Dita Botërore e Bletës. Bletët, janë shumë të rëndësishme për shëndetin e planetit tonë.
Për të rritur ndërgjegjësimin për rëndësinë e këtyre insekteve pjalmuese, kërcënimet me të cilat përballen dhe kontributin e tyre në zhvillimin e qëndrueshëm të planetit, Organizata e Kombeve të Bashkuara ka caktuar 20 majin si Ditën Botërore të Bletës.
Pse 20 maji?
20 maji përkon me ditëlindjen e Anton Janša, i cili në shekullin e 18-të, filloi teknikat moderne të bletarisë në vendlindjen e tij Slloveni.
Qëllimi i kësaj ditë, është të forcohen masat, që synojnë mbrojtjen e bletëve dhe insekteve të tjera që ndihmojnë në pjalmimin e bimëve, të cilët do të kontribuonin ndjeshëm në zgjidhjen e problemeve, që lidhen me furnizimin global të ushqimit dhe eliminimin e urisë në vendet në zhvillim.
Organizata e Kombeve të Bashkuara për Ushqimin dhe Bujqësinë (Food and Agriculture Organization, FAO) po u bën thirrje të gjithëve, përfshirë qeverive, kompanive, studiuesve dhe konsumatorëve, të ndërmarrin veprime për të ndihmuar në shpëtimin e bletëve.
Një e treta e prodhimit të ushqimit në botë, varet nga bletët.
Bletët pjalmojnë (një proces jetik për rritjen e bimëve) tre të katërtat (75%) e kulturave kryesore globale, duke përfshirë mollët, frutat e buta, fasulet dhe kungujt, si dhe bimë të tilla si domatet dhe luleshtrydhet.
Bletët dhe pjalmuesit e tjerë, si fluturat, lakuriqët e natës dhe kolibrat, janë gjithnjë e më shumë nën kërcënim nga aktivitetet njerëzore.
Megjithatë, pjalmimi është një proces themelor për mbijetesën e ekosistemeve tona.
Gati 90% e specieve të bimëve të egra të lulëzuara në botë, varen, tërësisht, ose të paktën pjesërisht, nga pjalmimi i kafshëve, së bashku me më shumë se 75% të kulturave ushqimore në botë, dhe 35% të tokës bujqësore globale.
Jo vetëm që, pjalmuesit kontribuojnë drejtpërdrejt në sigurinë ushqimore, por ata janë çelësi për ruajtjen e biodiversitetit.
Ne të gjithë varemi nga insektet pjalmuese dhe prandaj, është thelbësore të monitorohet ulja e numrit të tyre dhe të ndalohet humbja e biodiversitetit.
Bletët janë jetike për ruajtjen e ekuilibrit midis organizmave të gjallë si qeniet njerëzore, bimët dhe kafshët, si dhe mjedisin e tyre.
Ato gjithashtu ndihmojnë në uljen e ndotjes.
Studimet shkencore kanë vërtetuar, se bletët janë bërë gjithnjë e më të rrezikuara. OKB tha se një milion specie përballen me zhdukjen.
Çfarë mund të bëhet për të ndihmuar?
- Mbillni bimë për bletët si margarita dhe tërfili i kuq në ballkone, tarraca dhe në kopshte;
- Kopshtet me bar të paprerë, u jep bletëve një vend për t’u strehuar;
- Lini një pjate të vogël me pak guralecë dhe ujë, për të ndihmuar bletët nëse kanë etje;
- Mos përdorni pesticide;
- Blini mjaltë dhe produkte të tjera nga prodhuesit vendas.
