Nga Koert Debeuf, Euobserver
Është mëse e qartë se marrëdhëniet strategjike midis Turqisë dhe BE-së janë përkeqësuar gjatë viteve të fundit. Megjithatë, aq sa Turqia ka nevojë për Bashkimin Europian dhe NATO-n për sigurinë e saj, aq edhe BE dhe NATO gjithashtu kanë nevojë për Turqinë.
Në disa zona fqinje, BE-ja duhet të konsiderojë bashkëpunimin me Turqinë në një mënyrë shumë më strategjike. Turqia mund të luajë një rol të rëndësishëm në Siri, në Ballkanin Perëndimor, Detin e Zi dhe Afganistan.
Më shumë bashkëpunim strategjik nuk do të thotë se BE-ja duhet të heqë dorë nga diskutimet me Turqinë për të drejtat e njeriut dhe lirinë e medias. Në të njëjtën kohë, europianët duhet të pranojnë se Turqia është më shumë se thjesht presidenti i saj, raporton abcnews.al
Siria
Që nga fillimi i konfliktit në Siri në vitin 2011, Turqia ka luajtur një rol thelbësor – në të cilin u tërhoq në mënyrë të pashmangshme për shkak të kufirit të saj të gjatë me Sirinë. Turqia ishte një nga vendet shumë të pakta ku njerëzit mund të stresoheshin nga bombardimet e regjimit të Asadit.
Vendi ishte gjithashtu një nga vendet e pakta që ofroi ndihmë për kampet e refugjatëve brenda Sirisë. Turqia filloi ndërhyrjen e drejtpërdrejtë ushtarake në Siri në vitin 2016, pasi një thirrje për një zonë ndalim-fluturimi u refuzua nga Perëndimi. Pushtimi turk i pjesës veriore të Sirisë ishte një vendim de fakto i një zone ndalim-fluturimi mbi këto zona, duke bllokuar forcat e Asadit dhe ato të Rusisë.
Turqia ra dakord me Rusinë për të filluar bisedimet e paqes në Astana (tani Nur Sultan) në dhjetor 2016, duke përfshirë edhe me Iranin, për negociatat e armëpushimit. Procesi i Astanës, i cili është ende në vazhdim, filloi pa përfshirjen as të Europës dhe as të Shteteve të Bashkuara.
Fakti që BE dhe SHBA ende nuk janë përfshirë zyrtarisht në procesin e paqes në Siri, e bën Turqinë partnerin tonë (të vetëm) në tryezën e negociatave. Ka vetëm një mënyrë për të ndaluar masakrat dhe fluksin e refugjatëve, ajo është gjetja e një zgjidhjeje për Sirinë. Për këtë qëllim BE-ja ka nevojë për Turqinë, raporton abcnews.al
Ballkani Perëndimor
Ndërkohë, Bashkimi Europian po humbet besueshmërinë në Ballkanin Perëndimor. Ndërsa Sllovenia dhe Kroacia tashmë janë anëtarësuar në BE, disa vende anëtare të BE-së hezitojnë të shkojnë më tej, pavarësisht premtimeve të mëparshme.
Hapja e negociatave të anëtarësimit me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë duhet të ishte një fakt deri tani, pasi të dyja vendet përmbushën kërkesat e procesit. Megjithatë, Holanda, Franca dhe Bullgaria kanë bllokuar anëtarësimin e të dy vendeve.
Si rezultat, ne po shohim tani një krizë politike që po shpërthen në Maqedoninë e Veriut. Vende të tjera, si Serbia, Kosova dhe Bosnja dhe Hercegovina, po përkeqësohen, për sa i përket rezultateve të korrupsionit dhe sundimit të ligjit. Me procesin e saj të zgjerimit të bllokuar tashmë, BE-ja po humbet ndikimin në shumicën e vendeve të Ballkanit Perëndimor.
