Njerëzit që janë mbipeshë ulin jetëgjatësinë e tyre me një mesatare prej dy muajsh për çdo kilogram shtesë të peshës së tyre, sipas një studimi të ri shkencor britanik. Studimi i madh gjenetik, me ndihmën e gjeneve që nxisin jetëgjatësinë, zbuloi gjithashtu se pirja e një pakete cigare në ditë gjatë gjithë jetës largon mesatarisht rreth shtatë vjet nga jetëgjatësia. Por nëse dikush e lë duhanin herët, mund të shpresojmë të jetojë për aq kohë sa nuk ka pirë kurrë duhan.
Nga ana tjetër, arsimi i lartë “i jep” më shumë vite jetë. Pothuajse një vit i shtohet jetëgjatësisë për çdo vit shtesë trajnimi. Sipas hulumtimeve, personat që e lënë duhanin, janë më të arsimuar dhe në të njëjtën kohë të hapur ndaj përvojave të reja, pritet të jetojnë më gjatë. Studiuesit në Universitetin e Edinburgut, të udhëhequr nga profesori Jim Wilson dhe të botuar në revistën Nature Communications, analizuan të dhënat gjenetike nga më shumë se 600,000 njerëz, duke i lidhur të dhënat me të dhënat për jetëgjatësinë e secilit person.
Në këtë mënyrë, shkencëtarët me ndihmën e kompjuterëve arritën të identifikojnë gjenet që kanë efektin më të madh në jetëgjatësinë. Për shkak se zgjedhjet në jetën dhe sjelljen e çdo personi (arsimimi, prirja për alkoolizëm, etj.) ndikohen në një masë më të madhe ose më të vogël nga faktorë gjenetikë përtej faktorëve sigurisht mjedisorë dhe socialë studiuesit ishin në gjendje të identifikonin në mënyrë indirekte ata faktorë në stilin e jetesës që kanë ndikimin më të madh në pritshmëri.
Kështu ata zbuluan se pirja e duhanit dhe kanceri i mushkërive kanë ndikimin më të rëndësishëm dhe janë ato që shkurtojnë shumicën e viteve të jetës. Gjithashtu, akumulimi i yndyrës dhe faktorë të tjerë që lidhen me obezitetin dhe diabetin, ndikojnë negativisht në jetëgjatësinë. Është identifikuar gjithashtu një gjen “i keq” që rrit kolesterolin në gjak dhe heq tetë muaj jetë, si dhe një gjen “i mirë” që rrit sistemin imunitar dhe i shton gati gjysmë viti jetëgjatësisë.
“Kombinimi i fuqisë së ‘të dhënave të mëdha’ dhe gjenetikës na lejon të krahasojmë efektet e sjelljeve dhe sëmundjeve të ndryshme në humbjen ose përfitimin e muajve ose viteve të jetës dhe, për më tepër, të dallojmë midis një korrelacioni të thjeshtë dhe një “Shkak- efekt marrëdhënie”, tha Wilson./abcnews.al
