Rreth 100 milionë peshkaqenë kapen dhe vriten nga njeriu çdo vit. Prej tyre, vlerësohet se 73 milionë kanë mbetur pa jetë pas heqjes së pendës, e cila më pas tregtohet dhe përpunohet për t’u bërë përbërësi kryesor i një recete, supë me pendë peshkaqeni: një traditë gastronomike e lindur në Azi, por tashmë e përhapur në mbarë botën.
Nuk është e mundur të kemi shifra të caktuara për të ashtuquajturin “finning shark” sepse duhet të merret parasysh tregtia e paligjshme që e bën më të vështirë llogaritjen.
Megjithatë, ajo që është e sigurt është se sot ka edhe mbi 1,112,000 evropianë që kane nënshkruar në Iniciativën Evropiane të Qytetarëve (Eci) “Stop Finning – Stop the trade” për t’i thënë mjaft praktikës barbare dhe mizore që konsiston në kapjen e peshkaqeneve qe iu heqin pendën dhe shpesh e hedhin përsëri në det për të ngordhur. Më pas, pendët hidhen në treg për të kënaqur shijen e adhuruesve të supës, të gatshëm të paguajnë shuma të konsiderueshme për këtë pjatë.
Sipas një raporti të vitit 2019 nga OJQ Traffic, 16,177 ton pendë peshkaqeni u importuan globalisht çdo vit midis 2000 dhe 2016, me vlerë rreth 294 milionë dollarë në vit. 90% e pendeve u importuan nga katër vende: Hong Kong SAR (9,069 ton / vit), Malajzia (2,556 ton / vit), Kina kontinentale (1,868 ton / vit) dhe Singapori (1,587 ton / vit). Brazili, Spanja, Uruguai dhe Italia, nga ana tjetër, së bashku përbënin mesatarisht 57% të importeve globale të mishit të peshkaqenëve gjatë periudhës së studimit.
Siç thuhet në ECI, Bashkimi Evropian është bërë tani një nga eksportuesit dhe qendrat më të mëdha tranzite për tregtinë botërore te ketyre pendeve. Kjo pavarësisht nga rregulloret e BE-së që ndalojnë heqjen e pendëve në bordin e anijeve dhe në ujërat e BE-së dhe kërkojnë që peshkaqenët e kapur të zbarkohen me pendët e tyre të lidhura natyrshëm në trup.
Iniciativa Qytetare Evropiane u mbyll më 31 janar, pas dy vitesh. Tashmë objektivi i një milion firmash është tejkaluar dhe nga Italia kanë mbërritur gati gjashtëdhjetë mijë pëlqime, 108% e pragut minimal.
Kjo do të thotë se tani topi shkon drejtpërdrejt te Komisioni Evropian.
Friend of the Sea, një standard kryesor certifikimi për produktet dhe shërbimet që respektojnë dhe mbrojnë mjedisin detar, mbështet Iniciativën e cila, që nga viti 2019, ka qenë zëdhënësja autonome me fushatën e saj në platformën change.org për të bindur kompanitë e ofrimit të ushqimit , të tilla si Just Eat dhe Deliveroo, për të eliminuar nga lista e tyre online ato restorante që ofrojnë pjata me pendë peshkaqeni.
Në shtator të vitit 2021, Unioni Botëror për Ruajtjen e Natyrës (IUCN) përditësoi Listën e Kuqe në lidhje me rrezet dhe peshkaqenët dhe rezultati flet për një rrezik në rritje për këto specie detare: 37% e rrezeve dhe peshkaqenë tani kërcënohen me zhdukje. Të gjitha llojet e kërcënuara të peshkaqenëve dhe rrezeve mbipeshkohen, me 31% të prekur më tej nga humbja dhe degradimi i habitatit dhe 10% të prekur nga ndryshimet klimatike.
Një problem edhe për mjedisin detar në tërësi: peshkaqenët prenë kafshë detare të sëmura, të dobëta dhe të vjetra dhe ndihmojnë në kontrollin e popullatave të krijesave të tjera. Kjo parandalon përhapjen e sëmundjeve dhe përmirëson përshtatshmërinë gjenetike të jetës detare dhe mban në ekuilibër ekosistemet ujore.
Si vazhdim i iniciativave të tij, Friend of the Sea ka vendosur të përditësojë standardin e qëndrueshmërisë për peshkimin komercial dhe ka përfshirë një kërkesë specifike për të ndaluar kërcimin e peshkaqenëve.
Falë nënçertifikimit të ri të Friend of the Sea “Shark-safe”, u garantohet konsumatorëve mundësia e njohjes së produkteve që nuk kanë asnjë lidhje me këtë praktikë.
Jo vetëm kaq, qëllimi I Friend of th Sea është gjithashtu të nisë iniciativa të ngjashme për një specie tjetër detare të rrezikuar, manta ray. Në fakt, gushat e saj përdoren edhe si përbërës në kuzhinën aziatike. Më saktësisht, vlerësohet se rreth 99% e konsumatorëve të supës manta ray në botë janë të përqendruar në Guangzhou, Kinë.
Organizata jofitimprurëse amerikane WildAid pretendon se rreth 138,000 kg gushë manta dhe mobule (të afërm të afërt të rrezeve manta), të mbledhura nga afro 150,000 krijesa dhe me vlerë 30 milion dollarë, kalojnë nëpër qytet çdo vit./abcnews.al
