Nga Shada Islam, Euobserver
Për një moment të shkurtër këtë muaj, vëmendja globale kaloi nga armët te njerëzit dhe nga gjeopolitika te të drejtat e njeriut. Shumë ishin të zënë me luftëra por për ata që gjetën kohë, OKB i kushtoi disa ditë të veçanta në mars, barazisë gjinore, diskriminimit, racizmit.
75 vjet pasi ata nënshkruan Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut, hendeku po zgjerohet midis angazhimeve të shteteve ndaj të drejtave themelore dhe realitetit të ashpër të veprimeve të tyre.
Mjerisht, historia universale e të drejtave të njeriut nuk ka heronj. Shkeljet ndodhin në demokracitë ‘e mira’ dhe autokracitë ‘e këqija’, në Perëndim dhe Jug. Qeveritë po abuzojnë, diskriminojnë dhe ngacmojnë dhe shpesh dhunshëm qytetarët e tyre, në bazë të gjinisë, racës, apo fesë, raporton abcnews.al.
Pavarësisht nga konventat ndërkombëtare që mbrojnë të drejtat e tyre, pakicat etnike, migrantët dhe refugjatët po përballen me abuzime edhe më të rënda. Presidenti i Tunizisë, Kais Saied, i cili akuzohet për fyerje raciste dhe veprime kundër migrantëve me ngjyrë pa dokumente, është rasti i fundit.
Imazhi i BE-së për veten mund të jetë ende i një fuqie të mirë dhe një forcë për të luftuar për të mirën. Por biseda për ‘vlerat europiane’ do të vazhdojë të tingëllojë e zbrazët nëse nuk mbështetet nga një përkushtim real për të drejtat e njeriut brenda dhe jashtë vendit.
Kjo do të thotë politika më efikase dhe njerëzore në Europë, të cilat janë në përputhje me normat ndërkombëtare.
Do të thotë gjithashtu përpjekje për të shpëtuar infrastrukturën globale të rrënuar të të drejtave të njeriut duke mos lejuar që gjeopolitika të tejkalojë të drejtat e njeriut.
Dikur kishte rëndësi të madhe kur qeveritë perëndimore kritikonin kombet ose vendosën sanksione ndaj tyre për shkelje të të drejtave të njeriut. Por ndërsa të drejtat e njeriut bëhen gjithnjë e më shumë vetëm një armë gjeopolitike në arsenalin sulmues gjithnjë në rritje të të ashtuquajturave “Fuqi të Mëdha”, denoncimet e Përëndiimit për abuzimet e të drejtave kanë humbur ndikimin e tyre.
Politika e Perëndimit për trajtimin selektiv të kombeve bazuar në dobinë ose padobishmërinë e tyre gjeopolitike, do të thotë që kritikat e tij për të drejtat e njeriut janë injoruar kryesisht.
Akuzat për standarde të dyfishta janë të shumta.
Megjithatë, edhe pse ata zemërohen kundër Perëndimit, shumë liderë të Jugut përfshihen në abuzime flagrante të të drejtave të qytetarëve të tyre dhe mohojnë humanizmin e pakicave të tyre etnike, raporton abcnews.al.
Në vendet e pasura dhe të varfra, pabarazitë gjinore po përkeqësohen përballë krizave globale, përfshirë pandeminë Covid-19, konfliktin e dhunshëm dhe ndryshimet klimatike, shoqëruar me reagimin kundër shëndetit dhe të drejtave seksuale dhe riprodhuese të grave.
Nëse ligjet nuk ndryshojnë rrënjësisht, barazia gjinore është 300 vjet larg, sipas UN Women.
Nga Ukraina në Sahel e deri në Afganistan, kriza dhe konflikti prekin fillimisht dhe më keq gratë dhe vajzat. Në Iran, shtypja kundër revolucionit të udhëhequr nga gratë është në rritje.
Patriarkia po lufton gjithashtu në BE, jo më pak në Poloni dhe Hungari. Ndërkohë, siç nënvizohet në Ditën Ndërkombëtare Kundër Islamofobisë më 15 Mars, dyshimi, diskriminimi dhe urrejtja e drejtpërdrejtë ndaj muslimanëve është rritur në “përmasa epidemike” në shumë pjesë të botës.
Gratë muslimane përballen me “diskriminim të trefishtë” për shkak të gjinisë, përkatësisë etnike dhe besimit të tyre, një realitet i theksuar edhe nga një studim i financuar nga BE mbi provat e islamofobisë gjinore në shumë pjesë të medias europiane.
Edhe këtu gjeopolitika ka një rol të rëndësishëm.
Rivaliteti gjithnjë e më i ashpër gjeopolitik do të thotë se ujgurët në Kinë janë në qendër të vëmendjes ndërkombëtare, ndërsa Rohingya në Mianmar shumë më pak.
Të etur për të gjykuar kryeministrin indian Narendra Modi, SHBA-ja dhe BE-ja ngurrojnë të shprehin edhe shqetësimin, të paktën në publik për trajtimin e muslimanëve indianë.
Të drejtat e njeriut të palestinezëve janë injoruar për dekada. Diskriminimi kundër pakicave dhe sekteve myslimane është gjithashtu i përhapur në vendet me shumicë myslimane, duke përfshirë Pakistanin, raporton abcnews.al.
Siç ka vepruar për barazinë gjinore, BE-ja mund dhe duhet të japë një shembull më të mirë.
Agjencia për të Drejtat Themelore të BE-së ka paralajmëruar se myslimanët europianë po përballen me një ortek politikash diskriminuese kur kërkojnë punë.
Progresi në luftën kundër racizmit është po aq i ngathët sa Komisioni i BE-së po përpiqet të sigurojë që shtetet anëtare t’i përmbahen “planit të veprimit kundër racizmit”, i cili premton, midis veprimeve të tjera, të trajtojë racizmin sistematik.
Ndikimi i projektit është i kufizuar, megjithatë, pasi racizmi po përhapet në të gjithë Europën për shkak jo vetëm të fanatikëve, populistëve dhe grupeve të ekstremit të djathtë, por edhe për shkak se retorika e tyre dhe, gjithnjë e më shumë politikat e tyre, po mbështeten nga politikanët kryesorë.
Nëse trendi vazhdon, posti i Komisionerit Europian për Barazi mund të vihet në rrezik. Zbatimi i planit kundër racizmit po pengohet gjithashtu nga një qasje e fragmentuar.
Rezultati është konkurrenca dhe jo koordinimi. Të lejosh që axhenda globale e të drejtave të njeriut të zbërthehet nuk është një opsion.
Prandaj BE-ja duhet të mbështesë iniciativën e OKB-së për të Drejtat e Njeriut në fund të vitit për të nxitur frymën e deklaratës origjinale të bërë në 1948 dhe gjithashtu të kërkojë një riangazhim të ngjashëm nga të 27 anëtarët e saj.
/abcnews.al
