Në vendet e zhvilluara rritja e jetëgjatësisë ka sjellë në plan të parë demencën. Në botë sot ka 50 milionë njerëz që jetojnë me këtë sëmundje.
Një ekip studiuesish brazilianë ndoqën një kampion prej 10,000 njerëzish për 10 vjet, përkatësisht nga viti 2008 deri në vitin 2019. Duke mbajtur të dhëna për dietën e tyre, studiuesit arritën në përfundimin se ata që morën një të katërtën e marrjes totale të kalorive nga ushqimet e përpunuara, si p.sh. dhe pijet joalkoolike, kishin një rënie të njohjes 28% më të madhe në krahasim me ata që konsumonin më pak ushqim të përpunuar.
Gjetjet u prezantuan në Konferencën Ndërkombëtare të Sëmundjes Alzheimer 2022 në San Diego.
Pjesëmarrësit ishin të përputhur sipas gjinisë, mesatarisht 51 vjeç dhe jetonin në gjashtë qytete braziliane. Secili konsumonte mesatarisht 785 kalori ushqim të përpunuar në ditë, që përbënte 27% të dietës së tyre totale.
Çfarë nuk duhet të hamë, për të shmangur demencën
Ushqimet e përpunuara u përcaktuan si “formulime industriale” të substancave ushqimore (vajra, yndyrna, sheqerna, niseshte dhe të tjera), që përmbajnë pak ose aspak ushqim të plotë dhe zakonisht përfshijnë aromatizues, emulsifikues dhe aditivë të tjerë kozmetikë. Patate të skuqura, hamburgerë, akullore, karamele dhe pije joalkoolike janë disa prej tyre.
Secili pjesëmarrës plotësoi një pyetësor para fillimit të studimit dhe një pas përfundimit të tij, duke dhënë informacion për zakonet e tyre të të ngrënit. Rezultatet treguan se ata që hanin më shumë ushqime të përpunuara më shumë se një e katërta e marrjes totale të kalorive ditore, përjetuan rënie më të shpejtë të njohjes sesa ata që hëngrën sasinë më të vogël. Ata gjithashtu shënuan një ritëm 25% më të shpejtë të rënies në funksionet e tyre ekzekutive.
Ushqimet e përpunuara janë të pasura me sheqer, kripë dhe yndyrë. Siç shpjegon Dr. Natalia Goncalves , një patologe në Universitetin e São Paulo-s, e cila drejtoi studimin, “të gjitha këto nxisin inflamacionin sistemik, ndoshta kërcënimi më i rëndësishëm për plakjen e trupit dhe trurit të shëndetshëm”./abcnews.al
