Ne shpesh i fërkojmë sytë, ose sepse vuajmë nga një reaksion alergjik ose jemi të lodhur dhe të përgjumur. I fërkojmë edhe kur ndihen të thatë, ose kur hyn diçka në to, sepse fërkimi stimulon rrjedhjen e lotëve, në këtë mënyrë lubrifikon sytë e tharë dhe largon pluhurin dhe irrituesit e tjerë.
Në fakt, fërkimi mund të jetë edhe terapeutik, pasi duke shtypur butësisht zverkun e syrit ne (pa vetëdije) stimulojmë nervin vagus, duke ngadalësuar rrahjet e zemrës dhe duke lehtësuar stresin. Por, duhet të jeni të vetëdijshëm për 8 rreziqe, edhe nëse kjo lëvizje mund të jetë qetësuese.
– Fërkimi mund të shkaktojë skuqje të syve dhe rrathë të zinj. Nëse është mjaft i fortë, mund të shkaktojë këputjen e enëve të vogla të gjakut, duke çuar në skuqje të syve. Por më pas gjaku do të përhapet në indet ngjitur dhe përfundimisht mund të çojë në formimin e rrathëve të zinj nën sy.
– Gjithashtu rrit rrezikun e infeksionit të syve pasi duart tona mbajnë më shumë baktere se çdo pjesë tjetër e trupit. Kur fërkojmë sytë, ekziston rreziku i kontaminimit të tyre duke rezultuar në infeksione të tilla si konjuktiviti.
– Ekziston edhe rreziku i dëmtimit të kornesë. Shpesh kur një qerpik apo diçka tjetër futet në sy dhe është fatale, lëvizja spontane është ta fërkojmë për ta nxjerrë jashtë. Kjo nuk është aspak një ide e mirë, sepse ekziston rreziku për të shkaktuar një gërryerje në kornea, domethënë shtresën sipërfaqësore të syrit. Dëmtimi mund të shkaktohet nga thonjtë tanë ose nga fërkimi i objektit të huaj në sipërfaqen e syrit.
– Fërkimi mund të përkeqësojë edhe miopinë (sidomos formën progresive të saj) e cila zakonisht shfaqet tek fëmijët e moshës 8-12 vjeç dhe përkeqësohet gjatë adoleshencës. Shumë pacientë nga kjo miopi progresive zbulojnë se fërkimi i syve e përkeqëson atë.
– Mund të përkeqësojë edhe glaukomën, një grup sëmundjesh të syrit, me tipar të përbashkët dëmtimin progresiv të nervit optik. Shkaku më i zakonshëm i këtij dëmtimi është rritja e presionit brenda syrit që quhet presion intraokular.
– Rënia e qepallave mund të shkaktohet edhe nga fërkimi i shpeshtë i syve dhe megjithëse ky nuk është rreziku më serioz, megjithatë është diçka e padëshirueshme. Ata që fërkojnë sytë fuqishëm, është zbuluar se përshpejtojnë humbjen e elasticitetit të qepallës me kalimin e kohës, duke rezultuar në rënie.
– Mund të shkaktojë astigmatizëm korneal, i cili ndodh kur drita që kalon nga pjesa e brendshme e syrit nuk fokusohet në një pikë, por në shumë. Kjo mund të jetë për shkak të një çrregullimi të lakimit të kornesë ose thjerrëzave të syrit. Kur problemi janë lakimet e parregullta në sipërfaqen e kornesë, pasoja është astigmatizmi i kornesë, i cili është më i zakonshëm tek njerëzit që fërkojnë shumë sytë.
– Është gjithashtu një faktor i fortë rreziku për keratokonusin dhe kjo është ndoshta pasoja më shqetësuese e fërkimit të vazhdueshëm të syve. Studimet kanë treguar se tek individët e ndjeshëm, fërkimi i vazhdueshëm mund të çojë në një hollim të fibrave të kolagjenit në kornenë e syrit duke shkaktuar paqëndrueshmëri dhe një ndryshim në formën e kornesë nga sferike në konike. Kjo është një gjendje serioze që mund të çojë në dëmtim të shikimit dhe përfundimisht nevojën për një transplant të kornesë./abcnews.al
