Në ditën e ndarjes nga jeta të studiuesit Moikom Zeqo, ish-deputetja Grida Duma ka kujtuar vizitën në banesën e tij.
Përmes një statusi në rrjetet sociale, Duma shkruan se shtëpia e tij ishte e pushtuar nga librat dhe në çdo cep raftet nisnin nga dyshemeja e deri në tavan.
Ai vlerëson edhe marrëdhënien e tij bashkëshortore me Lidën, duke e cilësuar atë fabul njerëzore për modelin e jetës që kishte ndërtuar.
“Sot u largua nga jeta një mendje e ndritur dhe një njeri i rrallë, Moikom Zeqo.
Sot është përcjellë nga jeta Moikom Zeqo dhe po ashtu është përcjellë bashkë me të forca e tij e mendimit shqiptar të cilën do duhet ta jetësojmë duke ju rikthyer veprës së Moikom Zeqos.
Moikom Zeqo ishte padyshim një erudit.
Njerëzit e mëdhenj i japin madhështinë e padukshme çdo elementi jete.
Të tillë madhështi kishte shtëpia e tij e hershme me shumë pak metra katrorë. E kam të paprekur në kujtesë apartamentin e vogël Moikomit dhe Lidës, në Durrës. Është një imazh që nuk mund të harrohet. Asokohe unë kisha nisur studimt në Filozofi dhe ishte fat i mirë që në mungesën e plotë të librave të mirë, të mund të përdorja bibliotekën e tyre.
Nuk do ta harroj kurrë impresionin e parë kur hyra në atë shtëpi të vogël, aty banonin librat njerëzit dukej sikur ishin vetëm në funksion të tyre. Raftet nisnin nga dyshemeja deri në tavan dhe diku lart ishin harkuar e takoheshin me njëri tjetrin nga pesha e mbingarkesës me libra. Diku lart në tavan ishin ngjeshur më fort libra dhe shërbenin dhe si mbajtës i ekuilibrit të rafteve që s’dihej si e mbanin atë ngarkesë. Nuk kishte asnjë një mur të lirë në atë shtëpi! Çdo faqe muri ishte një mur librash! Edhe për të ecur duhej sërish të këpërxeje diku mbi një stivë librash. Moikomi kishte një kolltuk të vetin, që shpinoren e mbështeste në një tavolinë shkrimi e cila sërish kishte dy stiva librash dhe pak vend për të shkruar. Duke tymosur e niste mendimin dhe e ndalte vetëm kur vështrimi i ndalonte tek një autor që ia vlente të përmendej dhe ai në temë veç të tjerëve, e ngrihej e merrte nga raftet sikur do ta ndihmonte nëse e mbante pranë.
Kam gati mahnitje e çudi se si mund të organizohej jeta brenda shtëpisë me komoditetin e vetëm të madh që kudo të hidhje sytë në të majtë dhe të djathtë rreth vetes kishe përqark tituj e emra autorësh. Vetëm vetmi nuk mund të kishte aty.
Përmenda Moikomin bashkë me Lidën, sepse Moikom Zeqo përbën një fabul me vlerë njerëzore edhe për modelin e jetës që ndërtoi me Lidën. Ishin një dyshe ku seicili kishte arritjen e vet dhe jeta mes tyre zhvillohej me dialogjet që atëherë I lexonim në romane.
Gjuha dhe struktura e mendimit të Moikom Zeqos është një përpunim integral mes lashtësisë, historisë moderne, mitit dhe folkut dhe ardhmërisë. Shumë shumë pak e kanë pasur këtë tis verbi dhe mendimi. Moikomi ishte tek shumë të paktët, të rrallët, të vyerit, që tashmë do të jetë edhe tek ata që do të mungojnë shumë.
U përjetësoftë kujtimi i tij nga leximi i përhershëm i veprës së tij!”, shkruan Grida Duma./abcnews.al
