Çfarë ndodh pas një sulmi bërthamor? Flasin shkencëtarët

Mes pushtimit rus të Ukrainës dhe rritjes së tensioneve gjeopolitike, frika e ringjallur e luftës bërthamore ka shtyrë shumë njerëz të pyesin se çfarë do të thotë një konflikt bërthamor për njerëzimin dhe planetin.
Çdo konflikt bërthamor do të kishte një gamë të madhe pasojash shkatërruese, nga vdekjet fillestare në shpërthimet e drejtpërdrejta deri tek efektet e vazhdueshme të rrezatimit dhe ndotjes së mjedisit.
Por viktimat e menjëhershme mund të duken shumë pak në krahasim me vdekjet nga një krizë e mëvonshme globale, e shkaktuar nga sasitë masive të blozës që bllokojnë Diellin dhe prishin sistemet klimatike dhe prodhimin e ushqimit, sipas një studimi të ri të botuar të hënën në revistën Nature Food.
Shkencëtarët e klimës në Universitetin Rutgers kanë hartuar efektet e gjashtë skenarëve të mundshëm të luftës bërthamore.
Një luftë bërthamore në shkallë të plotë midis SHBA-së dhe Rusisë, skenari më i keq i modeluar, mund të rezultojë në vdekjen e më shumë se pesë miliardë njerëzve nga uria pas dy vjetësh. Edhe një konflikt relativisht i vogël midis Indisë dhe Pakistanit mund të çojë në zi buke në mbarë botën.
Bloza nga shpërthimet do të prishte klimën
Në një luftë bërthamore, bombat e shënjestruara në qytete dhe zona industriale do të shkaktonin stuhi zjarri, duke injektuar sasi të mëdha bloze në atmosferën e sipërme e cila do të përhapej globalisht dhe do të ftohte me shpejtësi planetin, thonë studiuesit.
Kjo do të prishte klimën e Tokës, duke ndikuar në sistemet e prodhimit të ushqimit në tokë dhe në oqeane.
Studiuesit përdorën një mjet për parashikimin e klimës për të vlerësuar produktivitetin e kulturave kryesore në bazë të vendit.
Ata analizuan se çfarë do të ndodhte në gjashtë skenarë të mundshëm të konfliktit bërthamor, secili prej të cilëve do të rezultonte në sasi të ndryshme të blozës në atmosferë dhe mund të sillte rënien e temperaturave midis 1 dhe 16 gradë Celsius.
Edhe një betejë relativisht e vogël midis Indisë dhe Pakistanit mund të rezultojë në rënien e rendimenteve të të korrave me rreth 7 për qind brenda pesë viteve të konfliktit.
Ndërkohë, një luftë bërthamore në shkallë të plotë midis SHBA-së dhe Rusisë, të cilat së bashku vlerësohet se përbëjnë 90 për qind të stokut bërthamor të botës, mund të shohë rënien e prodhimit me rreth 90 për qind në tre deri në katër vitet pas luftimeve.
Dëgjoni shkencën
Studiuesit morën parasysh faktorët lehtësues si përdorimi i të korrave për bagëtitë si ushqim për njerëzit ose zvogëlimi i mbetjeve ushqimore shtëpiake, por arritën në përfundimin se këto lloj ndërhyrjesh nuk do të ndalonin pjesë të mëdha të botës të përjetonin urinë, veçanërisht pas konflikteve në shkallë më të gjerë.
Rënia e të korrave do të ishte më e rëndë në vendet kryesore eksportuese si Rusia dhe Shtetet e Bashkuara, të cilat mund të shkaktojnë kufizime të eksportit dhe të shkaktojnë ndërprerje të rënda në vendet e varura nga importi në Afrikë dhe Lindjen e Mesme.
“Nëse ekzistojnë armë bërthamore, ato mund të përdoren dhe bota i është afruar disa herë luftës bërthamore”, tha Alan Robock, bashkautor i studimit dhe profesor i shkencës klimatike në Departamentin e Shkencave Mjedisore në Universitetin Rutgers.
“Ndalimi i armëve bërthamore është zgjidhja e vetme afatgjatë”, tha ai. “Traktati pesëvjeçar i OKB-së për ndalimin e armëve bërthamore është ratifikuar nga 66 vende, por asnjë nga nëntë shtetet bërthamore”.
“Puna jonë e bën të qartë se është koha që ato nëntë shtete të dëgjojnë shkencën dhe pjesën tjetër të botës dhe të nënshkruajnë këtë traktat”.