Për shkak të historisë së saj, Turqia shihet nga shumica e vendeve të Ballkanit Perëndimor si një ndërmjetës i ndershëm. Ndërsa tensionet po rriten në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe midis Serbisë dhe Kosovës, BE-së mund të ketë nevojë për ekspertizën e Turqisë për t’i ulur këto tensione dhe për të gjetur zgjidhje, raporton abcnews.al
Rajoni i Detit të Zi
Bashkimit Europian i mungojnë aftësitë ushtarake, por edhe strategjia ushtarake. Që nga largimi i Mbretërisë së Bashkuar nga BE, Franca është e vetmja fuqi ushtarake në bllok. Franca dhe Turqia kanë qenë në anët e kundërta në konflikte si Libia, dhe në politikën e Lindjes së Mesme në përgjithësi. Franca, një aleate e vjetër e Armenisë, nuk e vlerësoi mbështetjen e hapur të Turqisë për Azerbajxhanin dhe pushtimin e Nagorno-Karabakut.
Është koha t’i lëmë mënjanë këto konfrontime dhe të fillojmë të mendojmë më strategjikisht për Detin e Zi. Turqia është një partner i domosdoshëm dhe thelbësor në rajonin e Detit të Zi. Më shumë bashkëpunim strategjik midis BE-së dhe Turqisë është e vetmja rrugë përpara për të ndaluar ekspansionizmin e mëtejshëm rus.
Migrimi
Migrimi nuk është një problem sigurie, por rezultat i problemeve të sigurisë. Pa luftën në Siri, rritjen e ISIS dhe bombardimet mizore të regjimit të Asadit, nuk do të kishte pasur kurrë një krizë refugjatësh sirianë në vitin 2015.
Nëse Libia nuk do të ishte shembur politikisht në vitin 2013, ne nuk do të kishim parë mijëra varka që përpiqeshin të arrinin në tokën europiane dhe dhjetëra mijëra refugjatë të mbyteshin në Mesdhe. Në rastet e Sirisë dhe Libisë, një kolaps total mund të ishte shmangur. Në Siri, një zonë ndalim-fluturimi do të kishte shpëtuar shumë jetë dhe do të kishte ndryshuar rrjedhën e luftës.
Nuk do të kishte pasur kurrë kaosin që kemi parë dhe për këtë arsye ISIS nuk do të kishte marrë nën kontroll pjesë të mëdha të territorit sirian. Edhe Libia mund të kishte shmangur dhunën nëse ngërçi politik në 2013 do të ishte zgjidhur politikisht, raporton abcnews.al
Të gjithë ata që e njohin Libinë e panë trenin që po vinte dhe mund ta ndalonin atë. Diçka e tillë nuk është bërë, kryesisht për shkak të mosmarrëveshjeve ndërkombëtare. Ne duhet të nxjerrim mësime nga këto dy konflikte nëse duam të shmangim një krizë tjetër refugjatësh. Prandaj, ne duhet të mbështesim sa më shumë që të jetë e mundur procesin aktual të tranzicionit politik në Libi.
Më e rëndësishmja, BE-ja dhe Turqia duhet të jenë vigjilentë për konflikte të reja të mundshme që do t’i shtyjnë njerëzit të largohen nga vendet e tyre. Natyrisht, ekziston Afganistani – ku Turqia tashmë po luan një rol mbrojtës. Një zonë e dytë e mundshme konflikti është Iraku, një vend fqinj me Turqinë. Po ashtu Ballkani Perëndimor dhe rajoni i Detit të Zi.
Për secilin nga këto konflikte të mundshme nuk ka rrugë tjetër për Turqinë dhe BE-në përveç bashkëpunimit. Prandaj është koha që BE-ja dhe Turqia të lënë mënjanë ndjeshmëritë e së kaluarës, ndonëse duke mësuar prej tyre, dhe të kërkojnë urgjentisht një bashkëpunim strategjik në nivelet më të larta.
/abcnews.al
