidenti i ardhshëm vazhdoi të drejtojë administrata shumë të njohura dhe fitoj dy mandate.
E gjithë kjo mund të jetë një anë pozitive për të ardhmen politike të Biden.
John Adams (1801)
Zgjedhjet e vitit 1800 ishte një nga më të vështirat në historinë e kombit. Presidenti në detyrë John Adams kërkoi një mandat të dytë, por ai u përball me një sfidë të fuqishme nga zëvendës presidenti i tij, Thomas Jefferson. Opinioni popullor ishte kthyer kundër amendamenteve të 1798 që kufizonin veprimtaritë e shtetasve të huaj dhe lirinë e fjalës dhe shtypit.
Vetë procesi i votimit ishte po aq i ngushtë. Para miratimit të Amendamentit të 12 në 1803, i cili rregullonte procesin e përzgjedhjes, zgjedhësit votuan jo për një por në vend të kësaj dy herë.
Rezultati në 1800? Një barazim midis Jefferson dhe Aaron Burr, do të thotë që vendimi i zgjedhjeve kaloi në Dhomën e Përfaqësuesve. Ndërkohë, marrëdhëniet midis Adams dhe Jefferson mbetën të përzemërta. Jefferson darkoi miqësisht me John dhe Abigail Adams në Shtëpinë e Bardhë atë Janar.
A do të jetë e mundur të kemi një marrëdhënie miqësore? “Zotëri, zgjedhjet janë brenda fuqisë tuaj”, iu përgjigj Jefferson Adams në fillim të shkurtit. Por Adams refuzoi të ndërhynte në votimin e Dhomës së Përfaqësuesve. Pas më shumë se 30 votimesh, Dhoma e Përfaqësuesve më në fund vendosi fitoren për Jefferson.
Adams zgjodhi të mos merrte pjesë në inaugurimin e pasardhësit të tij, duke u larguar nga kryeqyteti në 4 të mëngjesit në 4 Mars 1801. Duke shmangur inaugurimin e Jefferson, Adams mbase u motivua nga dëshira për të zbehur tensionet politike në kryeqytet.
Transferimi paqësor i pushtetit nga Adams te Jefferson u quajt me ironi “Revolucioni i 1800”. Pasi mbajti një fjalim inaugurues, Jefferson filloi traditën nga Kapitoli në Shtëpinë e Bardhë. Ai shërbeu për dy mandate.
Periudha që pasoi quhet “Epoka e Jefferson”, transmeton abcnews.al
John Quincy Adams (1829)
John Quincy Adams ndoqi hapat e babait të tij në shumë mënyra. Si sekretar shteti i presidentit në pension, James Monroe, kërkoi të merrte presidencën në 1824. Por ai u përball me kundërshtarë të shumtë, veçanërisht nga Andrew Jackson dhe Henry Clay.
Jackson paraqiste kërcënimin më serioz. Quincy Adams kishte qenë dikur një aleat politik i Jackson. Por marrëdhëniet u ftohën në mënyrë të konsiderueshme kur të dy burrat e gjetën veten duke garuar për të njëjtin post në 1824.
Jackson fitoi votat elektorale, por ai nuk arriti të merrte shumicën. Me zgjedhjet në lojë, zgjedhësit e Balta mbështetën Adams, dhe Dhoma e Përfaqësuesve votoi për Adams si presidentin e ardhshëm. Më vonë, Jackson deklaroi se kishte ndodhur një ” pazar i korruptuar ” dhe u zotua të kandidonte përsëri në 1828.
Zgjedhjet e vitit 1828 ishin një garë e diskutueshme midis dy burrave, me Jackson që doli ishte fituesi. Ashtu si babai i tij para tij, Quincy Adams u përpoq të krijonte marrëdhënie të përzemërta me presidentin e ardhshëm, megjithëse pa dobi. Ai kërkoi të bëhej inaugurimi i fituesit,por Jackson refuzoi propozimin.
Në vend të kësaj, Quincy Adams u largua nga Shtëpia e Bardhë në mbrëmjen e 3 Marsit, një ditë para inaugurimit të Jackson. Ashtu si babai i tij para tij, ai zgjodhi me qëllim të mos merrte pjesë në inaugurimin e pasardhësit të tij.
Por Quincy Adams nuk mund ta ndalonte valën e demokracisë popullore që pasoi. Në vitet në vazhdim, morën pjesë në votim të gjithë burrat e Bardhë. Pjesëmarrja masive në kulturën politike ngriti një sistem të dytë, dy-partiak të Demokratëve dhe Whigs. Jackson shërbeu për dy mandate, transmeton abcnews.al
“Epoka e Jackson” ende bën jehonë sot.
Andrew Johnson (1869)
Nënpresidenti Andrew Johnson erdhi në pushtet pas vrasjes së presidentit Abraham Lincoln në 1865. Nga ana tjetër, presidenti i ri u kërkonte të pengonte vullnetin e Kongresit Republikan në çdo hap. Pavarësisht thirrjeve popullore , ai nuk arriti të siguronte emërimin e Partisë Republikane për president në 1868 dhe madje u shkarkua nga Dhoma e Përfaqësuesve.
Në nëntor 1868, kombi zgjodhi fitues të zgjedhjeve gjeneralin Ulysses S. Grant, me një diferencë të gjerë elektorale. Në votimin popullor, Grant i detyrohej shumicës së tij prej 300,000 votave të gati gjysmë milioni të liruarve në shtetet e Jugut.
Pavarësisht fitores elektorale të Grant, Johnson me kokëfortësi refuzoi të merrte pjesë në inaugurimin në 4 Mars. Ai në vend të kësaj qëndroi në Shtëpinë e Bardhë për të nënshkruar legjislacionin. Po kështu, Grant refuzoi idenë për të hipur në të njëjtën karrocë si Johnson.
Grant u zgjodh lehtësisht në 1872 për një mandat të dytë si president. Me përjashtim të dy mandateve të Grover Cleveland në detyrë, republikanët dominuan Shtëpinë e Bardhë deri në 1913.
Grat ishte gjithashtu edhe një avokat për të drejtat civile të njerëzve në Jug, edhe pse korrupsioni pllakosi administratën e tij. Epoka e Rindërtimit është cilësuar gjithashtu si eksperimenti i madh i Amerikës në demokraci.
Por nëse Trump vazhdon të vërë në dyshim rezultatet e zgjedhjeve presidenciale, ai do të ndjekë shembullin e paraardhësve të tij shumë kohë më parë dhe nuk do të largohet. Sigurisht, nëse e bën këtë, ai do të rrezikojë të njëjtin fat si paraardhësit e tij të mëparshëm gjatë inaugurimeve presidenciale.
Në secilin shembull të këtyre presidentëve të kaluar, presidenti pasardhës udhëhoqi kombin për jo një, por dy mandate në detyrë. Nëse kjo do të jetë një “Epokë e Biden” mbetet për tu parë. Përktheu Sonila Backa/abcnews.al
