Luftërat më të kushtueshme të Shteteve të Bashkuara të Amerikës

Përktheu: Sonila Backa-abcnews.al

Që nga 1776, Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë përfshirë në luftëra të shumta. Disa nga këto luftëra ishin të shkurtra, disa ishin të gjata, në disa fituan dhe në disa të tjera humbën. Disa nga këto luftëra i kushtuan Shteteve të Bashkuara shumë para.

Këtu janë dhjetë luftërat më të kushtueshme në të cilat janë përfshirë Shtetet e Bashkuara. Shifrat e dhëna janë përshtatur për inflacionin.

Lufta Meksiko-Amerikane

Lufta Meksiko-Amerikane u kushtoi taksapaguesve amerikanë rreth 2.4 miliardë dollarë. Lufta u zhvillua 1846-1848. Ishte rezultat i aneksimit të Teksasit, në të cilin Teksasi u bë një shtet brenda Shteteve të Bashkuara.

Teksasi fillimisht kishte qenë një territor i Meksikës, por një revolucion në 1836 bëri që territori të ishte në kontrollin e SHBA-së.

Shtetet e Bashkuara nuk e kishin lejuar ende Teksasin të bëhej shtet, pas revolucionit, nga frika se mund të mbështeste barazinë e shteteve që ishin pro/kundër skllavërisë. Kjo ndryshoi gjatë viteve 1840 dhe çoi në fillimin e luftës, raporton abcnews.al

Revolucioni amerikan

Megjithëse shumë njerëz mund të besojnë se Revolucioni Amerikan filloi me nënshkrimin e Deklaratës së Pavarësisë më 4 korrik 1776, lufta në fakt filloi në prill të 1775. Gjithçka filloi kur milicia lokale në Massachusetts pati një konfrontim me trupat britanike. Rezultati që pasoi ishte Revolucioni Amerikan.

Vetëm 13 muaj më vonë, Shtetet e Bashkuara do të nënshkruanin Deklaratën e Pavarësisë duke deklaruar lirinë e tyre nga britanikët. Lufta u zhvillua, 1775-1783, me mbi 50,000-70,000 viktima vetëm nga ana e Shteteve të Bashkuara. Shtetet e Bashkuara nuk e luftuan vetëm, pasi u ndihmuan nga Spanja, Franca dhe Holanda, raporton abcnews.al.

Kostoja e përgjithshme e luftës për Shtetet e Bashkuara? Pothuajse njësoj si Lufta Meksiko-Amerikane – 2.4 miliardë dollarë.

Lufta Spanjolle-Amerikane

Lufta filloi në 1898 dhe zgjati vetëm 4 muaj, Lufta Spanjolle-Amerikane u zhvillua midis Spanjës dhe Shteteve të Bashkuara. Fillimisht, spanjollët ishin në luftë me Kubën, e cila kishte shpallur pavarësinë prej tyre në 1895.

Shtetet e Bashkuara kishin bërë presion për t’u përfshirë në luftë për të ndihmuar Kubën, dhe ky presion shënoi pikën kulminante kur më pas shpërtheu USS Maine rastësisht në një port jashtë Havanës, Kubë dhe kështu Shtetet e Bashkuara vendosën t’i shpallin luftë Spanjës.

Por lufta nuk ishte e kufizuar vetëm në Karaibe. Kishte gjithashtu një teatër të Paqësorit që përfshinte Filipinet dhe Guam. Kur Shtetet e Bashkuara shpallën luftë, ata e bënë këtë në të gjitha aspektet. Kështu, pas fitores së tyre ata pushtuan Porto Rikon, Filipinet dhe Guamin. Lufta i kushtoi Shteteve të Bashkuara një total prej 9 miliardë dollarësh, raporton abcnews.al.

Lufta Civile

Presidenti Abraham Lincoln u zgjodh në detyrë në 1861 dhe u vra një vit para se të përfundonte Lufta Civile. Skllavëria ishte një nga shkaqet kryesore të Luftës Civile Amerikane. Nga njëra anë, ishte Bashkimi Verior, i cili ishte kundër skllavërisë dhe kishte zgjedhur Presidentin Abraham Lincoln në krye të vendit.

Lincoln nxitoi për të miratuar një platformë për t’i dhënë fund skllavërisë, e cila çoi në shkëputjen e Jugut nga Shtetet e Bashkuara, duke krijuar Shtetet e Konfederatës të Amerikës, një grup shtetesh që ndanin interesin e përbashkët për të ruajtur skllavërinë.

