Nga Filip Rambousek, euobserver
Konflikti i përsëritur me Brukselin, populizmi dhe nivelet e larta të korrupsionit i kanë kthyer vendet e Europës Qendrore dhe Lindore (EQL) në betejën e politikës së BE-së.
Por, pavarësish mëkateve të qeverive të tyre, populistët kanë në dorë pushtetin në Poloni, Hungari, Republikën Çeke dhe Sllovaki.
Elektorati ka qenë i gatshëm t’i falë këto mëkate në këmbim të normave të rritjes mbi mesataren e BE dhe shkallës minimale të papunësisë, duke futur partitë politike tradicionale në shkretëtirën e opozitës parlamentare.
Pandemia tani ka zhvendosur konsensusin politik larg populistëve, përpara zgjedhjeve parlamentare në 2021 dhe 2022. Por për të përfituar nga kjo, partitë politike tradicionale do të duhet të rimodelojnë veten si “anti-populistë”.
Pandemia: e vështirë për të gjithë, por më shumë për populistët
Si me shumë gjëra të tjera, koronavirusi ka pasur një ndikim transformues në politikën e EQL-së, duke nxjerrë në pah dobësitë në qeverisje dhe mesazhet populiste.
Kjo është më e dukshme në Republikën Çeke, e cila arriti të menaxhonte mirë valën e parë të pandemisë, por keqmenaxhimi më vonë e ka bërë vendin me numrin më të lartë të rasteve në Europë pas Malit të Zi.
Ndërsa qeveritë jo-populiste kanë demonstruar gjithashtu një anë të jo të mirë të menaxhimit gjatë pandemisë, paaftësia e tillë në kohë krizash është më e dëmshme për populistët sesa politikanët tradicionalë, raporton abcnews.al
Në SHBA, keqmenaxhimi i krizës nga Donald Trump dëmtoi rëndë shanset e tij për rizgjedhje. Për më tepër, kriza ka minuar pasuritë më të forta të qeverive populiste – performancën ekonomike.
Në fakt, pandemia ka nënvizuar vlerën ekonomike të BE-së. Edhe qeveritë e forta euroskeptike polake dhe hungareze u detyruan të bëjnë kompromis me Brukselin lidhur me dispozitat e reja për të mbrojtur vlerat e BE në vendet e tyre dhe për t’u kualifikuar për fondet e emergjencës.
Për qeveritë që kanë mohuar prej kohësh ndërhyrjen e BE-së në punët e brendshme, kjo ishte një pilulë e hidhur.
Një efekt afatgjatë i rritjes populiste në mes të viteve 2010 duket se ka qenë rënia e partisë politike tradicionale. Por partitë tradicionale janë bërë më të zgjuara. Në Europën Qendrore dhe Lindore, ata janë grupuar së bashku për të formuar ‘lëvizjen’ anti-populiste.
Në këtë mënyrë, ata po përdorin taktikat e vetë populistëve, duke i cilësuar si iniciativa të zakonshme të qytetarëve që marrin përsipër diçka krijuese. Kjo strategji tashmë ka korrur fryte në Sllovaki , ku njerëzit e zakonshëm u bënë pjesë e parlamentit në vitin 2020.
Në Republikën Çeke dhe Hungari, aleancat elektorale anti-populiste janë mbi partitë në pushtet. Zgjedhjet në fund të vitit 2021 në Republikën Çeke dhe 2022 në Hungari janë shembulli.
Por ekziston një dobësi kryesore në modelin e tyre.
Koalicionet duhet të mbështeten në përparësitë e përbashkëta të politikave. Në rastin e aleancave elektorale anti-populiste të përbërë nga parti të djathta dhe të majta, të tilla si në Hungari, nuk ka shumë ideale që mund ti bashkojë ato, përveç qasjes ndaj kryeministrit Viktor Orban.
Nëse ai mposhtet në 2022, koalicioni ka të ngjarë të kthehet në një ‘martesë të bezdisshme”, të përkohshme, e ngjashme me aleancën anti-naziste SHBA-Bashkim Sovjetik.
Vala populiste prandaj duket se po ndizet dhe ka të ngjarë të mposhtet nga lëvizjet anti-populiste.
Por brishtësia e pashmangshme e këtyre qeverive të reja do të thotë se ato nuk ka gjasa të jenë të bashkuara për shumë kohë, dhe një konfigurim i ri politik do të duhet ende të përcaktohet.
Për Europën Qendrore dhe Lindore, ky është vetëm fundi i fillimit./abcnews.al

