Për pjesën më të madhe të vitit të kaluar, Wagner ishte forca luftarake më efektive e Rusisë në Ukrainë, me trupat e saj duke marrë me sukses qytetet lindore të Soledarit dhe Bakhmutit pas betejave të përgjakshme. Por Ferris ka thënë se vdekja e Prigozhinit nuk kishte gjasa të ndikojë seriozisht në rrjedhën e luftës.
Kush do ta drejtojë Wagnerin?
Joana de Deus Pereira, studiuese e lartë në Institutin Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara (Rusi), i tha programit World Tonight të BBC-së se vdekja e Prigozhinit ka të ngjarë të çojë në “rindërtim të caktuar” të grupit. Por ajo tha se operacionet e përgjithshme të Wagnerit ndoshta do të vazhdonin në të njëjtën mënyrë si nën udhëheqjen e Prigozhinit.
“Organizata do të vazhdojë në të ardhmen ndoshta me një emër tjetër, por ajo tashmë ka dëshmuar se ka kapacitetin për t’u përshtatur dhe për t’u marrë”, ka thënë ajo.
“Ne duhet ta shikojmë Wagnerin jo vetëm si një njeri i vetëm, por si ekosistem, si një hidra me shumë koka dhe shumë interesa të ndryshme në Afrikë”.
Ruslan Trad, analist i sigurisë në Këshillin Atlantik, pajtohet me këtë qëndrim. Ai i tha BBC-së se me vdekjen e Prigozhinit ka të ngjarë të vendoset dikush me lidhje me shërbimin e inteligjencës ushtarake të Rusisë, GRU, për ta udhëhequr grupin në vend të tij.
Por ai sugjeroi se sfida kryesore për Putinin mund të jetë gjetja e dikujt me xhepa mjaft të mbushur për të financuar operacionet e paraushtarakëve, duke mos paraqitur një sfidë të drejtpërdrejtë për regjimin e tij.
“Ata do të përpiqen të gjejnë një financier të ri, sepse Prigozhin ishte personi kryesor me para atje”, ka thënë Trad.
“Unë mendoj se do të jetë më e vështirë të gjesh një financier të ri sepse Wagner ka komandantë të mirë, por paratë janë të rëndësishme këtu. Ndoshta ata do të instalojnë dikë nga rrethi i ngushtë rreth Putinit”.
Benoît Bringer, një gazetar, dokumentari i të cilit “The Rise of Wagner” përshkruan ngritjen e paraushtarakëve, i tha BBC-së se një nga pretendentët kryesorë është gjenerali i GRU-së, Andrey Averyanov.
“Ka të ngjarë që Putinit t’i duhej kohë për të organizuar fshehurazi tranzicionin. Kjo do të shpjegonte pse ai priti dy muaj përpara se të hiqte qafe Prigozhinin”, ka shtuar ai.
Emily Ferris e Rusisë vërejti se Moska “ka të ngjarë të ketë mësuar mësimin e saj se personalitete si Prigozhin me ambiciet e tyre të rrezikshme janë karakter i egër”, duke shtuar se “çdo lider i ri Wagner ka të ngjarë të jetë dikush i zgjedhur me kujdes nga Kremlini”.
Mercenarët në Bjellorusi
Për pjesën më të madhe të vitit të kaluar, Wagner ishte forca luftarake më efektive e Rusisë në Ukrainë, me trupat e saj duke marrë me sukses qytetet lindore të Soledarit dhe Bakhmut pas betejave të përgjakshme. Por Ferris ka thënë se vdekja e Prigozhinit nuk kishte gjasa të ndikojë seriozisht në rrjedhën e luftës.
“Trupat Wagner kanë qenë jashtë aksionit në Ukrainë që nga rebelimi, dhe trupat e tyre u stacionuan ose në Bjellorusi, ose u futën përsëri në Ministrinë e Mbrojtjes, kështu që ndikimi menjëherë në luftën e Ukrainës, ku forcat ruse ende po e frenojnë kundërofensivën ukrainase, ka të ngjarë të jetë minimale për momentin”, vuri në dukje ajo.
Ajo shtoi se dukej e pamundur që trupat e Wagnerit të kthehen në fushën e betejës në Ukrainë, të paktën në afat të shkurtër.
Rreth 8 mijë trupa Wagner thuhet se janë vendosur në kampet në Bjellorusi, pasi kanë ndjekur Prigozhinin atje pas kryengritjes së tij të dështuar në qershor.
Ndërkohë, imazhet satelitore të analizuara nga BBC Verify tregojnë se disa nga tendat në kampin kryesor të Wagnerit në Osipovichi, në jug-lindje të kryeqytetit bjellorus, Minsk, janë duke u çmontuar. Disa janë hequr plotësisht ose pjesërisht.
Fotot janë realizuar nga kompania Planet Labs me bazë në SHBA. Nuk është e qartë saktësisht se kur filloi puna dhe nëse banorët e tendave janë vendosur diku tjetër në Bjellorusi apo janë larguar nga vendi.
Grupi mediatik i Radio Evropa e Lirë/Radio Liberty, i financuar nga SHBA-ja, raportoi se 101 nga 273 tendat në kamp ishin rrëzuar tashmë.
