Ende nuk është artikuluar një amanet, që artisti i njohur Maks Velo ka lënë pas. Miku dhe ish-studenti i tij Anastas Kostandini me të cilin ka rrëfyer biseda shpirti në studion e tij në Pogradec, mendon se sëmundja nuk i la kohë për të shkruar një testament.
“Them që sëmundja ja ka prishur qetësinë dhe nuk i ka lënë kohë. Maksi e ka humbur toruan sapo ka marrë përgjigjen e anemisë dhe të disa analizave të tjera. Ka rënë pas kësaj dhe nuk besoj se ka pasur rast të shkruajë një testament”, u shpreh Anastas Kostandini.
Një ditë pas lamtumirës Ministria e Kulturës e shpalli banesën e Maks Velos në Tiranë, monument kulture të kategorisë së dytë, për ti hapur rrugën ndërtimit të një Muzeu me emrin, Maks Velo.
“Për mua është një lajm i mirëpritur që ne më në fund të fillojmë të bëjmë shtëpi muze, shtëpi artistësh.”
Artan Shabani ish-drejtori i Galerisë Kombëtare ishte sugjeruesi i kësaj ideje. Ai thotë se është fatkeqësi që ne kujtohemi për artistët pas vdekjes, por artisti e dëshironte një Muze, rrëfyer në biseda miqësorë me të.
“Diku afër Galerisë në “Pedonale” më thotë,- “Artan çdo bëhet me veprat kur të mos jem më”?
Ju shpreha: Të gjithë nuk do të jenë më një ditë, por veprat janë.
Në bisedat konfindeciale që kam pasur me Maksin, tregonte se shqetësonte fati i këtij arsenali, fati i të gjithë krijimtarisë së tij, pasi Maksi nuk kërkoi merkato që ti hidhte në treg këto vepra, por kërkonte që kjo vepër të ngelej e gjitha në bllok”, tregon Shabani.
Nga ana tjetër ai ka qenë edhe realizuesi i ekspozitës retrospektive në 2015 , ku Shabani e cilëson si të vetmin artist në memorien e 900 që iu dogjën 250 vepra arti për gjuhën e tij estetike ndryshe.
“Ngelet i vetmi artist që i janë djegur 250 vepra. Një artisti që i digjen veprat si refuzim i modernitetit”, thotë më tej Shabani.
Në atë kohë Velo i dhuroi Galerisë Kombëtare të Arteve 40 grafika, kujton miku i tij Agim Janina.
“I dhuroi Galerisë së Arteve mbi 40 punime të tij, i dhuroi falas pa asnjë lloj shpërblimi”, shprehet Janina.
Nga ana tjetër Artan Shabani thotë se administrimi i i veprave , nuk duhet kuptuar si pronësi e veprës nga shteti.
“Administrimi i veprave nuk nënkupton pronësinë e veprave. Pronësia e këtyre veprave është në pronësinë e familjes së Maks Velos. Familje sigurish është pjesa trashëgimtarë,por në dijeninë time nuk ka fëmijë. Ka motër, nipër, mbesa. Këta mund të kenë të drejtën e administrimit.
Piktori Agim Janina i cili e ka vizitua në shtëpi para ndarjes nga jeta , thotë se ai thuajse e ka lënë gati muzeun, por kërkohet që veprat të mirëmbahen deri sa të realizohet muzeu.
“Maksi kishte vepra të panumërta. Ka shumë grafikë, disa i kishte të vendosura nëpër xham. Gjithashtu ai ishte koleksionist. Kishte një “joshje” të madhe të kulturës popullore. Duhet patjetër të vendosen kushtet e ruajtjes”, thotë ai.
Anastas Kostandini i cili e njeh mirë shijen e mikut të tij, Maks Velo dhe sugjeron një model parizien.
“Duhet marrë një model se si është konservuar vepra e një artisti. Muzeum “Balzak” kam parë në Paris, është një kryevepër”, shprehet ai.
Por ëndrra e piktorit sipas artistëve e artikuluar prej vetë Velos ishte një muze në shtëpinë e lindjes së prindërve të tij në Dardhë.
“Në nivel miqësor në kemi i folur me Maksin, ndërkohë ishte ndërtuar një platformë digjitale. I takon nja Muze, mund të jetë edhe në Tiranë , por e shikoj nëpërmjet Korçës dhe Dardhës. Personalisht do ti ndërtoj një ekspozitë”, shprehet Shabani.
