Nakba, ose “katastrofë” në arabisht është simbol i migrimit të detyruar, plaçkitjes dhe vrasjeve, që paraqet një dhimbje për palestinezët e cila nuk ka pushuar prej plotësisht 69 viteve.
Shpallja e pavarësisë nga Izraeli më 15 maj të vitit 1948 në tokat historike palestineze ishte fillimi i serisë së katastrofave që vazhduan me dhjetëra vite për palestinezët.
Gjatë kësaj periudhe, e cila vazhdon deri në ditët e sotme, pjesa më e madhe e tokave palestineze u pushtuan, mijëra palestinezë u vranë në mënyrë sistematike, afër një milion persona u dëbuan nga vendlindja e tyre, 675 fshatra u asgjësuan.
Izraeli, që ka zgjeruar pushtimin që nga Nakba e deri më tani, aktualisht mban të zaptuar 85 përqind të territoreve historike palestineze në sipërfaqe prej 27 mijë kilometrash katrorë, raporton abcnews.al.
Nga ana tjetër, Izraeli vazhdon me ndërtimin e vendbanimeve ilegale hebrenj në Jerusalemin Lindor dhe Bregun Perëndimor të cilat i pushtoi në vitin 1967.
Personi i parë që emëroi me termin Nakba ditën kur qindra palestinezë u dëbuan nga vendlindja dhe u shndërruan në refugjatë njihet historiani sirian Konstantin Zurajk, një nga teoricienët më të rëndësishëm të nacionalizmit arab.
Pas botimit të librit të Zurajkut me titullin “Çfarë kuptimi ka Nakba?”, ky emër u identifikua me 15 Majin. Më çdo 15 maj, në katër anët e botës organizohen protesta me rastin e Nakbas.
Ngjarja më dramatike për palestinezët. Termi i referohet luftës së vitit 1948 kur Izraeli luftoi kundër disa vendeve arabe. Në fund, Rreth 700 mijë palestinezë u detyruan të linin shtëpitë dhe të bëheshin refugjatë lufte.
Lufta e 1948
“Nakba” kujtohet çdo 15 maj, një ditë pas themelimit të shtetit të Izraelit. Në atë kohë, hebrenjtë e persekutuar në Evropë u larguan për në Palestinë. Kur lufta mbaroi, OKB bëri një plan ndarjeje: 56% e territorit u shkonte hebrenjve.
Pjesa tjetër, palestinezëve. Jeruzalemi mbeti territor neutral. Udhëheqja hebreje pranoi propozimin e OKB. Më 14 maj 1948, David Ben Gurion shpalli themelimin e shtetit të Izraelit, raporton abcnews.al.
SHBA dhe Bashkimi Sovjetik e njohën shtetin e ri. Palestinezët e hodhën poshtë rezolutën, sepse Palestina kishte qenë territor arab për shekuj.
Një koalicion i shteteve arabe sulmoi Izraelin. Ushtria izraelite kundërsulmoi, duke pushtuar pjesë të mëdha të territorit që OKB-ja ua kishte dhënë palestinezëve. Pas fitores së Izraelit, qindra fshatra u shkatërruan dhe rreth 700,000 palestinezë u detyruan të linin shtëpitë e tyre.
Largimi nga Palestina
Izraelitët kontrollonin tashmë një territor shumë më të madh nga sa parashikonte plani i OKB: rajonin Acre pranë kufirit me Libanin, shkretëtirën Negev në jug dhe një brez territori midis Tel Avivit dhe Jeruzalemit.
Problemi ishte se ato qenë territore të banuara nga mijëra arabë palestinezë. Shumë u detyruan të iknin, të tjerë u dëbuan nga ushtria izraelite. Shembull tipik është Jaffa, një qytet historik arab, i cili u bë lagje e Tel Avivit, qyteti izraelit i themeluar në vitin 1909.
Në Haifa, një tjetër qytet-port arab, dhjetëra fshatra palestineze u shkatërruan dhe u ripopulluan nga vendbanimet izraelite.
Pamundësia për t’u rikthyer në shtëpi
Në fund të vitit 1948 OKB shpalli një rezolutë të re, që u garantonte palestinezëve “të drejtën e kthimit” në shtëpitë e tyre. Por Izraeli nuk e pranoi vendimin. Që para luftës, shumë hebrenj besonin se do të ishte më e lehtë për palestinezët të transferoheshin në një shtet fqinj arab.
Sot është e pamundur që palestinezët të kthehen në shtëpitë e tyre, duke qenë se ndërkohë ato janë shkatërruar dhe zëvendësuar me shtëpi të tjera ose nuk janë rindërtuar kurrë.
/abcnews.al
