Rritja e nivelit të detit vazhdon të intensifikohet si rezultat i krizës klimatike dhe ngrohjes globale, më shumë se 410 milionë njerëz në zonat bregdetare vlerësohet të përjetojnë rrezikun e përmbytjeve deri në vitin 2100.
Ndërtimi ose zgjerimi i vendbanimeve ekzistuese në zonat bregdetare do të vërë gjithnjë e më shumë njerëz në rrezik.
Nivelet e detit arritën një rekord të lartë në vitin 2021, NASA paralajmëroi se nivelet e ujit po rriten me një ritëm që nuk është parë në 2500 vitet e fundit.
Agjencia amerikane e hapësirës, si dhe agjencitë e tjera qeveritare, paralajmëruan muaj më parë se vetëm në SHBA, nivelet përgjatë vijave bregdetare mund të rriten me 25-30 centimetra të tjera deri në vitin 2050.
Të dhënat rreth ndryshimeve klimatike filluan të mbaheshin në vitin 1880. Prej atëherë deri tani në nivel global, nivelet e deteve janë rritur me 21 centimetra. Shkaku kryesor është shkrirja e akullnajave, shpjegon Administrata Kombëtare e Oqeanit dhe Atmosferës së SHBA (NOAA).
Sipas NASA-s, që nga viti 1993, shkrirja e shtresave të akullit të Antarktidës dhe Grenlandës ka shkaktuar rreth një të tretën e rritjes mesatare globale të nivelit të detit.
Antarktida po humbet rreth 150 miliardë tonë akull në vit, ndërsa Grenlanda po humbet 280 miliardë tonë.
Cilat vende janë më të rrezikuara?
Kina, Bangladeshi, India, Egjipti, Holanda, Shtetet e Bashkuara, Brazili, Australia, Zelanda e Re dhe disa ishuj të Paqësorit si Fixhi dhe Maldivet janë ndër vendet më të rrezikuara nga rritja e nivelit të detit, sipas kompanisë së vizualizimit të të dhënave Kapitalist Vizual.
Në Egjipt, rreth 95% e popullsisë egjiptiane jeton përgjatë Nilit, ku disa zona janë nën nivelin e detit. Po kështu edhe në Holandë, gjysma e popullsisë së saj jeton në bregdet.
Sipas Reuters, niveli i detit rreth ishullit Tonga po rritet me gati dyfishin e mesatares globale.
Në Shangai, numri i njerëzve që jetojnë në zona me rrezik të lartë përmbytjeje nga rritja e deteve mund të dyfishohet në 22.4 milionë nëse temperatura globale arrin në 4 gradë Celsius, sipas EarthTime.
“Flluska” e pasurive të paluajtshme në SHBA
Ndërkohë, sipas hulumtimeve të fundit, pronat e paluajtshme të ndërtuara në zona rreziku (nga përmbytjet, disponueshmëria e reduktuar e ujit dhe zjarret e shpeshta) mbivlerësohen me qindra miliarda dollarë, duke krijuar një “flluskë” të pasurive të paluajtshme që e vë sistemin financiar në rrezik të SHBA.
Problemi, do të përkeqësohet ndërsa niveli i detit rritet, stuhitë bëhen më të forta dhe ndërtimet pa dallim vazhdojnë. Ajo që mund të kufizojë mbiçmimin dhe rrezikun e shpërthimit të flluskës me rezultate katastrofike financiare është ndërgjegjësimi për rreziqet klimatike, çmimi real i sigurimit nga përmbytjet dhe reforma e politikës së qeverisë për fatkeqësitë.
Një studim i vitit 2023 i botuar në revistën shkencore Nature Climate Change fokusohet në një “flluskë” të madhe të pasurive të paluajtshme në SHBA.
Pasuri e mbivlerësuar me 121-237 miliardë dollarë për shkak të rrezikut nga përmbytjet. Sipas hulumtimeve të para shuma arrin në 520 miliardë dollarë, afro 3.5 milionë pronarë pronash përballen me një zhvlerësim prej më shumë se 10% të vlerës së pronës së tyre nëse rreziku i përmbytjes vlerësohet siç duhet. /abcnews.al