Për shkak të kësaj, Shtetet e Bashkuara hynë në luftë kundër Shteteve të Konfederatës së Amerikës në 1861. Lufta zgjati deri në vitin 1865 dhe i kushtoi Shteteve të Bashkuara dhe Shteteve të Konfederatës mbi 80 miliardë dollarë, raporton abcnews.al.

Lufta shkaktoi gjithashtu vdekjen e mbi 750,000 trupave.

Lufta e Gjirit

Lufta e Gjirit Persik ishte e shkurtër, por me një çmim të madh. Lufta filloi në gusht të vitit 1990 me operacionin “Mburoja e Shkretëtirës”. Ky operacion nuk shënoi pothuajse asnjë betejë aktuale. SHBA së bashku me vendet e koalicionit dërguan trupa dhe furnizime në rajon për luftime.

Në total, mbi 34 vende u bashkuan në luftën e cila filloi për shkak të pushtimit të Kuvajtit nga Iraku dhe aneksimit të vendit. Lufta zgjati vetëm 42 ditë, duke përfunduar në shkurt të vitit 1991. Lufta e Gjirit i kushtoi Shteteve të Bashkuara 102 miliardë dollarë.

Lufta e Parë Botërore

Lufta e Parë Botërore është lufta e pestë më e shtrenjtë për Shtetet e Bashkuara. Ndërsa lufta filloi në Gjermani në 1914, Shtetet e Bashkuara nuk u përfshinë deri në vitin 1917.

Lufta do të përfundonte vetëm 18 muaj më vonë, por Shtetet e Bashkuara kishin shpenzuar tashmë shumë para për luftën me koston e 334 miliardë dollarëve, që ishte rreth 14 për qind e Prodhimit të Brendshëm Bruto për Shtetet e Bashkuara në atë kohë.

Lufta Koreane

Lufta koreane vuri përballë Korenë e Veriut të mbështetur nga Bashkimi Sovjetik kundër Koresë së Jugut të mbështetur nga Shtetet e Bashkuara. Koreja e Veriut pushtoi Korenë e Jugut në vitin 1950.

Koreja ishte ndarë pas Luftës së Dytë Botërore kur Japonia (e cila pretendonte Korenë) ia dorëzoi pjesën veriore Bashkimit Sovjetik. Shtetet e Bashkuara u zhvendosën në jug në të njëjtën kohë dhe kjo çoi në një ngërç deri në vitin 1950. Lufta nuk përfundoi kurrë teknikisht; përkundrazi, ajo përfundoi në një marrëveshje armëpushimi dhe që atëherë të dy vendet kanë qenë teknikisht në luftë. Shtetet e Bashkuara shpenzuan gjithsej 341 miliardë dollarë për Luftën Koreane.

Lufta e Vietnamit

Lufta e Vietnamit është lufta e tretë më e shtrenjtë në të cilën Shtetet e Bashkuara kanë luftuar ndonjëherë. Lufta filloi kur Veriu pushtoi Jugun. Ashtu si Lufta Koreane, Veriu u mbështet nga Bashkimi Sovjetik dhe Kina, ndërsa Jugu u mbështet nga Shtetet e Bashkuara.

Këtë herë, gjërat ishin ndryshe, pasi Shtetet e Bashkuara nuk ishin në gjendje të ndihmonin Vietnamin e Jugut të fitonte, dhe vendi ra me rënien e Saigonit në 1975. Lufta i kushtoi SHBA-së 738 miliardë dollarë.

Lufta kundër terrorizmit

Duke kushtuar të paktën 1.6 trilion dollarë, Lufta kundër terrorizmit filloi pas sulmeve të 11 shtatorit në Shtetet e Bashkuara. Lufta filloi në vjeshtën e vitit 2001, me Shtetet e Bashkuara në kërkim të Osama Bin Ladenit, më pas u zhvendos në Irak ku trupat amerikane përmbysën Sadam Huseinin, raporton abcnews.al.

Lufta ende nuk ka përfunduar. Shtetet e Bashkuara tërhoqën trupat nga zona gjatë Operacionit Agimi i Ri në 2010, por trupat që atëherë janë vendosur përsëri në rajon.

Lufta e Dytë Botërore

Lufta më e shtrenjtë në të cilën kanë luftuar Shtetet e Bashkuara është Lufta e Dytë Botërore. Vendi pësoi jo vetëm humbje të madhe parash, por edhe humbje të madhe ushtarësh. Mbi 4 trilion dollarë u shpenzuan për Luftën e Dytë Botërore dhe mbi 400,000 trupa amerikane vdiqën.