Nga Amanda Coakley, Politico
Në fund të gushtit, Charles Michel, presidenti i Këshillit Europian dhe një mesazh për të gjitha vendet që presin të anëtarësohen në BE. Blloku mund të jetë gati për zgjerim, ndoshta deri në vitin 2030.
“Kjo do të jetë një anë e vështirë për tu arritur dhe kuptuar,” tha Michel, “por nuk ka asnjë mënyrë për të shmangur këtë debat tani.”
Michel nuk po jepte vetëm një përditësim për tetë vendet aktualisht në radhë për t’u bashkuar me BE. Ai gjithashtu theksoi se bllokut do t’i duhet të përshpejtojë reformat e kërkuara për të mbështetur një bashkim më të madh, nëse jo akoma më të përsosur.
Nga njëra anë, Brukseli duhet t’i përmbushë premtimet për anëtarësim në vende të tilla si Ukraina, Moldavia dhe vendet e Ballkanit, në mënyrë që të mbajë fuqinë e tij të butë që të mos zbehet krejtësisht.
Nga ana tjetër, ajo që filloi si një klub komod i gjashtë vendeve është kthyer në një besëlidhje të vështirë, të mbajtur peng nga rregullat e vjetruara dhe udhëheqësit e padisiplinuar, raporton abcnews.al.
“BE nuk mund të funksionojë më ashtu siç është. Po humbet terren kur bëhet fjalë për sundimin e ligjit, tregtinë, tranzicionin e gjelbër dhe luftën kundër ndryshimeve klimatike globale.
Nuk mund të ecë përpara me një proces vendimmarrës ku çdo shtet anëtar mund të bllokojë çdo gjë,” tha Zoran Nechev, një bashkëpunëtor në Këshillin Gjerman për Marrëdhëniet me Jashtë.
Projektit të zgjerimit të BE-së iu dha një qëllim i ri kur Ukrainës dhe Moldavisë iu dha statusi i kandidatit në qershor 2022. Por me besimin se nuk do të anëtarësoheshin shumë shpejt në BE, aftësia e Brukselit për të projektuar ndikimin e tij në lindje dhe juglindje të Europës po vihet në pikëpyetje.
Nëse Brukseli refuzon përsëri dhe i lë vendet që janë candidate në pritje përgjithmonë, kjo do të minonte mbështetjen e bllokut për Ukrainën, do të dobësonte sigurinë europiane dhe do të inkurajonte ndikim më të madh malinj rus në Ballkanin Perëndimor, sipas analistëve.
Kriza erdhi më shumë se një muaj përpara se Brukseli të fillonte të blinte miqtë që tashmë supozohet se janë në anën e tij. Komisioni Europian, pjesë e degës ekzekutive të bllokut, ka vendosur të “lirojë” rreth 13 miliardë euro fonde të BE-së për Hungarinë, të cilat ishin ngrirë për shkak të shqetësimeve mbi erozionin e shtetit të së drejtës nga Hungaria, për të shmangur embargon e kryeministrit Viktor Orban për ndihmën e BE-së. për Ukrainën; Brukseli ka nevojë për një votë unanime për të financuar 50 miliardë euro ndihmë.
Përpara se BE-ja të zgjerohet, duhet të bëhet më e shkathët.
Hungaria e Orbanit është bërë një shkatërrim për BE-në për sanksionet ruse, duke e shtyrë atë të mbështesë qëndrimin pro-rus të Budapestit. Por nuk është vetëm Hungaria. Në nëntor 2020, Bullgaria bllokoi Maqedoninë e Veriut nga përparimi drejt bisedimeve të anëtarësimit në BE për një mosmarrëveshje rreth historisë, identitetit dhe gjuhës.
Mosmarrëveshja u tejkalua me ndihmën franceze në korrik 2022, por zhgënjimi rreth aftësisë së Bullgarisë për të vënë veton mbi baza ideologjike ende vazhdon.
Pastaj është çeshtja e parave. Një tjetër reformë në axhendë ka të bëjë me fondet e kohezionit, ndihma financiare për vendet më të varfra të bllokut si dhe subvensionet bujqësore sipas politikës bujqësore të përbashkët të BE-së, raporton abcnews.al
Anëtarësimi i shteteve si Ukraina me një popullsi prej 43 milionë banorësh mund të prishë balancën e të drejtave dhe të zvogëlojë përfituesit kryesore aktuale si Polonia.
“Ne jemi në një fazë ku duhet të riformësojmë BE-në dhe ky debat i zgjerimit është një lloj eufemizmi për reformën,” tha Vessela Tcherneva, zëvendësdrejtoresha e Këshillit Europian për Marrëdhëniet me Jashtë.
Ideja është të integrohen anëtarët kandidatë në pjesë të caktuara të tregut të BE-së dhe programeve të BE-së, siç është programi arsimor Erasmus, ndërsa negociatat e tjera vazhdojnë.
Mund të jetë një ngacmim, por ekspertë të tillë si Tcherneva besojnë se një qasje e tillë mund ta bëjë zgjerimin më afër realitetit për Ballkanin Perëndimor.
“Nga këndvështrimi i shoqërive të Ballkanit Perëndimor, ato mund të shohin disa nga përfitimet e të qenit gjithnjë e më afër BE-së me më shumë akses në fondet e BE-së,” tha ajo.
Vendet e Ballkanit Perëndimor kanë pritur prej vitesh që të jenë pjesë e BE-së.
Në mars, ministri i Jashtëm i Maqedonisë së Veriut, Bujar Osmani, i tha homologes së tij gjermane, Annalena Baerbock, se lëvizja për zgjerim është mënyra e vetme për të kundërshtuar ndikimin rus në rajon, raporton abcnews.al.
Përshkallëzimi i tensioneve midis Serbisë dhe Kosovës pas vdekjes së katër personave në veri të Kosovës në shtator ishte një kujtesë e ashpër për aleatët europianë se dështimi për të avancuar zgjerimin mund të kërcënojë sigurinë rajonale dhe të krijojë rrugë të reja për ndërhyrjen ruse.
Moska mban një sy te Milorad Dodik i Bosnjës, udhëheqësi i një prej dy entiteteve federale të vendit, Republika Srpska, i cili u takua me presidentin rus Vladimir Putin në maj për bisedime tregtare.
/abcnews.al
