Nargis Mohammadi nga Irani, e cila u nderua me Çmimin Nobel të Paqes këtë vit, tha sot në një deklaratë për New York Times se mbështetja dhe njohja globale e fushatës së saj për të drejtat e njeriut e bën atë “më të vendosur, më të përgjegjshme, më pasionante dhe më optimiste”.
“Unë gjithashtu shpresoj se kjo njohje do t’i bëjë iranianët që protestojnë për ndryshim më të fortë dhe më të organizuar. Fitorja është afër”, tha më tej Mohammadi.
Sipas njoftimit të Akademisë, çmimi u dha “për luftën e saj kundër shtypjes së grave në Iran dhe betejën e saj për të promovuar të drejtat e njeriut dhe lirinë për të gjithë”.
Nargis Mohammadi është një aktiviste për të drejtat e njeriut. Ajo lufton për lirinë e shprehjes dhe të drejtën e pavarësisë, si dhe kundër rregullave që i detyrojnë gratë të qëndrojnë të fshehura dhe të mbulojnë trupin e tyre.
Ajo mbështeti luftën e grave për të drejtën për të jetuar një jetë të plotë dhe dinjitoze. Kjo luftë në të gjithë Iranin është përballur me persekutim, burgim, torturë dhe madje edhe vdekje.
Mohammadi është gruaja e 19-të që fiton Çmimin Nobel për Paqen
Lufta e guximshme e Nargis Mohammadi erdhi me një kosto të madhe personale. Regjimi iranian e ka arrestuar atë 13 herë, e ka dënuar pesë herë dhe e ka dënuar me gjithsej 31 vjet burg dhe 154 gjuajtje me kamxhik. Mohammadi ka hyrë dhe dalë nga burgu që nga viti 2011 dhe aktualisht po mbahet në burgun Evin të Teheranit për “përhapje propagande”.
Në vitet 1990, si një studente e re e fizikës, Nargis Mohammadi ishte dalluar tashmë si një kampione e barazisë dhe të drejtave të grave.
Pas përfundimit të studimeve, ajo punoi si inxhiniere si dhe kolumniste në gazeta të ndryshme të orientuara drejt reformave.
Në vitin 2011 Nargis u arrestua për herë të parë dhe u dënua me disa vite burg për përpjekjet e saj për të ndihmuar aktivistët e burgosur dhe familjet e tyre.
Dy vjet më vonë, pasi u lirua me kusht, ajo iu përkushtua një fushate kundër dënimit me vdekje.
Vendi i saj, Irani, ka qenë vitet e fundit në listën e vendeve me përqindjen më të lartë të ekzekutimeve në vit. Vetëm që nga janari 2022, më shumë se 860 të burgosur janë dënuar me vdekje.
Aktivizimi kundër dënimit me vdekje çoi në ri-arrestimin e saj në 2015 dhe dënimin e saj me vite të tjera burg.
Pas kthimit të saj në burg, ajo filloi të flasë kundër përdorimit sistematik të torturës dhe dhunës seksuale nga regjimi ndaj të burgosurve politikë, veçanërisht grave, në burgjet iraniane.
Ajo është nënkryetare e Qendrës për Mbrojtësit e të Drejtave të Njeriut, një OJQ e themeluar nga laureatja e Çmimit Nobel për Paqe, Shirin Ebadi.
Mohammadi është gruaja e 19-të që fiton këtë çmim dhe e para që nga filipinasja Maria Ressa e cila në vitin 2021 fitoi çmimin së bashku me rusin Dmitry Muratov.
Këtë vit aktivistja iraniane u përfshi edhe në listën e BBC-së me 100 femrat më me ndikim në botë. /abcnews.al
