Nga Theo Zenou, Washington Post
Trofeu, i cili u vendos në ekspozitë para Kupës së Botës që do të mbahej në Angli në vitin 1966, u zhduk pa lënë asnjë gjurmë. Kur Anglia u bë gati për momentin e shumë pritur, gjërat morën një rrjedhë tjetër kur ata që vodhën trofeun kërkuan një shpërblim.
Këtu pikërisht, historia mori një tjetër kthesë që ngjasonte me një film
Data ishte 20 mars 1966. Tifozët e futbollit po mbanin frymën për Kupën e Botës që do të mbahej në Londër atë verë. Dhe gjatë kësaj pritjeje ndodhi diçka e paimagjinueshme: trofeu u vodh! Dhe me një grabitje misterioze që nuk mund ta shihni as në filma.
E konsideruar djepi i futbollit modern, Anglia nuk kishte arritur të sillte Kupën e Botës në muzeun e saj. 54 milionë njerëz ishin duke u lutur që skuadra të fitonte dhe të thyentë këtë “mallkim”. Me pak fjalë, kishte katër muaj deri në ndeshjen hapëse të turneut dhe i gjithë vendi po fliste për Kupën e Botës, raporton abcnews.al.
Në atë kohë, një ekspozitë u hap në Central Hall Westminster, një nga vendet në zemër të Londrës. Duke përfituar nga emocionet e publikut, organizatorët vendosën ta sjellin Kupën e Botës në sallën qendrore dhe t’ua prezantonin vizitorëve në kuadër të ekspozitës.
Trofeu, i emëruar pas presidentit të FIFA-s, Jules Rimet, i cili inicioi organizimin e Kupës së Botës, tërhoqi vëmëndjen e të gjithëve. Turi, i quajtur fillimisht “Victory” dhe i projektuar nga skulptori Abel Lafleur në vitin 1929, ishte bërë prej argjendi, i veshur me ar dhe zbukuruar me gurë lazuli. Figura e femrës në këmbë pasqyronte Nike, perëndeshën e lashtë greke të fitores.
Sipas ekspertit të futbollit Simon Kuper, bashkëautor i “Soccernomics”, trofeu ishte “një vepër arti dhe një objekt me rëndësi të madhe historike”.
Ndërsa të gjithë po prisnin të shihnin trofeun, u zhduk. Deri në hapjen e ekspozitës kishte mbetur vetëm një ditë. Rojet e sigurisë as që mund të merrnin me mend se çfarë mund të kishte ndodhur me trofeun.
“Ne nuk kishim asnjë dyshim, trofeu u vodh,” tha një zyrtar për shtypin.
Lajmi u përhap shpejt dhe Britania u bë objekti talljeje i të gjithë komunitetit ndërkombëtar. Një zyrtar nga federata e futbollit të Brazilit, e cila ka fituar dy herë Kupën e Botës deri më tani, deklaroi se bandat braziliane adhurojnë futbollin dhe e përshkroi incidentin si “vjedhje të së shenjtës që nuk do të ndodhë kurrë në Brazil”.
Scotland Yard angazhoi detektivët e tyre më të mirë për të gjetur kupën. Një nga zyrtarët e institucionit tha në një deklaratë: “Epo, shpresojmë. Ose do të na e kthejnë ose do ta zbulojmë se ku është”.
Të them të drejtën, policët nuk kishin shumë pista. Gjithçka që dihej ishin dëshmitë e dëshmitarëve okularë të një burri që po largohej nga ndërtesa disa minuta para se të vihej re mungesa e trofeut.
Burri besohej se ishte në fillim të të tridhjetave, me gjatësi mesatare, me flokë të zinj. Sipas historianit Martin Atherton, disa të panjohur lanë një pako në derën e Joe Mears, presidenti i Federatës së Futbollit të Anglisë (FA), në 21 mars. Brenda paketës një shënim, në të cilin ata kërkonin shpërblim.
Dërguesi i letrës u prezantua si “Jackson” dhe kërkoi 15,000 paund. Dhe duke e kërcënuar presidentin e Federatës që të mos lajmëronte policinë.
Mears thirri Jackson dhe planifikoi shkëmbimin. Por ai gjithashtu njoftoi Scotland Yard. Policia dërgoi detektivë me rroba civile për të mbushur një valixhe me paund të false dhe për të shoqëruar Mears.
Por në minutën e fundit, Mears nuk mundi të ngrihej nga shtrati për shkak të një dhimbje në gjoks. Ai e dinte se Jackson do të zëvendësohej nga ndihmësi i tij McPhee në vendin e takimit.
Jackson ra dakord, por kishte një gjë që ai nuk e dinte: McPhee ishte në të vërtetë një polic. Xhekson shkoi vetëm në vendin e takimit. McPhee hapi valixhen dhe i tregoi atij paratë në dukje të vërteta.
Por Xhekson nuk e kishte marrë me vete trofeun. Ai i tha McPhee: “Duhet të më besosh mua. Ne do të shkojmë diku 10 minuta larg së bashku dhe unë do të marr trofeun nga atje.”
Ata u nisën me makinën e McPhee. Policia ishte ulur në timon. Në një pikë të rrugës, Xhekson u pa në pasqyrën e tij të pasme dhe pa një kamionçinë të vjetër me pamje të çuditshme që i ndiqte.
Duke dyshuar se ata po ndiqnin policinë, Xhekson u hodh nga makina. Pas një ndjekjeje emocionuese, McPhee e kapi Xhekson dhe ai u dërgua në paraburgim. Emri i vërtetë i Xhekson ishte Edward Betchley. Betchley, i cili kishte një precedent penal të vjedhjeve të vogla, tha se ishte i pafajshëm, raporton abcnews.al.
