Kryeministri holandez në largim Mark Rutte, i cili javën e kaluar siguroi zgjedhjen e tij si Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s pas largimit të Jens Stoltenberg tetorin e ardhshëm, do të marrë përsipër aleancën e mbrojtjes në një moment të vështirë.
Me luftën e Rusisë në Ukrainë që vazhdon për të tretin vit, Shtetet e Bashkuara po përgatiten për zgjedhje vendimtare dhe ndikimi i Kinës në rritje, NATO përballet me sfida të rëndësishme.
Mbi aleancën prej 32 vendesh është fantazma e kthimit të mundshëm të Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë pas zgjedhjeve të nëntorit. Trump kërcënoi se do të tërhiqte SHBA-në nga NATO gjatë mandatit të tij të parë dhe së fundmi kërcënoi të mos mbronte aleatët që nuk përmbushin kërkesat për shpenzimet e mbrojtjes.
Stoltenberg arriti të shmangte çdo krizë të madhe brenda aleancës. Nëse Trump rizgjidhet, Rutte do të ketë nevojë për të gjitha aftësitë diplomatike që ai fitoi gjatë 14 viteve të tij si kryeministër në Holandë për të shmangur çdo dobësim të rolit të Uashingtonit.
Vazhdimi i ndihmës për Ukrainën
Dhe ndërsa kërcënimi i Trump mund të jetë i shpejtë, situata në Ukrainë është një realitet. Vendet e NATO-s, të udhëhequra nga SHBA-të kanë ofruar 99% të ndihmës ushtarake të Ukrainës që nga pushtimi rus i vitit 2022, duke rezultuar që Kievi të zmbrapsë sulme të panumërta.
Dhe ndërsa lufta vazhdon dhe nuk përjashtohet që të vazhdojë për të katërtin vit, roli i Rutte do të jetë vendimtar për të vazhduar mbështetjen në Kiev. Në të njëjtën kohë, Ukraina po bën presion për t’u bashkuar me NATO-n, të cilën SHBA dhe Gjermania e kanë bllokuar për shkak të luftës.
Sigurisht, edhe më serioz është rreziku nga Rusia, pavarësisht se si do të zhvillohet lufta në Ukrainë. Një nga qëllimet kryesore të Rutte do të jetë të sigurojë që NATO të jetë e gatshme të përballet me tensionet pa eskaluar në luftë bërthamore me Rusinë.
Disa besojnë se Moska po përgatitet për konfrontim të drejtpërdrejtë me NATO-n brenda dekadës aktuale. Që do të thotë se mbrojtja ajrore, raketat balistike dhe në përgjithësi municionet në dispozicion të vendeve të Perëndimit do të duhet të rriten.
Por nevojiten shumë para
E gjithë kjo kërkon para, dhe shumë prej tyre. Një dekadë pasi NATO vendosi një objektiv prej 2% për shpenzimet e mbrojtjes të secilit vend, vetëm 23 mund të përmbushin këtë objektiv.
Shefit të ri të NATO-s do t’i duhet të godasë objektivin dhe të sigurohet që të tjerët të mos heqin dorë nga angazhimet e tyre.
Dhe tashmë ka thirrje që Aleanca të shkojë një hap më tej dhe të rrisë ndjeshëm shpenzimet për pajisje.
Kërcënimi kinez
Për më tepër, vëmendja e NATO-s po tërhiqet gjithnjë e më shumë nga një kundërshtar tjetër i mundshëm: Kina.
Dhe përkundër faktit se NATO është një aleancë euro-atlantike, Uashingtoni po ushtron gjithnjë e më shumë presion ndaj aleatëve të tij që të marrin parasysh rreziqet nga Pekini.
Kësaj i duhet shtuar bashkëpunimi në rritje i Pekinit me Rusinë, i cili ka shkaktuar frikë më të madhe tek aleatët europianë, por edhe vendet e tjera mike si Japonia, Koreja e Jugut dhe Australia.
Por ka edhe disa aleatë, si Parisi, të cilët janë të kujdesshëm ndaj zhvendosjes së vëmendjes së NATO-s nga Europa në një rajon tjetër.
/abcnews.al