Bjellorusia – një aleat kryesor rus në pushtimin e Ukrainës – deri më tani nuk ka bërë asnjë koment publik mbi këtë çështje.
Megjithatë, e ardhmja e luftëtarëve të Wagnerit është e paqartë, me disa raporte në mediat sociale që sugjerojnë se disa trupa kishin bërë kërcënime të qarta kundër Putinit për atë që ata pretendonin se ishte roli i tij në vdekjen e Prigozhinit.
Ndikimi në Afrikë
Po aq e paqartë është e ardhmja e trupave të Wagnerit jashtë vendit. Grupi është bërë shtyllë kryesore e politikës së jashtme ruse, me forcat e tij që ndihmojnë për të mbështetur qeveritë në Siri, Mali, Republikën e Afrikës Qendrore dhe Libi në këmbim të të drejtave fitimprurëse të minierave.
Në ditët e fundit Prigozhin besohet të ketë qenë i pranishëm në Afrikën Perëndimore, ku analistët perëndimorë kanë frikë se grupi po kërkonte të zgjeronte shtrirjen e tij në vende të tjera, duke përfshirë Nigerin ku sapo ka ndodhur një grusht shteti.
Disa kishin spekuluar se prerja e kokave të lidershipit të grupit mund ta detyrojë Rusinë të rivlerësojë përpjekjet e saj për të kërkuar ndikim në rajon, por shumë ekspertë besojnë se komanda e decentralizuar e grupit në kontinent duhet ta lejojë atë të vazhdojë operacionet e saj të papenguara nga vdekja e Prigozhinit.
Pas rebelimit të qershorit, zyrtarët rusë u raportuan se kishin fluturuar në Libi për ta takuar Khalifa Haftarin, gjeneralin renegat që sfidonte qeverinë e njohur nga OKB-ja në Tripoli, dhe e siguruan atë për mbështetjen e vazhdueshme të Grupit Wagner, pavarësisht nga fati i Prigozhinit.
Trad i tha BBC-së se ai besonte se Wagner ishte aq shumë i integruar në infrastrukturën e mbrojtjes së vendeve afrikane saqë operacionet e tyre do të ishin të patrazuara nga vdekja e Prigozhinit.
“Komandantët e vendosur në Siri, ose në Republikën e Afrikës Qendrore ose në Mali, ata tashmë kanë modele shumë të mira atje dhe kanë lirinë për të vepruar”, ka thënë ai.
“Komandantët lokalë nuk preken, sepse operacionet janë veçmas operacionale, ata kanë burime të ndryshme për këtë dhe madje edhe tani ata po rekrutojnë për operacionet në Siri dhe Afrikë”.
Ai gjithashtu ka treguar se marrëdhënia e grupit me inteligjencën ruse do të mbetet mjet i vlefshëm për Moskën, duke e lejuar atë të operojë në “zonën gri” ku mund të ndjekë interesat e Rusisë, por duke lejuar zyrtarët të mohojnë përfshirjen.
Bringer i ka thënë BBC-së se Wagner ishte “thelbësor në Afrikë” në drejtim të promovimit të interesave ruse. “Struktura sigurisht që do të vazhdojë të ekzistojë atje, ndoshta jo më nën emrin e Wagnerit, por me një kryetar të ri besnik ndaj Kremlinit”, është shprehur ai.
Anton Mardasov, studiues jorezident në Programin e Sirisë të Institutit të Lindjes së Mesme, ka theksuar se edhe në vazhdën e kryengritjes së dështuar të Prigozhinit në Rusi, komandantët e Wagnerit jashtë vendit u shpëtuan kryesisht hakmarrjeve të Kremlinit për të shmangur “dobësimin e pozicionit të përgjithshëm të Moskës”.
Mirëpo, ai ka thënë se kompanitë e tjera mercenare po rivalizonin gjithnjë e më shumë rolin e Wagnerit në Siri. Pas rebelimit të qershorit, Mardasov ka treguar se një numri trupash Wagner i ishte ofruar një transferim në një kompani konkurruese të quajtur PMC Redut.
“Redut ka punuar në Siri paralelisht me Wagnerin për një kohë të gjatë”, ka sqaruar Mardasov për BBC-në.
Shuarja e Wagnerit
Prandaj, në afat të mesëm, duket e pamundur që operacionet e Wagnerit të ndikohen ndjeshëm nga vdekja e liderit. Por në terma afatgjatë, operacionet e Wagnerit duket se do të reformohen në diçka të re, ka thënë Emily Ferris nga Rusia.
“Me shumë gjasa është që Wagner do të ndahet në dysh, me grupimet e mbetura pa udhëheqës në Bjellorusi të shpërbëra dhe fraksioni tjetër aktiv jashtë vendit do të shndërrohet në diçka tjetër që mund të jetë një mjet i politikës së jashtme ruse”, ka theksuar ajo për BBC-në.
Për sa i përket trashëgimisë së Prigozhinit, Bringer i tha BBC-së se Wagner “i kishte demonstruar Kremlinit se si një ushtri private në hije, e aftë për të vepruar krejtësisht jashtë ligjit, mund të ishte e dobishme në luftërat e saj hibride, si dhe për të fituar ndikim jashtë vendit”.
“Emri i Wagnerit mund të zhduket, por jo mercenarët në terren dhe metoda që ai krijoi”./Koha
