Danimarka së fundmi ka hapur një bunker bërthamor për publikun, i cili do të shërbejë si një muze mahnitës, me foto e paranojës së epokës së Luftës së Ftohtë.
Është një nga shumë strehimoret bërthamore, më të vogla apo më të mëdha, private apo publike, që u ndërtuan kur bota ishte e ndarë dhe vazhdimisht në prag të holokaustit bërthamor, gjatë periudhës së konfrontimit midis BRSS dhe SHBA-së dhe gjatë Luftës së Ftohtë.
Bunkeri ndodhet në pyllin Rold të Jutlandës veriore, rreth 400 kilometra në veriperëndim të Kopenhagës, është kompleksi i madh i strehimoreve të Koldrigsmuseet REGAN Vest (Muzeu i Luftës së Ftohtë REGAN West). Ai është ndërtuar në fshehtësi në vitet 1960, në kulmin e tensioneve të Luftës së Ftohtë dhe është vendi ku qeveria daneze, madje edhe Mbretëresha, do të strehoheshin nëse do të shpërthente lufta bërthamore.
Bunkeri bërthamor u zbulua në vitin 2012
Plani ishte të drejtohej vendi nga brenda këtij bunkeri, 60 metra nën tokë, dhe vetë ekzistenca e tij u mbajt sekret për dekada, derisa u zbulua përfundimisht në vitin 2012. Pas vitesh përgatitjesh, ai u hap për herë të parë për publikun në shkurt 2023, si muze. Vetëm 50,000 vizitorë lejohen çdo vit dhe aksesi është i kufizuar në grupe të vogla prej 10 personash në turne 90-minutëshe me guida që eksplorojnë 2 km të sistemit rezervë labirint. Është një udhëtim që hap sytë si një kapsulë kohore e epokës së Luftës së Ftohtë.
Korniza e derës është prej betoni dhe ishte bërë e gjelbër nga myshk dhe lagështia dhe do të mendonit se gjërat nuk do të ndryshonin shumë brenda, por raporti i BBC-së e mohoi këtë.
Dera mbyllet, duke mbyllur rrezet e fundit të dritës natyrore dhe duke dërguar një zhurmë që bën jehonë poshtë tunelit 300 metra përpara vizitorëve.
Guida e çon vizitorin përgjatë kalimit që ishte gdhendur në shkumës dhe gur gëlqeror. Ajo që ishte vetëm disa minuta ecje duket shumë më e gjatë ndërsa përshkon muret e lakuara dhe me kreshta të krijuara për të ngadalësuar valën e presionit të një shpërthimi bërthamor.
Stacioni i parë, dhoma e motorit ku gjeneratorët me naftë do të mbanin në punë objektin. Pasi të izolohet nga bota e jashtme, do të ketë mjaftueshëm energji elektrike, ajër të ricikluar dhe furnizime të tjera për 10 ditë, shpjegoi udhërrëfyesi, duke e krahasuar atë me një nëndetëse, “vetëm në tokë”.
Një anëtare e NATO-s që nga viti 1949, pozicioni i Danimarkës në grykëderdhjen e Detit Baltik ishte strategjikisht i rëndësishëm, por afërsia e saj me bllokun socialist e bëri atë gjithashtu të pambrojtur, kështu që vendi u përgatit për më të keqen. Ndërtimi i REGAN Vest filloi në 1963 dhe përfundoi pesë vjet më vonë në 1968./abcnews.al
