Sëmundjet mendore zakonisht ndodhin “të fshehta dhe në heshtje”, por zakonet e vogla që ju bëni gjatë ditës mund të tregojnë predispozita për të pasur disa nga sëmundjet mendore.
Kjo është arsyeja pse ju duhet të dini çfarë bëni kur jeni nervoz ose si i pëballoni ngjarjet në përditshmëri.
Ekspertët thonë se këto 6 simptoma tregojnë sëmundje mendore:
- Nuk mund të urinoni kur dikush është pranë
Nëse nuk mund të urinoni kur dëgjoni zëra jashtë tualetit ose dikush është në tualet me ju, sigurisht që nuk jeni i vetmi, por ndoshta nuk e dini që kjo gjendje ka emrin e vet në mjekësi dhe quhet paresis. Praktikisht përfaqëson frikën e urinimit dhe “paralizën” e fshikëzës në prani të personave të tjerë. 7% e popullsisë së botës e ka përjetuar këtë të paktën një herë, dhe në raste ekstreme, njerëzit nuk mund të urinojnë askund përveçse në shtëpi dhe kur janë vetëm. Ekstreme të tilla zakonisht përfundojnë me implantimin e nevojshëm të një kateteri.
- Kafshimi i thonjve
Onikofagjia është një nga çrregullimet mendore më të zakonshme që manifestohet nga kafshimi obsesiv i thonjve. Rreth 45% e njerëzve midis moshës 10 dhe 18 vjeç vuajnë nga onikofagjia, dhe ato janë kryesisht gra. Në shumicën e rasteve, ky çrregullim nuk largohet me adoleshencën. Dëshmi për këtë janë Britney Spears, Jackie Kennedy, Eva Mendez. Në rastet më të rënda, kutikulat dhe dhëmbët mund të shkatërrohen në mënyrë të pariparueshme dhe të mos harrojmë bakteret që qëndrojnë në thonjtë dhe hyjnë në trup në këtë mënyrë.
- Shpërthime të forta emocionesh
Imagjinoni situatën: shefi juaj ju kritikon për një gabim të rëndë dhe ju ndiheni sikur do të shpërtheni së qeshuri në çdo moment. Qetësohesh, përpiqesh ta fshehësh të qeshurën pas shprehjes së “fajtorit të penduar”, por në fund një buzëqeshje ende shfaqet në fytyrën tënde. Pasohet nga të qeshura më të forta dhe më pas histerike që nuk mund ta kontrolloni. Është një sindromë e shpërthimit të fortë të emocioneve, e njohur edhe si ndikim pseudobulbar.
Në një situatë të tillë, një person i përgjigjet stresit me një reagim krejtësisht të kundërt nga ai që është logjik, si për shembull të qeshurit në situata të trishtuara ose serioze. Nëse një person qesh me gëzim me dështimet e njerëzve të tjerë, është një çështje kataelastike. Në mjekësi, përshkruhet si një çrregullim në të cilin një person ndjen kënaqësi duke u tallur me të tjerët.
- Pamundësia për të njohur ose ndjerë një emocion
Ju duhet të keni dëgjuar shpesh nga miqtë se si partneri i tyre nuk është mjaftueshëm i sinqertë, se si ai nuk flet kurrë për përvojat e tij ose është “i padisponueshëm” dhe duket se nuk i intereson se si ndihen. Në dy të tretat e këtyre situatave, në fakt është një fenomen i quajtur aleksitemia!
Bëhet fjalë për paaftësinë e një personi për të njohur dhe shprehur gjendjen e tij emocionale me fjalë. Secili prej nesh ka një shkallë të caktuar aleksitimie, por në raste të rënda kjo gjendje mund të shkatërrojë plotësisht jetën e një personi. Është më e zakonshme tek meshkujt dhe 8-10% e popullsisë vuan nga aleksitimia e rëndë.
- Intoleranca ndaj tingujve
Secili prej nesh acarohet nga ndonjë tingull, tingulli i shkumësit në dërrasën e zezë, zhurma që shkaktohet kur thonjtë kanë kontakt me një objekt tjetër, goditja me një objekt meali. Nëse është normale apo jo, varet nga lloji i tingullit dhe forca e ndikimit të tij në jetën tuaj.
Çrregullimi mendor misofonia është një gjendje në të cilën tingujt normalë shkaktojnë acarim. Për shembull, tingujt e ushqimit gjatë kohës që dikush ha, merr frymë, kollitet. Për personat që vuajnë nga misofonia, mjafton vetëm një tingull i tillë për t’i acaruar. Në raste ekstreme, njerëzit mërziten aq shumë saqë janë në gjendje të qëllojnë ose godasin dikë duke bërë tingujt e përmendur.
- Çrregullimi sfidues opozitar
Njerëzit që vuajnë nga ky çrregullim janë gjithmonë armiqësorë ndaj dikujt ose diçkaje dhe vazhdimisht minojnë autoritetet në një mënyrë shumë të zhurmshme dhe të pakëndshme. Të tjerët i shohin si grindavecë kokëfortë, por mjekësia thotë se kjo sjellje vjen nga një përvojë e pakëndshme me një figurë autoriteti. Çrregullimi sfidues opozitar është në fakt shumë i zakonshëm tek të rriturit, por prek gjithashtu rreth 20% të fëmijëve. Nuk është sjellje e keqe herë pas here, por një gjendje konstante që zgjat të paktën gjashtë muaj. Nëse nuk trajtohet, situata përkeqësohet në mënyrë drastike me kalimin e kohës.