“Unë nuk e vodha trofeun,” thotë ai, duke thënë se dikush me emrin Pole (“Polak”) i kërkoi të vepronte si ndërmjetës dhe ofroi 500 paund në këmbim.
Scotland Yard ishte i pafuqishëm. E shqetësuar se trofeu nuk do të gjendej kurrë, Federata Angleze bëri fshehurazi një kopje.
Më 27 mars, një burrë i quajtur David Corbett mori qenin e tij Pickles, për një shëtitje në jug të Londrës. Ndërsa Pickles po luante në pyll, Corbett vuri re një pako diku. Nuk u besonte syve kur u përkul; Kupa e Botës ishte në tokë e mbështjellë me gazetë.
Corbett thirri menjëherë policinë. Pickles fitoi një reputacion ndërkombëtar gjatë marrjes së trofeut, ndërsa zyrtarët e FA premtuan ta ruanin statujën në kushte të ashpra sigurie. Anglia e mori veten shumë shpejt nga kjo histori. Pas ndeshjes finale, Mbretëresha Elizabeth ia dorëzoi trofeun kapitenit të Kombëtares së Anglisë, Bobby Moore.
Interesante ishte se personi që kreu vjedhjen nuk u gjet pavarësisht gjithçkaje. “Kush e vodhi trofeun?” Përgjigja e pyetjes nuk u zbulua për shumë vite. Derisa një gazetar i njohur merr një bakshish të majmë.
Ky gazetar ishte Tom Pettifor, redaktori i krimeve të Mirror, një prej gazetave tabloid të Anglisë. “Një ditë në vitin 2017, një nga burimet e mia më tha se e dinte se kush e vodhi Kupën e Botës”, tha Pettifor.
Kishte dy të dhëna të rëndësishme. I pari ishte emri i kriminelit “Sidney Kew” dhe i dyti jetonte në “zonën Walworth Road” të Londrës Jugore. Pettifor e dinte se kjo zonë ishte një zonë krimesh në atë kohë.
Pettifor u nis për të gjetur Kew. Pasi shqyrtoi dosjet e policisë së vitit 1966 dhe kuptoi se Betchley ishte shumë afër zonës së Walworth, ai mendoi se të dhënat që i dha burimi i tij i besuar mund ta drejtonin diku.
Përfundimisht, Pettifor zbuloi se i ashtuquajturi Sidney Kew ishte Sidney Cugullere. Ai mësoi se Cugullere ishte rritur në Londër dhe kishte kaluar shumë vështirësi si fëmijë.
Në vitet në vijim ai u përfshi në grabitje të ndryshme dhe pjesën më të madhe të jetës së tij të rritur e kaloi në burg. Për më tepër, karakteri i Cugullere përputhej me përshkrimin e personit që dëshmitarët okularë thanë se panë duke u larguar pas lajmit se kupa ishte vjedhur, raporton abcnews.al.
Gary konfirmoi se xhaxhai i tij vodhi Kupën e Botës. I dyti tha se Cugullere ndërroi jetë disa vite më parë. Aq sa në funeralin e tij, kurora në ndër të tij i ngjanin Kupës së Botës.
Me fjalë të tjera, e gjithë bota pyeti: “Kush e vodhi trofeun?” Familja dhe miqtë e Cugullere ishin të vetëdijshëm për gjithçka. Pettifor zbuloi një tjetër fakt interesant. Vjedhja e trofeut nuk ishte qëllimi kryesor i Cugullere.
Ai në fakt ishte nisur për të parë pullat që do të ekspozoheshin dhe për të planifikuar një vjedhje. Pettifor tha: “Vjedhja e pullave ishte një ngjarje e madhe në vitet ’60.”
Ekspozita u mbyll atë ditë, por Cugullere gjeti një mënyrë për të hyrë brenda. Kur e pa trofeun, kuptoi se do të ishte më e lehtë të vidhte atë në vend të pullave. Rojet e sigurisë që duhej të ruanin trofeun ishin ulur në njërën anë duke pirë çaj. Cugullere mori trofeun, e fshehu nën xhaketë dhe doli jashtë.
Por këtu filloi sfida e vërtetë. Pettifor e shpjegoi në këtë mënyrë: “Hajdutët zakonisht thonë se nuk vjedhin asgjë derisa të gjejnë dikë që t’ia shesin atë.” Por Cugullere nuk mundi të gjente një blerës për trofeun.
Një përpjekje për të shantazhuar FA gjithashtu përfundoi në katastrofë. Miku i tij Betchley u kap dhe kundër tij u ngrit një aktakuzë për vjedhje dhe zhvatje. Pettifor tha se në atë kohë këto krime konsideroheshin aq të rënda sa që dënoheshin me burgim të përjetshëm.
Por Betchley u dënua me vetëm dy vjet burg, duke çuar në pretendimet se Cugullere mund të ketë arritur një marrëveshje me policinë.Çfarëdo që të ndodhte, Pickles e gjeti trofeun në park disa ditë më vonë.
Historia, megjithatë, nuk mbaroi këtu. Kupa u vodh edhe një herë në 1983. Këtë herë ishte Brazili. Duket se as hajdutët brazilianë nuk i kanë rezistuar dot rrezatimit të trofeut.
Kur “Seleçao” fitoi Kupën e Botës për herë të tretë në 1970, vendi iu dhurua një statujë për t’u mbajtur në muzeun e Konfederatës së Futbollit. Pikërisht këtë trofe e vodhën hajdutët.
Pas grabitjes, policia braziliane arriti në përfundimin se hajdutët e kishin shkrirë kupën dhe e kishin kthyer në shufra.
/abcnews.al
