Zgjedhjet e fundit të Bashkimit Europian nxjerrin në dritë një rrymë që përshkruan epërsinë e fraksioneve të ekstremit të djathtë.Rritja e mbështetjes për partitë e ekstremit të djathtë brenda Bashkimit Europian përgënjeshtron një rrymë më të thellë që riformon peizazhin gjeopolitik.
Ndryshe nga përshtypjet fillestare, këto lëvizje nuk është thirrje për shpërbërje; përkundrazi, janë thirrje për rikalibrim dhe ripohim të sovranitetit kombëtar brenda kornizës mbikombëtare.
Pasojat e votimit në BE nuk zbulojnë një refuzim të Europës, por një thirrje për ripërcaktim. Nuk është thjesht një ndjenjë anti-europiane në lojë, por një kërkesë komplekse për një identitet të ripërcaktuar europian.
Rritja e entuziazmit nacionalist, e nxitur nga shqetësimet mbi inflacionin, imigracionin, konfliktet rajonale dhe tranzicionet ekologjike, nënvizon një shqetësim të dukshëm ndër breza.
Baticat e fundit elektorale në Europë pasqyrojnë një realitet të shumëanshëm, një kërkim për identitet, sovranitet dhe rëndësi në një botë gjithnjë e më komplekse.
Rritja e së djathtës së fortë në të gjithë Europën ekspozon dështimet e thella brenda qeverive kombëtare dhe institucioneve të BE-së. Ajo që del nga këto rezultate zgjedhore është një transformim i thellë në perceptimin e partive populiste të krahut të djathtë.
Nuk shihen më thjesht si vota proteste, ato tani rezonojnë si shprehje legjitime të pakënaqësisë popullore.
Në mes të pasigurisë ekonomike dhe mosmarrëveshjeve politike, Europa po përballet me krizën e saj më të frikshme të refugjatëve që nga Lufta e Dytë Botërore.
Fluksi i fytyrave të huaja ka shkaktuar përplasje kulturash, ka zgjeruar pabarazitë e pasurisë dhe ka rritur frikën nga terrorizmi.
Rritja e ndjenjës kundër emigrantëve pasqyron ankthin më të thellë për ruajtjen e kulturës në mes të marshimit të pamëshirshëm të globalizimit. Për europianët, ruajtja e vlerave të tyre thelbësore është parësore, duke i bërë politikat kundër imigracionit një mekanizëm mbrojtës të vijës së parë.
Ky perceptim kulturor tregon një hezitim për të braktisur vlerat tradicionale dhe një vendosmëri për të pohuar rëndësinë globale të qytetërimit europian.
Megjithatë, kjo sjellje mbrojtëse rrezikon të përjetësojë ndarjen në vend që të nxisë unitetin e bazuar në vlerat e përbashkëta.
Por lind pyetja: A do ta rifitojë ndonjëherë kontinenti ekuilibrin e tij të mëparshëm?
Vendimi i presidentit francez Emmanuel Macron për të shpallur zgjedhje të parakohshme legjislative nënvizon përmasat e trazirave.
Partitë e moderuara, duke përfshirë edhe atë të Macron, pësuan një goditje shkatërruese pasi fraksionet e ekstremit të djathtë, të mishëruar nga Tubimi Kombëtar i Marine Le Pen, shkëlqyen në zgjedhjet e Parlamentit Europian.
Në mënyrë të ngjashme, suksesi i jashtëzakonshëm i së djathtës së fortë jehoi përtej kufijve, me fitore të dukshme në Austri, Gjermani dhe Holandë. Pavarësisht polemikave, të tilla si komentet shqetësuese të Alternativës për Gjermaninë dhe lidhjet e dyshuara me Kremlinin, këto parti sfiduan pritshmëritë, duke riformuar peizazhin politik.
Nacionalistët e ekstremit të djathtë janë ngulitur në qeveritë e koalicionit në të gjithë BE-në, duke pasur ndikim të rëndësishëm në Hungari, Itali dhe Austri. Pasojat nga zgjedhjet belge bënë që kryeministri liberal Alexander De Croo të jepte dorëheqjen, duke sinjalizuar një zhvendosje drejt dominimit të krahut të djathtë.
Polonia, Portugalia dhe Spanja dëshmuan pengesa për fraksionet autoritare të krahut të djathtë, duke ofruar një pushim nga tendenca mbizotëruese. Megjithatë, lind pyetja nëse Europa mund ta menaxhojë këtë turbulencë politike dhe të rizbulojë parimet e saj themelore të demokracisë dhe gjithëpërfshirjes.
Rritja e populizmit të krahut të djathtë në politikën perëndimore ka shkaktuar destabilizimin e thellë, të karakterizuar nga retorika ksenofobike dhe politika sensacionale.
Nga avokimi për imigracionin zero neto deri tek promovimi i narrativave kulturore përçarëse, këto lëvizje paraqesin një kërcënim të rëndësishëm për strukturën e shoqërive multikulturore.
Jehona e polarizimit dhe ekstremizmit të Europës së viteve 1930 shërbejnë si një kujtesë e rreziqeve që paraqesin ideologji të tilla.
Ngjitja e liderëve nacionalistë në Hungari, Itali dhe Sllovaki nënvizon ndikimin në rritje të këtyre forcave populiste.
Në vende si Finlanda dhe Suedia, partitë e krahut të djathtë ose qeverisin ose mbështesin qeverinë, ndërsa Holanda përgatitet për një administratë potenciale kundër emigrantëve të udhëhequr nga Partia e Lirisë e Geert Wilders.
Diku tjetër, në Francë dhe Gjermani, këto lëvizje po tërhiqen, duke e pozicionuar veten si pretendentë të frikshëm për udhëheqje politike. Megjithatë, pasojat e qeverisjes së tyre do të shtrihen përtej kufijve kombëtarë, duke ndikuar në ekonomitë e varura nga puna e huaj dhe turizmi.
Ringjallja e ideologjive të krahut të djathtë nuk kufizohet vetëm në Evropë; është një fenomen global me implikime të gjera.
Ndërsa spektri i një presidence “Trump 2.0” afrohet, perspektiva e një axhende të intensifikuar nacionaliste dhe proteksioniste kërcënon të përkeqësojë tensionet globale.
Në Bashkimin Europian, vitet e rritjes së ngadaltë ekonomike dhe masat shtrënguese kanë nxitur pakënaqësi të gjerë. Ky zhgënjim ka krijuar një lak reagimi zhgënjimi.
Rezultatet e zgjedhjeve të Parlamentit Europian sinjalizojnë një ringjallje shqetësuese të fashizmit, nacionalizmit dhe spektrit të konfliktit në të gjithë Europën.
Për të kundërshtuar këtë prirje, qeveritë kombëtare dhe organet e BE-së duhet të dyfishojnë përpjekjet për të trajtuar pasiguritë dhe frikën e qytetarëve.
Prioritetet përfshijnë sigurimin e strehimit, mundësitë e punësimit dhe masat e sigurisë. Dështimi për të vepruar me vendosmëri rrezikon erozionin e mëtejshëm të stabilitetit europian.
/abcnews.al
